2024 yılı Ekim ayı içinde Resmi Gazete’de ilan edilen mevzuat düzenlemelerinin sektörel yansıması.
İÇİNDEKİLER
- ENERJİ PİYASASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
- ELEKTRİK PİYASASI
- PETROL PİYASASI
- YENİLENEBİLİR ENERJİ PİYASASI
- ATAMA VE GÖREVLENDİRMELER
- ÇEVRE, ÇALIŞMA, SOSYAL GÜVENLİK VE SİGORTA MEVZUATINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
- GÜMRÜK, TİCARET, YATIRIM, İMAR VE İTHALAT MEVZUATINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
- VERGİ MEVZUATI VE KAMU ALACAKLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
ENERJİ PİYASASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR UZMANLARININ İŞE GİRİŞ VE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI DÜZENLENDİ.
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanlığı Yönetmeliği 17 Ekim 2024 tarihli ve 32695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde istihdam edilecek enerji ve tabii kaynaklar uzman ve uzman yardımcılarının mesleğe girişi, yetiştirilmeleri, yeterlik sınavları, atanmaları ile görev kapsamındaki hak ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları düzenlendi.
- 6 Mart 2012 tarihli Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanlığı Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
ŞARJ İSTASYONLARI İÇİN BELGE İBRAZ SÜRESİ UZATILDI.
- Şarj Hizmeti Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 23 Ekim 2024 tarihli ve 32701 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Şarj ağı işletmecisi tarafından, şarj ağına yeni bir şarj istasyonu eklemek istemesi halinde başvuruya konu şarj istasyonuna ilişkin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca alınan belgelerin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na sunulmasına ilişkin süre 31.07.2024’ten 31.07.2025 tarihine kadar uzatıldı.
ELEKTRİK PİYASASI
ÖNLİSANS SAHİPLERİNİN BELİRLİ PAY DEVİRLERİ ONAY YÜKÜMLÜLÜĞÜ KAPSAMINA ALINDI.
- Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 10 Ekim 2024 tarihli ve 32688 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (Kurul) onayına tabi pay sahipliği değişiklikleri arasına % 10 ve üzeri dolaylı ortaklık yapısı değişiklikleri eklendi.
JEOTERMAL ENERJİ KAYNAĞINA DAYALI ELEKTRİK ÜRETİM TESİSLERİNİN TEKNİK DEĞERLENDİRMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR BELİRLENDİ.
- Jeotermal Enerji Kaynağına Dayalı Elektrik Üretimi Başvurularının Teknik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik 19 Ekim 2024 tarihli ve 32697 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Jeotermal kaynaklara dayalı elektrik üretim santrallerinin kurulmasına yönelik başvuruların ve kurulu güç değişikliği başvurularının teknik değerlendirmesinin yapılabilmesi için başvuru sahibi tarafından düzenlenen bilgi ve belgelerin tamamının ön lisans veya üretim lisansı başvuruları için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında yapılan lisansız üretim başvuruları için ise ilgili şebeke işletmecisi tarafından Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’ne gönderileceği düzenlendi.
- Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’ne gönderilen bilgi ve belgelerde; bilgi ve belgelerin uyumsuz, eksik, hatalı olması veya belirtilen şekilde düzenlenmemiş olması, enerji nakil hatları, boru hatları hariç jeotermal santral sahası sınırlarının işletme ruhsatı alanı sınırları içerisinde yer almaması ve bilgi formunda belirtilen mevcut ve planlanan üretim kuyularının işletmede olan santrallere ait üretim kuyuları ile çakışması durumlarında başvurunun teknik değerlendirilmesinin yapılmayacağı düzenlendi.
PETROL PİYASASI
AKARYAKIT İSTASYONLARI DIŞINDA YAPILACAK İKMAL VE SATIŞLARA İLİŞKİN ESASLAR YENİDEN DÜZENLENDİ.
- Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girmek üzere 3 Ekim 2024 tarihli ve 32681 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre;
- Bayilik lisansı sahiplerinin, araçlara akaryakıt istasyonları dışında akaryakıt ikmal ve satışı yapamayacağı kuralına istisna getirildi ve yeterli depolama ile kendi araçlarına akaryakıt ikmal kapasitesine sahip ve akaryakıtı kendi ihtiyaçları için kullanan kamu kurum ve kuruluşları, liman, havalimanı, fabrika, şantiye, maden veya taş ocaklarına akaryakıt istasyonları dışında akaryakıt ikmal ve satışı yapılabileceği düzenlendi.
- İlaveten, akaryakıt istasyonu dışında yapılacak akaryakıt teslimlerinde akaryakıtın alıcı deposuna taşınması veya taşıttırılması da bayilik lisansı sahiplerinin yükümlülükleri arasına dahil edildi.
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI İLE PETROL PİYASASI KANUNU’NUN VERGİ SORUŞTURMALARINA İLİŞKİN HÜKMÜ İPTAL EDİLDİ.
- Anayasa Mahkemesi’nin 27.06.2024 Tarihli ve E: 2023/136, K: 2024/127 Sayılı Kararı 2 Temmuz 2025 tarihinde yürürlüğe girmek üzere 2 Ekim 2024 tarihli ve 32680 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre;
- 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen kaçakçılık suçlarına ilişkin vergi soruşturması sonuçlanıncaya kadar soruşturma konusu tesis için lisans verilmeyeceğini öngören hükmü, orantılılık ilkesine aykırılık gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi.
YENİLENEBİLİR ENERJİ
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAK ALANLARININ TAHSİS VE KULLANIMINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR YENİDEN DÜZENLENDİ.
- Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 5 Ekim 2024 tarihli ve 32683 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- YEKA Sözleşmesi’nin Enerji İşleri Genel Müdürlüğü (Genel Müdürlük) tarafından geliştirilen YEKA ve bu alan için tahsis edilen bağlantı kapasitesinin veya YEKA yarışmasından sonra YEKA geliştirilmesi durumunda bağlantı bölgeleri kapsamında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (Bakanlık) ve yarışmayı kazanan arasında imzalanan sözleşmeyi ifade edeceği düzenlendi.
- YEKA’ların Genel Müdürlük tarafından geliştirilmesi durumunda YEKA’ların mevcut ve planlanan şebeke altyapısının da teknik ve idari çalışmalar kapsamındaki ön değerlendirme çalışmaları kapsamında inceleneceği düzenlendi.
- Genel Müdürlük tarafından uygun bulunan alanların Aday YEKA olarak ilan edileceği belirtildi.
- İlan edilecek Aday YEKA’lar için Bakanlık tarafından belirlenen kurum ve kuruluşlar nezdinde sorgulamalarının yapılacağı ve bu sorgulama sonucunda uygun olanlar için Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecinin başlatılacağı düzenlendi.
- Aday YEKA üzerinde, gerekmesi halinde kaynak türüne göre yeterli sayıda enerji amaçlı ölçüm istasyonlarının kurulacağı veya kurdurulacağı ve bu amaçla arazi sahiplerinin izin alınacağı düzenlendi.
- Kurum ve kuruluşlar nezdinde sorgulanan veya ÇED Olumlu/Gerekli Değildir Kararı alınmış olan Aday YEKA’ların, YEKA olarak Resmi Gazete’de ilan edileceği ve çevre düzeni planlarına işlenmek üzere ilgili mercilere bildirileceği belirtildi.
- Bakanlık tarafından ilan edilen bağlantı bölgeleri ve bağlantı kapasiteleri için kaynak türü bazında YEKA yarışmasının (Yarışma) yapılacağı düzenlendi.
- Yarışma’nın Bakanlık tarafından Şartname’de belirtilen usule göre yapılacağı ve Yarışma şartlarının Resmi Gazete ve Genel Müdürlük internet adresinde yayımlanacak olan YEKA Kullanım Hakkı ilanında düzenleneceği belirtildi.
- Şartname’de belirlenen kriterler çerçevesinde en uygun 3 teklifin Yarışma’da yer alabileceği düzenlenip, en uygun birinci teklif sahibiyle YEKA Sözleşmesi’nin imzalanacağı ve diğer teklif sahiplerinin teminat mektuplarının iade edileceği belirtildi.
- Yarışma’yı kazanan tüzel kişilerin 15 iş günü içerisinde Enerji Piyasası Denetleme Kurumu’na önlisans başvurusunda bulunması zorunluluğu getirildi.
- Önlisans başvurusunun süresi içerisinde yapılmaması halinde YEKA sözleşmesi’nin Bakanlık tarafından feshedilebileceği ve teminatın irat olarak kaydedileceği belirtildi.
- YEKA’lar için alınacak lisansların süresinin ve kurulacak elektrik enerjisi üretim tesisinin inşaat süresinin Şartname’de belirleneceği düzenlendi.
- Şartname’de AR-GE yapılmasının öngörülmesi halinde; 5746 sayılı Araştırıma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkkında Kanun kapsamında ve Şartname’de belirlenen koşullarda Yıllık AR-GE Planı çerçevesinde AR-GE faaliyetlerinin gerçekleştirileceği düzenlendi.
- YEKA kapsamında imalat yapan veya yerli malı kullanmayı taahhüt eden tüzel kişiler tarafından üretilen veya kullanılan ekipman veya aksamın, standartlara veya kriterlere uygunluğunun Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından değerlendirileceği, ekipman ve/veya aksama ilişkin sertifika uygunluk belgesinin TSE tarafından düzenleneceği ve bu kapsamda belgenin elektrik üretim tesisinin kabulünden önce ilgili tüzel kişiler tarafından Bakanlık’a sunulacağı belirtildi.
ATAMA VE GÖREVLENDİRMELER
KAMUDAKİ BİRTAKIM POZİSYONA ATAMALAR YAPILDI.
- Cumhurbaşkanlığı Tarafından Yapılan Atamalar Hakkında Kararlar (Karar: 2024/341, 342) 4 Ekim 2024 tarihli ve 32682 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre;
- Adalet Bakanlığı Bakan Yardımcılığı’na Mehmet YILMAZ atandı.
KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURULU ÜYELİKLERİNE BİRTAKIM KİŞİLER SEÇİLDİ.
- Kişisel Verileri Koruma Kurulu Üyelikleri İçin Yapılan Seçime Dair Karar 12 Ekim 2024 tarihli ve 32690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre;
- Kişisel Verileri Koruma Kurulu üyeliklerine Tamer AKSOY, Bayram ARSLAN ve Muhammed Serdar CAFOĞLU seçildi.
BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA A.Ş. BÜNYESİNDE ATAMALAR YAPILDI.
- Cumhurbaşkanlığı Tarafından Yapılan Atamalar Hakkında Kararlar (Karar:2024/341, 342, 345, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353) 5 Ekim 2024 tarihli ve 32683 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı . Buna göre;
- Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne ve Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Genel Müdür Yardımcısı Abdulvahit FİDAN atandı.
- Cumhurbaşkanlığı Tarafından Yapılan Atamalar Hakkında Kararlar (Karar: 2024/358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 365, 366, 367, 368, 369, 370, 371, 372) 19 Ekim 2024 tarihli ve 32697 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlandı. Buna göre;
- Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne Genel Müdür Yardımcısı Mithat AYDIN atandı.
ÇEVRE, ÇALIŞMA, SOSYAL GÜVENLİK VE SİGORTA MEVZUATINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
SİGORTACILIK ALANINDA ÇALIŞAN BAZI PERSONELLER İÇİN ULUSAL MESLEK STANDARTLARINDA DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI.
- Ulusal Meslek Standartlarına Dair Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2024/29) 29 Eylül 2024 tarihli ve 32677 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Sigorta acentesi teknik personeli (4. seviye), sigorta brokeri teknik personeli (5. ve 6. seviye), bireysel emeklilik aracısı (5. seviye), sigorta şirketi teknik personeli (5. ve 6. Seviye) ile sigorta şirketi hasar ve tazminat personeli (5. ve 6. seviye) mesleklerine ilişkin ulusal meslek standartları güncellendi.
DENİZ ARAÇLARI ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI TARİFE VE TALİMATLARINDA DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI.
- Deniz Araçları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimat Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ 10 Ekim 2024 tarihli ve 32688 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Kaza başına maddi teminat tutarı ile ölüm, sakatlık ve tedavi giderleri teminat tutarları, hem yolcu hem de üçüncü şahıslara verilen zararlar için uygulanacak teminat tutarları yeniden düzenlendi.
- 10.10.2024 tarihi itibariyle yolcu sayısı 12’den fazla olan deniz araçları için, mevcut sigorta sözleşmeleri vade sonuna kadar mevcut şartlarla devam edecek olup, yolcu sayısı 12 veya daha az olan deniz araçları için ise, sigorta sözleşmelerinin prime ilişkin herhangi bir işlem yapılmadan işbu Tebliğ’de belirtilen teminatlara tabi olacağı düzenlendi.
BELİRLİ STATÜDEKİ YABANCI KİŞİLERİN ÇALIŞMA İZİN ŞARTLARINDA DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI.
- Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 15 Ekim 2024 tarihli ve 32693 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Ekonomik, sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilen yabancıların çalışma izninden muaf olarak çalışabilecekleri süre 6 aydan 3 yıla çıkarıldı.
- Profesyonel yabancı sporcu ve antrenörler ile ilgili destek personelinin çalışma izni muafiyetinden yararlanabilmeleri için spor şerhli vizeye sahip olma şartı kaldırıldı.
- İnsani ikamet izni veya geçici koruma statüsü sahibi kişilerin İçişleri Bakanlığı tarafından belirtilen kapsam ve sürelerle sınırlı olmak kaydıyla çalışma izninden muaf olarak çalışabilmeleri mümkün kılındı ve çalışma izni muafiyeti başvurusuna ilişkin hükümlerin ilgili kişiler için uygulanmayacağı belirlendi.
- Daimi basın kartı kapsamında Türkiye’ye gelen yabancı basın mensuplarının görev süreleri boyunca çalışma izninden muaf olarak çalışabilmeleri mümkün kılındı.
- Çalışma izni muafiyeti başvurularının yapılabileceği süreler yeniden düzenlenerek kişinin Türkiye’de yasal olarak bulunduğu süre esas alındı.
FLORLU SERA GAZLARININ İTHAL VE BELGELENDİRİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR YAYIMLANDI.
- Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik kota tahsisine ilişkin hükümleri ile hidroflorokarbon kontrol belgesi aranmayacağına ilişkin hükümleri 01.01.2025 tarihinde yürürlüğe girmek üzere 15 Ekim 2024 tarihli ve 32693 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Avrupa Birliği mevzuatına uyum amacı doğrultusunda, 7 Şubat 2024 tarihli (AB) 2024/573 sayılı Florlu Sera Gazlarına İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzükleri de dikkate alınarak florlu sera gazları ve diğer florlu maddelerin yönetimine ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlendi ve 29 Haziran 2022 tarihli Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
- Hidroflorokarbon ithalatına uygulanacak kotanın hesaplanmasına ilişkin hükümler düzenlenerek Faaliyet Raporları Veri Tabanı (FARAVET) üzerinden giriş yapılan veriler esas alınmak kaydıyla; kotanın kullanılacağı yıldan önceki son 5 yıl içinde toplam 3 yıl veya daha fazla hidroflorokarbon ithalatı yapmış işletmelerin yerleşik işletme kotanın kullanılacağı yıldan önceki son 5 yıl içinde 3 yıldan daha az ithalat yapmış işletmelerin ise yeni katılımcı işletme olarak kabul edileceği belirlendi.
- Hidroflorokarbon ithal ve ihraçları için zorunlu kılınan kontrol belgesinin düzenlenmesine yönelik prosedür belirlendi ve kontrol belgesine dayalı yapılacak ithalat ve ihracat işlemlerinin kontrol belgesinin geçerli olduğu yıl içinde tamamlanması gerektiği öngörüldü.
- Kontrol belgesi yükümlülüğünün dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan ihraç kaydıyla ithalatlar için uygulanmayacağı düzenlendi.
- Florlu sera gazı içeren tek kullanımlık kapların ithalatının yasak olduğu ülkelere yapılacak ihracatlar için kontrol belgesi düzenlenmeyeceği öngörüldü.
BİNALAR VE YERLEŞMELER İÇİN YEŞİL SERTİFİKALARIN GEÇERLİLİK ŞARTLARI YENİDEN DÜZENLENDİ.
- Binalar ile Yerleşmeler İçin Yeşil Sertifika Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 21 Ekim 2024 tarihli ve 32699 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Yeşil sertifikaların, düzenlendikleri tarihte geçerli olan kriterler bakımından bina veya yerleşmede sertifika puanlarını olumsuz yönde etkileyecek nitelikte herhangi bir değişiklik olmadığı müddetçe geçerli olacağı belirtildi.
- Yeşil sertifika uzmanının aynı anda 3 adete kadar bina ya da yerleşme için hizmet vermesine ilişkin sınırlama kaldırıldı.
- Yönetmelik’in eki olan Yeşil Sertifika Bina Değerlendirme Kılavuzu, Yeşil Sertifika Yerleşme Değerlendirme Kılavuzu ve Ulusal Yeşil Bina ve Yeşil Yerleşme Sertifikasyonu Eğitime İlişkin Hususlar ’da değişiklik yapıldı.
GÜMRÜK, TİCARET, YATIRIM, İMAR VE İTHALAT MEVZUATINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
TURİZM YATIRIMLARINA TAHSİS EDİLEN KAMU TAŞINMAZLARININ KAPSAMI GENİŞLETİLDİ VE İLGİLİ ŞARTLAR YENİDEN DÜZENLENDİ.
- Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik’te Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 28 Eylül 2024 tarihli ve 32676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Yönetmelik’te belirtilen kamu taşınmazlarının kapsamı genişletilerek devlet ormanları ve benzer nitelikteki birtakım alanların da turizm yatırımlarına tahsis edilebilmesinin önü açıldı.
- Tesis türünün turizm kompleksine dönüştürülmesinin uygun görülmesi halinde ilave kapasite veya emsal hakkı verilmeyeceği belirlendi.
- Kesin tahsis halinde istenen belgelerde değişiklik yapılarak, inşaat ruhsatını veren idare tarafından düzenlenen veya yetkili yapı denetim kuruluşunca düzenlenerek ve inşaat ruhsatını veren idare tarafından onaylanan, tesis inşaatının en az yarısının tamamlandığını gösterir belgenin Bakanlığa sunulması koşulu getirildi.
- Mücbir sebep ve kamudan kaynaklanan sebepler dışında girişimcinin ön izin süresi içinde yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde, peşin tahsis edilen ön izin bedeline ilave olarak ağaçlandırma ve bakım bedellerinin de iade edilmeyeceği düzenlendi.
GÜMRÜK TARİFE İSTATİK POZİSYONU BELİRTİLEN BAZI EŞYALARIN İTHALATINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR DÜZENLENDİ.
- İthalata Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2024/8) 9 Ekim 2024 tarihli ve 32687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Polyester Elyaf İthalatında Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Karar kapsamında ek mali yükümlülük şeklinde uygulanan korunma önleminden muafiyet sağlanması amacıyla açılan tarife kontenjanının kullanım usul ve esasları düzenlendi.
SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİNE TABİ EŞYANIN TESPİT İŞLEMLERİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR DÜZENLENDİ.
- Gümrük Genel Tebliği (Serbest Dolaşma Giriş) (Seri No: 18) 10 Ekim 2024 tarihli ve 32688 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- İşbu Tebliğ’de Gümrük Yönetmeliği’ne göre diğer kurumlarca yapılacak kontroller, metal hurda olarak beyan edilen eşyalar ve İthalat Rejimi Kararı’na tabi eşyaların serbest dolaşıma giriş sonrası kullanım ve teslimine ilişkin beyanların kontrolüne ilişkin hükümler düzenlendi.
- Serbest dolaşıma giren eşyaların beyana uygun kullanım ve teslimine ilişkin tespit işlemlerinin, yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri tarafından 6 ay içinde düzenlenen raporlarla takip edileceği düzenlenerek gerekli şartların yerine getirilmesi halinde bu sürenin uzatılabileceği belirtildi.
- İthal edilen eşyaların ticaret politikası önlemlerine tabi olup olmadığının belirlenmesi amacıyla gerekli durumlarda gümrük müşaviri raporlarının talep edileceği, ticaret politikası önlemlerine tabi eşyalar için ise teminat alınacağı düzenlendi.
- Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu talep edilen eşya gerekli önlemler alınarak gümrük gözetiminde ithalatçı firma tesisine yönlendireceği belirtildi.
- Süresi içinde başvurulması kaydıyla süre 3’er aylık dönemler halinde uzatılabileceği ancak ek süreler dahil 24 ayı geçemeyeceği düzenlendi. Düzenlenen tespit raporu Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Tebliğ’inde belirtilen sürede ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi gerektiği düzenlendi.
- Eşyanın kendi orijinal kullanımlarına uygun durumda olmayan, ilk şekillerinden farklı bir eşya haline geldiğinin tespit edilmesi halinde teminatın iade edileceği düzenlendi.
- Tespit raporunun süresi içinde ibraz edilmemesi veya eşyanın kendi orijinal kullanımlarına uygun durumda olmayan, ilk şekillerinden farklı bir eşya haline gelmediğinin tespit edilmesi halinde teminat irat kaydedileceği ve Gümrük Yönetmelik’inde belirtilen şekilde işlem yapılarak duruma göre Gümrük Kanunu’na göre cezai işlem uygulanacağı düzenlendi.
- Tespit raporunun süresi içinde ibraz edilmemesi veya eşyanın önlem kapsamı dışında olduğuna ilişkin yapılan beyanın uygun olmadığının tespit edilmesi halinde cezai işlem uygulanacağı düzenlendi.
TÜRKAK TARAFINDAN AKREDİTE EDİLEN KURULUŞLARIN 2024 YILI İÇİN ÖDEMELERİ GEREKEN AKREDİTASYON KULLANIM ÜCRETLERİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR DÜZENLENDİ.
- Türk Akreditasyon Kurumu’nca Uygulanacak Akreditasyon Kullanım Ücreti/Payına Dair Tebliğ (TÜRKAK: 2024/1) 11 Ekim 2024 tarihli ve 32689 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Türk Akreditasyon Kurumu (Kurum) tarafından akredite edilen kuruluşların 2024 yılı için ödeyecekleri akreditasyon kullanım ücretlerine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.
- Yurt içinde faaliyet gösteren akredite kuruluşların tamamı, 2024 yılında akreditasyon kapsamında elde ettikleri brüt gelirlerini hesaplayıp, usul ve esasları Kurum tarafından yıl sonunda, www.turkak.org.tr adresinde yayınlanan duyuruya uygun şekilde, 2025 yılı Mart ayı sonuna kadar Kurum’a bildirmekle yükümlü kılındı.
- Yurt içinde faaliyet gösteren akredite edilen kuruluşların 2024 yılı için elde ettikleri brüt gelirlerinin 1.000.000 Türk lirası ve altında olması halinde akreditasyon faaliyetleri dışında akreditasyon kullanım ücreti/payı ödemeyeceği düzenlendi.
- Brüt gelirlerin 1.000.000 Türk lirası ve üzerinde olanların 2024 yılı içimde elde ettikleri brüt gelirlerinin toplamı üzerinden % 1 oranında hesaplanacak ücreti/payı izleyen yılın Mart ayı sonuna kadar Kurum’un bildireceği banka hesabına ödemekle yükümlü olacağı düzenlendi.
- Yurt içinde faaliyet gösteren kuruluşların kullanım ücreti/payı ile ilgili bildirim yapmaması ya da hesaplanan ücret ve payı süresinde yatırmaması halinde kuruluş hakkında hem yasal takip işlemi hem de akreditasyonun askıya alınması işleminin başlatılacağı belirtildi.
- Yurt dışında faaliyet gösteren akredite kuruluşların akreditasyon kullanımı ile ilgili herhangi bir bildirimde bulunmayacağı ve kullanım ücreti/payı ödemeyeceği düzenlendi.
YAPAY ZEKAYA İLİŞKİN MECLİS ARAŞTIRMASI KOMİSYONU KURULDU.
- Yapay Zekanın Kazanımlarına Yönelik Atılacak Adımların Belirlenmesi; Bu Alanda Hukuki Altyapının Oluşturulması Ve Yapay Zeka Kullanımının Barındırdığı Risklerinin Önlenmesine İlişkin Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Bir Meclis Araştırması Komisyonu Kurulmasına Dair Karar 5 Ekim 2024 tarihli ve 32683 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Yapay Zekanın Kazanımlarına Yönelik Atılacak Adımların Belirlenmesi, Bu Alanda Hukuki Altyapının Oluşturulması ve Yapay Zeka Kullanımının Barındıracağı Risklerin Önlenmesine İlişkin Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Anayasa’nın ilgili hükümleri uyarınca Türkiye Büyük Millet Meclisi araştırması başlatılmasına, bu araştırmayı yapacak Komisyon’un 22 üyeden kurulmasına, Komisyonun çalışma süresinin Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Katip seçimi tarihinden başlamak üzere 3 ay olmasına karar verildi.
İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATINA İLİŞKİN BİRTAKIM YÜKÜMLÜLÜKLER YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR.
- İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’te Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 10 Ekim 2024 tarihli ve 32688 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Enerji sanayi sınıfında bulunan işyerlerinin Yönetmelik’e aykırı durumları 31.07.2024 tarihine kadar uyumlu hale getirmeleri gerekirken, elektrikli araç istasyonlarına ilişkin hükümler bakımından bu tarihin 31.07.2025 olarak uygulanacağı belirtildi.
SPOR KULÜPLERİ, SPOR ANONİM ŞİRKETLERİ VE ÜST KURULUŞLARIN DENETİMİ USUL VE ESASLARI DÜZENLENDİ.
- Spor Kulüpleri, Spor Anonim Şirketleri ve Üst Kuruluşların Denetimi Hakkında Yönetmelik 12 Ekim 2024 tarihli ve 32690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşların Gençlik ve Spor Bakanlığı (Bakanlık) tarafından denetimi ile spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin beyanname yükümlülüğüne ilişkin usul ve esasları düzenlendi.
- Yönetmelik kapsamındaki kuruluşların Bakanlık tarafından periyodik denetimine ilişkin usul ve esaslar düzenlenerek ilgili denetimlerin hangi kapsamda yapılacağı ve denetimleri yapmaya yetkili kişiler belirlendi.
- Bakanlık tarafından yürütülecek denetim süreçlerinin bağımsız denetim kuruluşları tarafından gerçekleştirilebileceği öngörüldü.
- Yönetmelik kapsamındaki kuruluşların gelir ve gider işlemlerinin sonuçları ve kar-zarar ile bilanço hesaplarına ilişkin beyanname verme yükümlülüğünün kapsam ve süreleri düzenlendi.
- İlgili beyannamelerin; bağlı ortaklığı veya iştiraki statüsünde spor anonim şirketi bulunmayan spor kulüpleri tarafından her yıl Mart ayının sonuna kadar, bünyesinde bağlı ortaklık veya iştirak statüsünde spor anonim şirketi bulunan spor kulüpleri tarafından konsolide spor kulübü bilançosuna göre en yüksek harcamaya sahip spor dalında faaliyet gösteren spor anonim şirketinin hesap dönemine göre her yıl hesap döneminin bitiminden itibaren 3 ay içinde ve spor kulübünden bağımsız şekilde kurulan spor anonim şirketleri tarafından faaliyette bulunduğu en yüksek harcamaya sahip spor dalındaki müsabakaların yapıldığı döneme göre ve esas sözleşme ile belirlenen hesap döneminin bitiminden itibaren 3 ay içinde ilgili İl Gençlik ve Spor Müdürlüğü’ne sunulacağı öngörüldü.
- İlgili kuruluşun bağlı ortaklığı veya iştiraki statüsünde spor anonim şirketi bulunmaması halinde ilgili hesap dönemini takip eden 3 ay içinde Bakanlık’a sunmakla yükümlü olduğu belirtildi.
- Bilanço esasına göre defter tutan spor kulüpleri ile kamu yararına çalışan spor kulüplerinin bu Yönetmelik çerçevesinde vermekle yükümlü oldukları beyanname ve bildirimlerini Bakanlık bilişim sistemi üzerinden göndermekle yükümlü olduğu düzenlendi.
- Halka açık spor anonim şirketlerinin sermaye piyasası mevzuatına tabii olacağı düzenlendi. Aynı konuda farklı hükümler olması durumunda, sermaye piyasası mevzuatı öncelikli olarak uygulanması öngörüldü.
ÖZEL GÜVENLİK DENETİMLERİNİN JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI VE EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NE BAĞLI BİRİMLER TARAFINDAN YERİNE GETİRİLECEĞİ DÜZENLENDİ.
- Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’un Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’te Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 22 Ekim 2024 tarihli ve 32700 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- İçişleri Bakanlığı adına yasak uygulama ve davranışların bulunup bulunmadığını ve amaç dışında faaliyet gösterilip gösterilmediğini tespit etmek amacıyla, özel güvenlik şirketleri, alarm izleme merkezleri, özel güvenlik birimleri ve özel eğitim kurumlarında yapılacak denetimlerin, sorumluluk bölgesi esasına göre Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü merkez teşkilatına bağlı ilgili birimler tarafından yerine getirileceği düzenlendi.
BÜYÜK VE ORTA BOY İŞLETMELERİN NET PARASAL POZİSYON KAZANÇLARI (KAYIPLARI) KALEMİNE İLİŞKİN OLARAK SUNACAKLARI İLAVE AÇIKLAMALARIN USUL VE ESASLARI BELİRLENDİ.
- Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu’nun 22.10.2024 Tarihli ve 75935942-050.01.04-[01/26802] Sayılı Kararı 26 Ekim 2024 tarihli ve 32704 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Türkiye Finansal Raporlama Standartları’nı ya da Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı’nı uygulayan işletmelerin, finansal tabloların enflasyona göre düzeltilmesinden kaynaklanan ve kar veya zarar tablosunda raporlanan “Net Parasal Pozisyon Kazançları (Kayıpları)” kalemine ilişkin ilave açıklamalarını finansal tablolarında sunmasına karar verildi ve bu ilave açıklamalara ilişkin kapsam ve usuller düzenlendi.
2025 YILI CUMHURBAŞKANLIĞI YILLIK PROGRAMI YAYIMLANDI.
- 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nın Onaylanması Hakkında Karar (Karar Sayısı: 9074) 30 Ekim 2024 tarihli ve 32707 sayılı 1. Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre;
- Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan 2025 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı onaylanarak yayımlandı.
VERGİ VE KAMU ALACAKLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
REKABET KURUMU PAYI ÖDEMELERİNİN HARÇ TAKİP SİSTEMİ ÜZERİNDEN YAPILABİLECEĞİ DÜZENLENDİ.
- 4054 Sayılı Kanun Uyarınca Anonim ve Limited Şirketlerin Yapacakları Ödemelere İlişkin Tebliğ’de (Tebliğ No: 2017/4) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2024/2) 1 Ekim 2024 tarihli ve 32679 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Kuruluş ve sermaye artırımında yapılacak Rekabet Kurumu payı ödemelerinin MERSİS aracılığıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından işletilen Harç Takip Sistemi (HTS) üzerinden yapılabileceği düzenlendi.
KURUMLAR VERGİSİ ORAN VE UYGULAMA ESASLARINDA DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI.
- Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde (Seri No: 1) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 23) 28 Eylül 2024 tarihli ve 32676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Asgari kurumlar vergisine ilişkin açıklamalar yapıldı ve kurumlar vergisinin beyan edilen kazancın indirim ve istisnalar düşülmeden önceki tutarının % 10’undan aşağı olamayacağı düzenlendi.
- Asgari kurumlar vergisinin; hesap dönemi takvim yılı olan mükelleflerin 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerin ise 2025 yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanacağı düzenlendi.
- Yeni işe başlayan mükelleflerden 3 yıl asgari kurumlar vergisinin alınmayacağı düzenlendi.
- Halihazırda yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflerin de kurumlar vergisine ilişkin muafiyetleri korunmuş, iştirak kazançları, emisyon primi, teknokent kazançları ve serbest bölge kazanç istisnaları ile AR-GE ve tasarım indirimleri asgari kurumlar vergisi kapsamı dışında tutuldu.
- Yatırım fon ve ortaklıklarının gayrimenkul gelirlerinin asgari kurumlar vergisine tabi olduğu, gayrimenkul gelirleri dışındaki istisna kapsamındaki gelirlerin ise asgari kurumlar vergisine tabi olmadığı düzenlendi.
- Türkiye’nin büyük yatırımlarından elde edilen kazançlara artırımlı kurumlar vergisi uygulanacağı belirlendi ve bu vergiye ilişkin oran reel sektör için % 25, banka ve finans kurumlarında % 30, ihracat yapan firmalarda % 20, halka açık şirketlerde % 23, imalatçılarda % 24 olarak düzenlendi.
- Banka ve finans kurumlarında olduğu gibi yap-işlet-devret modeli ile kamu özel iş birliği projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan % 25 yerine % 30 kurumlar vergisi alınacağı belirlendi.
- Fon ve ortaklıklarının kazançlarının tamamı kurumlar vergisinden müstesna tutulmuş, 2025 yılından itibaren bu kapsamda elde edilecek kazançlar için istisnanın uygulanması için gayrimenkul gelirlerinin % 50’sinin dağıtılması zorunlu tutuldu.
- Serbest bölgelerdeki üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançların tamamı, üretilen ürünlerin yurt içine ya da yurt dışına satılıp satılmadığına bakılmaksızın kurumlar vergisinden müstesna tutuldu. Bu kapsamda uygulanacak istisna sadece ihracat gelirleriyle sınırlandırıldı ve yurt içine yapılan satışlardan elde edilen kazançlardan vergi alınacağı belirlendi.
- Girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere diğer yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan kurumlar vergisi istisnasının 15.07.2023 itibarıyla kaldırılmasına paralel olarak bu tarihten önce elde edilen fon katılım belgeleri itfa edilene veya elden çıkarılana kadar istisnadan faydalanılmaya devam edileceği düzenlendi.
- Ayrıca taşınmaz satışlarından elde edilen kazançlara tanınan kurumlar vergisi istisnası da aynı tarihte kaldırıldı. Yine bu tarihten önce elde edilen taşınmazlar için şartları dahilinde istisnadan faydalanılmaya devam edilecek ancak istisna oranı % 50 yerine % 25 olarak uygulandı.
- Taşınmazların kısmi bölünme kapsamında vergisiz devredilmesine ilişkin istisna 01.01.2024 itibarıyla kaldırıldı.
- İhracat kazançlarına uygulanan 1 puanlık kurumlar vergisi oranı indirimi, ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançları için 5 puan olarak düzenlendi. Aynı doğrultuda imalatçı veya tedarikçi kurumların, dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları için de 5 puanlık indirim uygulanacağı belirlendi.
- 01.01.2023’ten itibaren elde edilen yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon gibi bazı hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların tamamının beyanname verilme tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmesi zorunlu kılındı ve bu kazançlar üzerinden yapılabilecek indirim oranı % 50’den % 80’e çıkarıldı.
- İş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim veya limitet şirket niteliğindeki yabancı kurumların ödenmiş sermayesinin en az % 50’sine sahip olan ve iştirak edilen kurumdan elde edilen kar payı niteliğindeki kazancı, elde edilen hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer eden kurumların söz konusu kazançlarının yarısı kurumlar vergisinden müstesna tutuldu.
- İştirak eden şirketin iştirak ettiği veya iştirak edilen şirketin iştirak eden şirketi devraldığı durumlarda hisse ve pay alımı dolayısıyla yapılan ve devir sonrasına tekabül eden finansman giderlerinin, devralan şirkette indirim konusu yapılabileceği belirlendi.
- Değişiklik kapsamında yatırım teşvik belgesi bazında yapılan yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen tutarın % 10’luk kısmının kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden 2. ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilerek kullanılabilmesi mümkün kılındı.
ÇOK ULUSLU İŞLETMELER GRUBU ÜYELERİ İÇİN ÜLKE BAZLI RAPOR SUNUM SÜRESİ UZATILDI.
- Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 5) 01.09.2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 17 Ekim 2024 tarihli ve 32695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’nın yeniden teşkilatlanmasıyla paralel olarak Tebliğ kapsamındaki yetki ve görevlerinin İstanbul Defterdarlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi tarafından yerine getirileceği belirlendi.
- Ülke bazlı rapor düzenleme yükümlülüğü kapsamındaki çok uluslu işletmeler grubu üyelerinin ilgili yükümlülüğü yerine getirebilecekleri süre yeniden ifade edilerek raporlanacak hesap döneminin bitimini takip eden 6. ayın sonuna kadar yapılacağı açıkça belirlendi.
KİRALAMALARDA BELGE ZORUNLULUĞU VE ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARINA İLİŞKİN YENİ DÜZENLEMELER YAYIMLANDI.
- Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 328) 17 Ekim 2024 tarihli ve 32695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile mükellef olmayanların gerçekleştirdikleri iş yeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğuna aykırılık halinde uygulanacak özel usulsüzlük cezasına ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlendi ve 29 Temmuz 2008 tarihli Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 268) yürürlükten kaldırıldı.
- İlgili özel usulsüzlük cezasına esas tutarlar tespit edilerek birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 20.000 Türk lirası, İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 10.000 Türk lirası ve bunların dışında kalanlar hakkında 5.000 Türk lirası asgari olmak üzere işleme konu tutarın % 10’u oranında uygulanacağı düzenlendi.
- Azami özel usulsüzlük cezası tutarı bir takvim yılı için 20.000.000 Türk lirası olarak belirlendi.
VERGİ MÜKELLEFİ OLMAYANLARIN VERGİ MÜKELLEFLERİ İLE YAPACAKLARI ÖDEME İŞLEMLERİNE İLİŞKİN USUL DÜZENLENEREK ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARININ UYGULAMA ESASLARI BELİRLENDİ.
- Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde (Sıra No:459) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ 18 Ekim 2024 tarihli ve 32696 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Vergi mükellefi olmayanların da vergi mükellefleriyle yapacakları 7000 Türk lirası üzerindeki ödemelerini banka, finans kurumları veya posta idaresi aracılığıyla yapmaları zorunlu kılındı.
- Kapsama dahil edilen tahsilat ve ödemelere ilişkin tevsik zorunluluğuna uyulmaması halinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen cezaların ödemeyi alana ve yapana ayrı ayrı uygulanacağı öngörüldü. Söz konusu özel usulsüzlük cezası,
- Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 20.000 Türk lirasından,
- İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 10.000 Türk lirasından,
- Yukarıda yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 5000 Türk lirasından
az olmamak üzere işleme konu tutarın %10’u nispetinde belirlendi. Her halükarda, 1 takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamının 20 milyon Türk lirasını geçemeyeceği düzenlendi.
213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU’NUN VERGİ CEZALARINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN UYGULANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR BELİRLENDİ.
- Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 571) 19 Ekim 2024 tarihli ve 32697 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Vergi kanunlarına göre mükellefiyet tesis ettirilmesi gerektiği halde bu zorunluluğa uyulmaksızın kayıt dışı faaliyette bulunan ve bu suretle vergi ziyaına sebebiyet veren mükelleflere kesilecek vergi ziyaı cezasının % 50 artırılarak uygulanacağı düzenlendi.
- Kayıt dışı faaliyetleri sonucu gelir elde eden ve bu faaliyetleri ile gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında tutmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet veren mükellefler için vergi ziyaı cezalarının 02.08.2024 tarihinden itibaren % 50 artırımlı uygulanacağı düzenlendi. Sonraki dönemlerde vergi dairesinde kayıtlı olarak faaliyet gösteriliyor olsa bile, kayıt dışı faaliyette bulunulan dönemlere yönelik aynı vergi türü ve vergilendirme dönemine ilişkin sonraki bir tarihte yeni bir tarhiyat yapılması durumunda da aynı artırım hükmünün tatbik edileceği belirtildi.
- Özel usulsüzlük cezalarının her bir tespit için aşağıdaki tabloda gösterilen şekilde, artan tutarda uygulanacağı düzenlendi.
2 Sayılı Cetvel | |||
353. Maddenin Birinci Fıkrasının (1) Numaralı Bendi Ceza Miktarı (Asgari-TL) | 353. Maddenin Birinci Fıkrasının (2) Numaralı Bendi Ceza Miktarı (TL) | ||
2. Tespit | 20.000 | 20.000 | |
3. Tespit | 30.000 | 30.000 | |
4. Tespit | 40.000 | 40.000 | |
5. Tespit | 50.000 | 50.000 | |
6. ve Sonraki Tespitler | 100.000 | 100.000 |
- Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dahil olmak üzere, verilmesi ve alınması gereken fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarını düzenleme yükümlülüğü bulunanların bu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri ve söz konusu hususun, belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden 5 iş günü içerisinde ve her halükarda idarenin bilgisine girmeden önce, kendilerine belge düzenlenmeyenler tarafından idareye bildirilmesi durumunda, kendilerine belge düzenlenmeyen bu kişilere özel usulsüzlük cezası tatbik edilmeyeceği hususu düzenlendi. Bahse konu belgeleri düzenlemeyen mükelleflere ise özel usulsüzlük cezalarının 3 kat artırımlı olarak uygulanacağı hükme bağlandı.
- Bahse konu belgeler yerine, kanunda veya ilgili mevzuat kapsamında sayılmayan belgelerin düzenlenmesi durumunda, bu belgeleri düzenleyen mükelleflere ilgili maddede yer alan özel usulsüzlük cezalarının 2 kat artırımlı uygulanacağı, belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden 5 iş günü içerisinde ve her halükarda idarenin bilgisine girmeden önce, belgeyi almak zorunda olanlar veya belge muhteviyatı işleminin muhatapları tarafından idareye bildirilmesi halinde, belgeyi almak zorunda olanlara özel usulsüzlük cezası tatbik edilmeyeceği ve yukarıda sayılan belgelerden olmayan bu belgeleri düzenleyenlere ise 6 kat özel usulsüzlük cezasının kesileceği belirtildi.
- Elektronik ticaretin yanı sıra internet dahil olmak üzere her türlü dijital ortamın reklam, ilan, satış ve kiralama gibi iktisadi ve ticari amaçlarla kullanıldığı hallerde vergi güvenliğini sağlamak amacıyla kendisine bilgi verme yükümlülüğü getirilenlerin, bu yükümlülüklerine ilişkin olarak bildirimde bulunmamaları ya da bildirimlerini eksik veya yanıltıcı bir şekilde yapmaları durumunda bildirilmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirilen her bir bilgi ve diğer yükümlülükler için ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesileceği düzenlendi.
- 2024 yılı için 23.000 Türk lirasını aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için indirim oranının % 75 olarak uygulanacağı belirtildi ve 2024 yılı için 23.000 Türk Lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası kesilen mükelleflerin, vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde uzlaşma talep edebilecekleri hükme bağlandı.
KDV İSTİSNALARININ KAPSAMI GENİŞLETİLDİ VE İADE İLE UYGULAMA ESASLARI YENİDEN DÜZENLENDİ.
- Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 52) KDV muafiyeti uygulanacak ithalatlara ilişkin hükümleri ise 11 Kasım 2024 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, 31 Ekim 2024 tarihli ve 32708 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- Mahkemeler veya icra müdürlüklerince karşı tarafa yükletilen vekalet ücretlerinin doğrudan veya icra yoluyla avukata ödendiği durumlarda serbest meslek makbuzunun davayı kaybeden adına düzenlenmesi gerektiği belirtildi.
- Katma değer vergisi (KDV) iade hakkını doğuran işlemler kapsamında herhangi bir inceleme yapılmaksızın, yeminli mali müşavir raporu sunulmaksızın veya teminat gösterilmeksizin iade alınabilecek tutar 10.000 Türk lirasından 50.000 Türk lirasına çıkarıldı.
- Yük ve yolcu taşımacılığına uygun deniz, hava ve demir yolu taşıma araçlarının teslimine, bakım-onarımına ve imalatına ilişkin yapılan teslim ve hizmetler için uygulanan KDV istisnasının usul ve esasları düzenlendi.
- Kamusal hizmet sunan kurum ve kuruluşlar adına düzenlenen yatırım teşvik belgelerine ilişkin KDV istisnasının yalnızca belirli koşullar altında ve ilgili kuruluşun ticari faaliyet kapsamındaki ayrı bir iktisadi işletmeleri adına uygulanabileceği düzenlendi.
- Genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanmak üzere afet bölgesi kabul edilen yerlerdeki taşınmazların inşasına ilişkin yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler ile genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanacak konutların yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına teslimine ilişkin KDV istisnasına dair uygulama esasları belirlendi.
- Milli savunmaya ilişkin belirli kurumlar tarafından yapılacak ithalat ile malul ve engellilerin kullanımına mahsus eşyaların ithalatında uygulanan gümrük vergisi muafiyetine ek olarak KDV muafiyeti de tesis edildi.
- KDV iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan iade taleplerinin vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilmesi esası çerçevesinde, hakkında olumsuz rapor ve tespitler bulunan mükelleflerin iade taleplerinin değerlendirilmesine yönelik usul ve esaslar düzenlendi.
- Altın, gümüş ve platin arama, işletme ve zenginleştirme faaliyetlerinden kaynaklanan mahsuben iade taleplerinin herhangi bir inceleme yapılmaksızın, yeminli mali müşavir raporu sunulmaksızın veya teminat gösterilmeksizin gerçekleştirilebilmesi mümkün kılındı.
- Tam istisna kapsamında yüklenilen KDV’nin iadesine ilişkin olarak, KDV’nin, yüklenildiği dönem ile iadenin talep edildiği dönem arasındaki KDV beyannamelerinde yer alan devreden KDV ile karşılaştırılmadan, iadenin talep edildiği dönem beyannamesindeki toplam indirim KDV ile karşılaştırılarak sonuçlandırılacağı düzenlendi.
- Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 52) KDV muafiyeti uygulanacak ithalatlara ilişkin hükümleri ise 11 Kasım 2024 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, 31 Ekim 2024 tarihli ve 32708 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
- İndirimli teminat uygulama sertifikası (İTUS) ve Hızlandırılmış KDV İade Sistemi (HİS) kapsamındaki parasal eşikler güncellendi.
Saygılarımızla,