Bu makale, Kılınç Hukuk & Danışmanlık ile Loeb Smith Attorneys tarafından hazırlanan ve yayımlanan serinin ilk makalesidir. Bu seride Cayman Adaları ve Britanya Virjin Adaları (“BVI”)’ndaki çeşitli yatırım fonu yapıları detaylı bir şekilde incelenecek ve Türkiye’deki fon yöneticileri, yatırımcılar ile danışmanların ticari kararları için önem taşıyan düzenlemelere ışık tutulacaktır.
Serideki makaleler aşağıdaki fon türlerine ilişkin açıklamaları içerecektir:
- Cayman Adaları Özel Fonları (Cayman Islands Private Funds),
- Cayman Adaları Yatırım Fonları (Cayman Islands Mutual Funds),
- BVI İnkübasyon Fonları (BVI Incubator Funds), Onaylı Fonlar (Approved Funds) ve Özel Fonlar (Private Funds),
- BVI Profesyonel Fonları (BVI Professional Funds) ve Özel Yatırım Fonları (Private Investment Funds).
Bu makalede; Cayman Adaları ile BVI hakkında genel bilgi sunulacak, her iki yargı alanında mevcut yatırım fonu türleri tanıtılacak ve hangi proje için hangi yargı alanının en uygun olduğu kararlaştırılırken dikkat edilen temel hususlar ele alınacaktır. Takip eden makalelerde ise her bir yatırım fonu türünün gereklilikleri ve özellikleri ayrıntılarıyla incelenecektir.
Cayman Adaları ve BVI’daki offshore yatırım fonları; gelişmiş hukuki çerçeveleri, yatırımcıya sağladıkları korumaları ve operasyonel esneklikleri ile öne çıkmaktadır. Her iki yargı alanı da fon kuruluşu ve yönetimi için hem politik hem de hukuki açıdan istikrarlı rejimler sunarken fon türleri, düzenleyici yükümlülükler ve operasyonel maliyetler gibi hususlar yargı alanı seçiminde belirleyici olmaktadır.
Yargı Alanları
Hem Cayman Adaları hem de BVI, Britanya Denizaşırı Toprakları’ndandır. Her birinin kendi yönetimi ve ulusal mevzuat çıkarma yetkisi bulunmakla birlikte, nihai temyiz merci olarak Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi tanınmıştır. Bu nedenle, her iki yargı alanı da Birleşik Krallık içtihadı ile common law ilkelerinden güçlü şekilde etkilenmektedir ve istikrarlı birer yargı bölgesi olarak faaliyet göstermektedir. Hukuki öngörülebilirliğin ötesinde, her iki yargı alanı da offshore yatırım fonları sektöründe pazar lideridir ve dünya genelinde özel ve kurumsal fonlar için tercih edilen merkezler olarak geniş çapta tanınmaktadır.
Her iki yargı alanı da gelişmiş düzenleyici rejimleri, güçlü kurumsal yönetim yapıları ve yatırımcı koruma standartları ile kara para aklanmasıyla mücadele (anti-money laundering, “AML”), terörizmin finansmanının önlenmesi (counter-terrorism financing, “CTF”) ve kitle imha silahlarının yayılmasının engellenmesine (counter-proliferation financing, “CPF”) yönelik düzenlemeleri bir araya getirmektedir. Cayman Islands Monetary Authority (“CIMA”) ile BVI Financial Services Commission (“FSC”) gibi düzenleyici kurumlar net, şeffaf ve uluslararası kapsamda kabul görmüş kurallar ile raporlama yükümlülüklerini etkin şekilde uygulamaktadır. Bu özellikler Cayman Adaları ve BVI’nin hukuki öngörülebilirlik ve operasyonel güvenilirlikle yatırım fonları için dünya çapında saygın bir platform sunmasını sağlamakta, bu sayede offshore fon merkezleri olarak lider konumlarını pekiştirmektedir.
Fon Yapıları ve Yatırımcı Profilleri
Cayman Adaları’nda yatırım fonları (i) kapalı uçlu yatırım stratejisi izleyen özel fonlar ve (ii) açık uçlu yatırım stratejisi izleyen yatırım fonları olmak üzere genel olarak iki ana kategoriye ayrılmaktadır. Bununla birlikte, yine yatırım fonları kapsamında yer alan ve bu makale serisinde ele alacağımız alt kategoriler de mevcuttur.
Özel fonlar genellikle sınırlı sayıdaki nitelikli yatırımcıya hizmet vermekte ve toplanan sermayenin profesyonel bir şekilde, özel şirketler, gayrimenkul projeleri ve girişim sermayesi projeleri gibi likit olmayan varlıklara yönlendirilmesini sağlar. Bu tür fonlarda, yatırımcıların sermayesini geri çekme imkânı çoğunlukla yatırım süresi boyunca kısıtlanmaktadır.
Buna karşılık yatırım fonları, ağırlıklı olarak kurumsal yöneticiler ve yatırımcılar tarafından veya periyodik geri çekme hakkı talep eden yatırımcılar tarafından kullanılmaktadır. Bu nedenle bu fonlar genellikle toplanan sermayenin halka açık şirket payları, tahviller, vadeli işlemler, opsiyonlar, swaplar gibi likit yatırımlarda yönetilmesini içermektedir. Yatırım fonları yatırımcı yapısına bağlı olarak CIMA nezdinde tescil edilebilir veya lisanslandırılabilir.
Cayman Adaları kurumsal yatırım yöneticileri ve yatırımcılar için en önde gelen yargı alanı olarak kabul edilmekteyken, BVI yeni ya da gelişmekte olan fon yöneticilerinin, daha geniş ölçekte faaliyet göstermeye başlamadan önce itibar yaratmalarına imkân tanıyan bir yargı alanı olarak öne çıkmaktadır. İnkübasyon fonu ve onaylı fon gibi çeşitli fon yapıları, belirli sınırlamalara sahip olmakla birlikte daha hafif düzenleyici yükümlülüklere sahip bir çerçeve sunmaktadır. Örneğin, söz konusu fonlar için denetlenmiş mali tablolar sunma zorunluluğu bulunmamakta ve bu sayede önemli ölçüde maliyet avantajına sahiptir; buna karşın yatırımcı sayısı ve toplam portföy değerine ilişkin (inkübasyon fonları için en fazla 20 milyon ABD doları, onaylı fonlar için ise en fazla 100 milyon ABD doları) sınırlamalar içermektedir.
BVI, özellikle ilk kez yatırım fonu kurmak isteyen ve operasyonel esneklik ile maliyet verimliliği arayan gelişmekte olan yöneticiler için son derece cazip bir yargı alanıdır. Bu yönüyle, Cayman Adaları’na alternatif olarak operasyonel verimlilik, esneklik, itibarlı bir yapı ve uygun düzeyde düzenleyici denetim sunan saygın bir yatırım fonu merkezi işlevi görmektedir. FSC ise uygulamada pragmatik bir yaklaşım benimseyerek daha küçük ölçekli fonlar için hafif düzenleyici yükümlülükleri öngörmekte, daha büyük veya daha karmaşık fonlar için ise Cayman Adaları’ndakine benzer düzeyde bir denetimi zorunlu kılmaktadır.
Vergilendirme
Cayman Adaları ve BVI yatırım fonları veya bu fonların yatırımcıları üzerinde kurumlar vergisi, sermaye kazancı vergisi, gelir vergisi, stopaj ya da benzeri herhangi bir vergi uygulamamaktadır. Her iki yargı alanı da tax neutral bölgeler olarak kabul edilmektedir.
Düzenleyici Yükümlülükler ve Kurumsal Yönetim
Mümkün olan en yüksek uluslararası kurumsal yönetim standartlarının sağlanması ve fonlar üzerindeki denetimin etkin biçimde temin edilmesi amacıyla, fonun kurumsal yönetimine ilişkin yasal beklentiler her iki yargı alanında da oldukça ciddi gereksinimleri ihtiva etmektedir. Cayman Adaları ve BVI’da kurulmuş yatırım fonlarının (veya sınırlı ortaklık yapısında kurulan fonların “general partner” olarak adlandırılan yönetici ortaklarının) temel yatırım ve operasyonel kararların denetimini sağlayacak şekilde, ilgili “ehil ve uygun kişi” sıfatını karşılayan en az iki kişi tarafından yönetilmesini öngören “dört göz” ilkesi geçerlidir.
Yukarıda da belirtildiği üzere hem Cayman Adaları hem de BVI güçlü AML, CTF ve CPF rejimlerine sahiptir ve bu yargı alanlarında kurulan her yatırım fonu, bu hususlara için yasal olarak gerekli görevlileri atadığını ve mevzuata uygun politikalara sahip olduğunu belgelendirmek zorundadır.
Ayrıca, her iki yargı alanında da yatırım fonlarının nakit akışlarının izlemesi, varlıkların koruma altına alması ve yatırımlar ile değerlemelere ilişkin kayıtların doğru ve düzenli tutulması zorunlu kılınmıştır. Bunun yanında, Ortak Raporlama Standardı (Common Reporting Standard) yükümlülükleri de sabittir.
Cayman Adaları ile BVI Arasında Tercih Yapmak
Yargı alanı seçimi genellikle kurulması planlanan yatırım fonunun ölçeğine, yatırımcı beklentilerine ve arzu edilen düzenleyici çerçeveye bağlı olarak şekillenmektedir. Güçlü kurumsal yönetime, kapsamlı düzenleyici denetime ve en yüksek düzeyde uluslararası itibara sahip kurumsal bir yapı arayan fonlar çoğunlukla Cayman Adaları’nda kurulmaktadır. Buna karşılık, özellikle küçük ölçekli veya gelişmekte olan yöneticiler açısından esneklik, hızlı kuruluş süreci ve operasyonel verimlilik ön plandaysa, BVI’ın daha cazip bir seçenek sunması mümkündür.
Her iki yargı alanı da deneyimli hizmet sağlayıcı ağlarına, hukuki öngörülebilirliğe ve Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force) tarafından önerilen standartlara gibi küresel düzenleyici standartlara uyumlu bir ortamda güçlü yatırımcı korumalarına sahiptir. İlgili yargı alanına özgü yükümlülüklere hâkim yerel hukukçularla çalışmak, uyumluluğun sağlanması açısından kritik önemdedir. Doğru şekilde yapılandırıldığında, her iki yargı alanı da offshore yatırım fonları için güvenli ve etkili bir ortam sunmaktadır.
Sonuç
Cayman Adaları ve BVI, yatırım fonlarına yönelik köklü, güvenilir ve uluslararası alanda kabul görmüş yasal altyapılar sunmaktadır ve her biri kendine özgü avantajlara sahiptir. Bu yargı alanlarının inceliklerini ve farklılıklarını anlamak, en uygun yatırım fonu yapısının seçilmesi ve devam eden yükümlülüklere uyumun sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.
Bir sonraki makalede, Cayman Adaları Özel Fonları detaylı şekilde ele alınacak; hukuki yapılar, kurumsal yönetim esasları, sürekli yükümlülükler ve fon yöneticileri ile yatırımcılar için dikkate alınması gereken pratik hususlar kapsamlı biçimde incelenecektir.
Loeb Smith, BVI, Cayman Adaları ve Hong Kong’da ofisleri bulunan, offshore şirketler hukuku alanında önde gelen bir hukuk bürosudur. Bünyesindeki avukatlar, uluslararası şirketler hukuku, yatırım ve finans işlemleri kapsamında, BVI ve Cayman Adaları hukukuna ilişkin danışmanlık konusunda üstün bir tecrübeye sahiptir. Loeb Smith, ağırlıklı olarak serbest fonlar, özel sermaye fonları, girişim sermayesi fonları, altyapı projeleri fonları, gayrimenkul fonları, kripto para fonları, tokenleştirilmiş fonlar ve problemli varlık fonlarına ilişkin faaliyet gösteren uluslararası fon yöneticilerine hizmet vermektedir. Loeb Smith, müvekkillerinin ticari avantajlarını en üst düzeye çıkarmayı, hukuki riskleri ise en aza indirmeyi hedefleyen, ortaklar liderliğinde yürütülen rekabetçi bir hizmet sunmaktadır.
