Rekabet Kurulu İle Alakalı Birleşme ve Devralmalar

1. GİRİŞ

Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2010/4) (“Tebliğ”)’de Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ (“Değişiklik Tebliği”), 04.03.2022 tarihli ve 31768 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu kapsamda Değişiklik Tebliği ile;

1. Rekabet Kurumu’nun iznine tabi birleşme ve devralmalara yönelik ciro eşiklerinde,
2. Teknoloji Teşebbüslerine yönelik işlemlere uygulanacak olan ciro eşiklerinde,

• Elektronik ortamda bildirim formunun sunulmasında,

1. Bildirim formu içeriği ve formatında,
2. Mali Kurumlarda ciro hesaplama biçiminde değişiklikler ve düzenlemeler yapılmıştır.

Aşağıda başlıklar halinde incelenecek olan değişiklikler Değişiklik Tebliği’nin yayımlanmasından 2 ay sonra ve dolayısıyla 04.05.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.

2. CİRO EŞİKLERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Bilindiği üzere Tebliğ’in 7.  maddesinin a) ve b) fıkraları çerçevesinde iki farklı ciro eşiği belirlenmekte ve bu ciro eşiklerinden herhangi biri somut birleşme veya devralma işleminde aşılmakta ise ilgili işlemin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Rekabet Kurulu (“Kurul”)’nun iznine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda Değişiklik Tebliği ile;

• Tebliğ’in 7. maddesinin a) fıkrasında düzenlenmiş olan ilk ciro eşiğine ilişkin olarak; işlem taraflarının Türkiye ciroları toplamının 100.000.000.-TL’yi aşması aranmaktayken bu miktar 750.000.000.-TL’ye çıkartılmış ve değişiklik öncesi işlem taraflarından en az ikisinin Türkiye cirolarının ayrı ayrı 30.000.000.-TL’yi aşması aranmaktayken değişiklik ile bu miktar 250.000.000.-TL olarak belirlenmiştir.
• Tebliğ’in 7. Maddesinin b) fıkrasında düzenlenmiş olan ikinci ciro eşiğine ilişkin olarak ise; değişiklik öncesi devralma işlemlerinde devre konu varlık ya da faaliyetin, birleşme işlemlerinde ise işlem taraflarından en az birinin Türkiye cirosunun 30.000.000.-TL’yi aşması aranırken bu miktar 250.000.000.-TL’ye yükseltilmiş ve diğer yandan diğer işlem taraflarından en az birinin dünya cirosunun değişiklik öncesi 500.000.000.-TL’yi aşması aranırken değişiklik ile birlikte bu sınırda 3.000.000.000.-TL’ye çıkartılmıştır.

Dolayısıyla, Değişiklik Tebliği ile bir birleşme veya devralma işleminin; Kurul’un iznine tabi olması için gerekli mali sınır önemli ölçüde yükseltilmiştir.

3. TEKNOLOJİ TEŞEBBÜSLERİNE İLİŞKİN ÖZEL DURUM

Ciro eşiklerinin güncellenmesinin yanı sıra “Teknoloji Teşebbüsleri” tanımı Tebliğ’e eklenerek bu teşebbüslerin devre konu taraf olduğu işlemler bakımından farklı bir bildirim ve ciro hesaplaması yöntemi düzenlenmiştir. Değişiklik Tebliği’nin 1. maddesi uyarınca Teknoloji Teşebbüsü; “Dijital platformlar, yazılım ve oyun yazılımı, finansal teknolojiler, biyoteknoloji, farmakoloji, tarım kimyasalları ve sağlık teknolojileri alanlarında faaliyet gösteren teşebbüsleri veya bunlara ilişkin varlıkları” olarak tanımlanmıştır.

Değişiklik Tebliği ile Teknoloji Teşebbüslerine ilişkin olarak yapılan en önemli düzenleme bu teşebbüslerin devre konu olduğu işlemlerde ilgili işlemin Kurul’a bildirime tabi olmasına adına aranacak olan ciro eşikleridir. Bu bağlamda Tebliğ’in 7. maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca; “Türkiye coğrafi pazarında faaliyet gösteren veya ar-ge faaliyeti olan ya da Türkiye’deki kullanıcılara hizmet sunan teknoloji teşebbüslerinin devralınmasına ilişkin işlemlerde; birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan iki yüz elli milyon TL eşikleri aranmaz.” Dolayısıyla, söz konusu teknoloji teşebbüslerinin devralınması işlemlerde;

• İşlem taraflarının Türkiye ciroları toplamının 750.000.000.-TL’yi veya
• İşlem taraflarından en az birinin dünya cirosunun 3.000.000.000.-TL’yi

aşması durumunda Kurul’un izninin alınması gerekecektir.

Görüleceği üzere teknoloji teşebbüslerinin devralınması işlemlerinde Kurul’a izin başvurusu çerçevesinde hedef şirketlerin etkisi oldukça azaltılmış olup, odak noktası yatırımcıların toplam mali gücüne kaydırılmış ve bu yönde bir denetim sistemi oluşturulmuştur. Bu kapsamda, günümüzde oldukça popülerleşen ve uygulaması artan teknoloji start-up’larına ilişkin yatırım turlarında Kurul’a bildirim eşiklerinin hesaplanmasında devre konu teşebbüslerin mali büyüklüğünden çok yatırım turuna girecek olan yatırımcı şirket, fon ve/veya melek yatırımcılar ile gerçek kişilerin kontrolünde bulunan teşebbüslerin cirolarının öne çıkacağı öngörülmektedir.

Söz konusu düzenleme ile dijital platformlar başta olmak üzere teknoloji odaklı pazarlarda yaşanan hızlı gelişmeler dikkate alınarak dijital pazarlarda önemli pazar gücüne sahip teşebbüsler tarafından gerçekleştirilen işlemler ile yeni kurulan veya gelişmekte olan girişimlerin (start-up) devralınması durumlarında bu işlemlerin bildirim yükümlülüğüne ve dolayısıyla Kurul’un denetimine tabi olmaması ihtimalinin göz önüne alındığı ve bu işlemlerin kontrolünün sağlanması ve yeni teknolojik girişimlere yönelik öldürücü devralmaların önüne geçilmesinin planlandığı değerlendirilmektedir.

Dolayısıyla, yeni kurulan ve gelişmekte olan teşebbüslerin devralınması noktasındaki endişeleri gidermek amacıyla, Türkiye coğrafi pazarında faaliyet gösteren veya Türkiye’deki kullanıcılara hizmet sunan teknoloji teşebbüslerinin devralınmasına ilişkin işlemlere özgü ilave bildirim yükümlülüğü getirilmesi esasına dayalı, Türkiye’ye özgü bir uygulama hayata geçirilmiştir.

4. MALİ KURUMLARDA CİRO HESAPLAMA BİÇİMİNDE DEĞİŞİKLİKLER

Bankalar, finansal kiralama, faktöring ve finansman şirketleri, aracı kurumlar ve portföy yönetimi şirketleri, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri ve diğer mali kurumların cirosunun nasıl hesaplanacağına dair açıklamalar da ilgili mevzuatta diğer kamu kurumu ve bağımsız idari otoriteler tarafından yapılan değişiklikler ile paralel olarak tekrardan düzenlenmiştir. Bu bağlamda, mali kurumların birleşme ve devralma işlemlerinin ciro eşiklerinin hesaplanması mevzuata uygun hale getirilmiştir.

5. E-DEVLET ARACILIĞIYLA REKABET KURUMU’NA BİLDİRİM

Değişiklik Tebliği kapsamında bildirim formu ve eklerinin elden veya e-posta ile Rekabet Kurumu merkezine iletilmesinin yanında E-Devlet aracılığıyla da iletilebilmesinin önü açılmıştır.

6. YENİ BİRLEŞME VE DEVRALMA BİLDİRİM FORMU

Değişiklik Tebliği ile birleşme ve devralma işlemlerinde Kurul izninin alınması amacıyla hazırlanmakta olan bildirim formu ve ekleri tekrardan düzenlenmiştir. Kurul’un bu düzenlemeyi yapmaktaki amacı bildirim formunun gelecekte elektronik ortamda doldurularak iletilebilmesi için formu bu yapıya uygun hale getirmek olarak belirtilmektedir. Bildirim formundaki ikinci temel değişiklik, formda talep edilen bilgilerin, işleme ilişkin bilgiler, taraflara ilişkin bilgiler, pazara ilişkin bilgiler ve ortak girişimler başlıkları altında tasnif edilmesidir. Bu sınıflandırma ile amaçlanan ise bildirimde bulunan tarafların gerekli bilgileri daha sistematik bir şekilde tamamlaması, diğer yandan formu değerlendirmeye alacak olan uzmanların aradıkları bilgileri daha rahat tespit edebilmelerine olanak sağlanmasıdır.

7. SONUÇ

Değişiklik Tebliğ’inde öne çıkmakta olan ilk değişiklik birleşme ve devralma işlemlerinde Kurul iznine tabi olunması için aranan ciro eşiklerinin yüksek miktarda artırılmasıdır. Bu değişiklikle birlikte izne tabi işlemlerin sayısı azalacak olup Kurul’un iş yükünde azalma beklenebilecektir. Diğer yandan, teknoloji teşebbüslerine ilişkin yapılan düzenlemeler ve ilave bildirim yükümlülüğü kapsamında dijital pazarlara yönelik bir odaklanma gerçekleştirilmiş olup özellikle yeni kurulmuş girişimlerin konu olduğu birleşme ve devralma işlemlerinin Kurul denetimine tabi olması amaçlanmıştır. Ek olarak, mali kurumlarda ciro eşiklerinin hesaplanmasında mevzuata uygunluk doğrultusunda düzenlemeler yapılmış olup Kurul tarafından dijitalleşmeye verilen önem doğrultusunda E-Devlet kanalıyla bildirim ve bununla bağlantılı olarak elektronik ortamda doldurulması kolay ve daha sistematik bir düzen içeren yeni bir bildirim formu formatıyla bildirim süreçlerinin hızlanması hedeflenmektedir.