YATIRIM VE İTHALAT MEVZUATI KAPSAMINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER

KAMU TAŞINMAZLARININ YATIRIMLARA TAHSİSİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR’DA DEĞİŞİKLİK YAPILDI.

Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar 1 Ağustos 2021 tarihli 31555 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre; “Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul ve Esaslara Göre Yatırımcılardan İstenecek Belgeler Listesi” başlıklı tablonun on dördüncü sırasında yer alan “İmza Sirküleri ve” ibaresi yürürlükten kaldırıldı.

İTHALATTA KORUMA ÖNLEMLERİ TEBLİĞİ KAPSAMINDA BİRTAKIM KORUNMA ÖNLEMLERİ ALINDI.

İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (No: 2021/6) 24 Ağustos 2021 tarihli 31578 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Bu Tebliğ, 10.05.2004 tarihli ve 2004/7305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar ve 08.06.2004 tarihli ve 25486 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği çerçevesinde 30.05.2020 tarihli ve 31140 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2020/4) ile açılan korunma önlemi soruşturması sonucunda alınan kararı içermektedir.
• İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulu soruşturma sonucunda yapılan tespitler ışığında, 5503.20.00.00.00 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu altında sınıflandırılan eşyanın ithalatında 3 yıl süreyle ek mali yükümlülük şeklinde korunma önlemi uygulanmasına; ek mali yükümlülüğün aşağıdaki tabloda belirtilen şekilde birinci yıl 0,060 ABD Doları/Kg, ikinci yıl 0,058 ABD Doları/Kg ve üçüncü yıl 0,056 ABD Doları/Kg şeklinde belirlenmesine, Dünya Ticaret Örgütü Korunma Önlemleri Anlaşması (“Anlaşma”)’nın  12.3 maddesi gereğince soruşturma konusu eşyanın ihracatçıları olarak önemli bir menfaati olan DTÖ üyeleri ile talep olması halinde istişarelerde bulunulmasına, Anlaşma’nın 9.1 maddesi gereğince gelişmekte olan ülkelere muafiyet tanınmasına ve önlemin istihsali hususunda Cumhurbaşkanlığına öneride bulunulmasına toplantıya katılan üyelerin oy çokluğu ile karar verildi.

• Söz konusu önlem ilgili Cumhurbaşkanı Kararı’nın yürürlüğe girmesiyle uygulanmaya başlayacaktır.

YATIRIMCI TAZMİN MERKEZİNİN GÖREV VE YETKİLERİ DÜZENLENDİ.

Yatırımcı Tazmin Merkezi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 26 Ağustos 2021 tarihli 31580 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Yatırımcı Tazmin Merkezi (“YTM”)’nin görev ve yetkilerinin kapsamına;
  • Kanunun 13. maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde YTM’ye intikal etmiş sermaye piyasası araçlarının Sermaye Piyasası Kanunu (“Kanun”)’nun 13. Maddesinin Dördüncü Fıkrasının Kısmen İptali Üzerine Yatırımcı Tazmin Merkezi Tarafından Yatırımcılara Yapılacak Ödemelere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında iadesine ilişkin işlemleri gerçekleştirmek,
  • Kanunun 83. maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında, zamanaşımına uğrayan her türlü emanet ve alacakların emaneten devralınması, izlenmesi, emanet ve alacaklardan kaynaklanan hakların kullanımı ve iadesine ilişkin işlemleri gerçekleştirmek,

eklendi.

• Varlık yönetiminin görevlerinin kapsamına;
  • YTM’ye ait varlıklara ilişkin sermaye artırımı, kar payı ödemesi ve diğer durumlarda gerekli işlemleri diğer birimlerle koordinasyon halinde yürütmek,
  • Kanun’un 83. maddesinin dördüncü fıkrasının 7316 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 12. maddesi ile yapılan değişiklikten önce YTM’ye gelir kaydedilmiş olan varlıkların muhafazası ve satışı ile değişiklikten sonra YTM’ye emaneten devredilen varlıkların muhafazası için gerekli işlemleri gerçekleştirmek,
  • Kanun’un 13. maddesinin dördüncü fıkrası Anayasa Mahkemesi’nin 22.10.2015 tarihli ve E. 2015/29, K. 2015/95 sayılı kararıyla kısmen iptal edilmeden önce YTM’ye intikal eden varlıkların muhafazası ve satışı için gerekli işlemleri gerçekleştirmek,
  • Başkan veya YTM Müdürü tarafından verilen diğer görevleri yapmak,

eklendi.

• YTM malvarlığının değerlendirilmesine yönelik karar almak üzere, Varlık Yönetim Birimi’nde görevli personel arasından Yönetim Kurulu kararıyla görevlendirme yapılır ve görevlendirilenlerin en az ikisinin imzasıyla karar alınacaktır.
• Finansman ve Muhasebe Birimi’nin görevlerinin kapsamına;
  • Yönetim Kuruluna üçer aylık dönemler itibarıyla YTM’nin malvarlığı, malvarlığının değerlendirilmesi, alacakları ile alacakların takip ve tahsiline ve Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdindeki YTM hesabında emaneten muhafaza edilen emanet ve alacaklara ilişkin Hukuk İşleri Birimi ve Varlık Yönetim Birimi ile koordineli olarak rapor sunmak,
  • Kanunun maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında, zamanaşımına uğrayan her türlü emanet ve alacakların emaneten devralınması iş ve işlemlerini yürütmek,
  • Başkan veya YTM Müdürü tarafından verilen diğer görevleri yapmak,

eklendi.

• YTM malvarlığı, ilgili mevzuatın imkân verdiği şekilde Yönetim Kurulu tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde değerlendirilecektir.
• YTM’ye emaneten devrolunan emanet ve alacaklara ilişkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler ise YTM tarafından Takasbank’a bildirilerek yerine getirilecektir.
• Giriş aidatı, Vergi Usul Kanunu uyarınca her yıl ilan edilen yeniden değerleme oranını geçmemek üzere Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul”) tarafından belirlenen oranda arttırılacaktır.
• Tezgahüstü türev araçlar üzerinden, yatırımcı sayısına göre aidat hesaplanır. Buna göre yatırım kuruluşlarının her bir yatırımcı ile yıl içinde gerçekleştirdikleri tezgahüstü türev araç işlemlerinde sözleşme büyüklüklerinin toplamı;

1. 1. 000.000 Türk Lirasının altında olan her bir yatırımcı için 500 Türk Lirası,
   2. 000.000 Türk Lirası veya üzerinde olan her bir yatırımcı için ise 1.000 Türk Lirası

tutarı dikkate alınmak suretiyle aidat hesaplanacaktır.

• Yatırım hizmetleri ve faaliyetlerinden kaynaklanan her türlü emanet ve alacaklar ile bunlara bağlı faiz, kar payı ve diğer getiriler, hesap sahibinin yaptığı en son talep, işlem veya herhangi bir şekilde verdiği yazılı talimat tarihinden başlayarak on yıl içinde talep ve tahsil edilmemesi halinde zamanaşımına uğrayacak ve YTM’ye emaneten devredilecektir.
• Tedrici tasfiye, tasfiye veya iflas sürecindeki yatırım kuruluşlarının müşteri hesapları için zamanaşımı süresi tedrici tasfiye, tasfiye veya iflas kararı tarihinden itibaren işlemeye başlayacaktır. Hak sahibi tarafından tedrici tasfiye sürecinde gerçekleştirilen işlemler ve yapılan talepler zamanaşımını kesecektir.
• Hesaba, hesap sahibinin iradesi bulunmaksızın faiz veya kar payı ödemesi yapılması ile hesap bakiyesinin nemalandırılması, bedelli veya bedelsiz sermaye artırımından pay aktarılması, yeni pay alma hakkı kullanım kupon giriş ve çıkışı, hesap işletim ücreti kesintisi gibi durumlar zamanaşımını kesmez. Yatırımcıların bir yatırım kuruluşu nezdinde birden fazla hesabı bulunması halinde hesaplarından birinde işlem yapılması diğer hesaplar açısından da zamanaşımını keser. Payın işlem sırasının kapalı olması zamanaşımı süresini durdurmaz.
• MKK nezdindeki hesaplara, ilgili yatırım kuruluşunun tasarruf yetkisini sınırlamaya yönelik olarak hak sahipleri tarafından blokaj konulması, on yıllık zamanaşımı süresini keser ve zamanaşımı süresi hak sahibi tarafından blokajın kaldırıldığı tarih itibarıyla baştan işletilmeye başlayacaktır.
• Yatırım kuruluşu personeli ile telefonda görüşen kişinin kimlik tespitinin yapılarak veya ilgilinin hesap sahibi olduğuna kanaat getirilerek hesapla ilgili talep, işlem ya da talimata yönelik olarak tutulmuş ses kayıtları ilgili mevzuat gereği saklama süresi dolmuş olsa bile mevzuat hükümlerine uygun olarak ibraz edilebilir olması kaydıyla zamanaşımını kesecektir.
• Yatırım kuruluşları tarafından hesap sahiplerine düzenli olarak iadeli taahhütlü mektup vasıtasıyla hesap ekstresi gönderilmesi ve iadeli taahhütlü mektup gönderisinin hak sahibi veya gönderiyi almaya yetkili kişiler tarafından teslim alınmış olması zamanaşımını kesecektir. Şu kadar ki, gönderinin hak sahibi veya gönderiyi almaya yetkili kişiler tarafından teslim alındığının belgelendirilmesi gerekecektir.
• Bunların dışında, zamanaşımını durduran ve kesen haller Kurul tarafından belirlenecektir.
• Yatırım kuruluşları, bir sonraki takvim yılı içerisinde zamanaşımına uğrayacak ve tutarı 250 Türk Lirası ve üzerinde olan emanet ve alacakların hesap sahiplerini, başvuruda bulunmadıkları takdirde hesaplarının YTM’ye emaneten devredileceği hususunda, içinde bulunulan yılın Mart ayı sonuna kadar iadeli taahhütlü mektupla uyarmak zorundadır. Bu fıkrada belirlenen 250 TL’nin hesabında borsada işlem görmeyen paylar nominal değer üzerinden hesaba katılır. Bu fıkrada yer verilen tutarın belirlenmesinde Kurul yetkilidir.
• Yatırım kuruluşları nezdinde bir sonraki takvim yılı içerisinde zamanaşımına uğrayacak emanet ve alacak bulunmaması halinde; devredilecek herhangi bir emanet ve alacağın bulunmadığına ilişkin içinde bulunulan yılın Mayıs ayı sonuna kadar YTM’ye yazılı bildirim yapılacaktır.
• Faaliyetleri sürekli olarak durdurulmuş olan yatırım kuruluşları nezdinde bulunan hesaplardaki emanet ve alacaklara ilişkin bu maddede yer alan yükümlülükler, emanet ve alacakların devredildiği kuruluş tarafından yerine getirilecektir. Hesaplardaki emanet ve alacakların devri sırasında, bunların zamanaşımına uğrayacağı tarihleri de içeren bilgiler devredilen kuruluşa liste halinde verilecektir. Bu emanet ve alacakların devredildiği kuruluşun bulunmaması halinde, bu maddede yer alan yükümlülükler Takasbank tarafından yerine getirilecektir. Faaliyetlerinin sürekli durdurulması başvurusu sürecinde, hak sahibi hesaplarındaki emanet ve alacakların zamanaşımına uğrayacağı tarihleri de içeren bilgiler liste halinde Takasbank’a verilecektir.
• Yatırım kuruluşları zamanaşımına uğramış emanet ve alacakları Takasbank ve MKK nezdindeki YTM uhdesinde yatırımcı adına açılacak hesaplara en geç zamanaşımına uğradıkları ayın sonuna kadar devredeecektir. Yatırım kuruluşları, devrettikleri emanet ve alacaklara ilişkin, hak sahiplerinin kimlik bilgileri, adresleri ve haklarının faiz, kar payı ve diğer getirileri ile birlikte ulaştıkları tutarlar gösterilmek suretiyle düzenlenecek listeyi en geç zamanaşımına uğradıkları ayı takip eden ayın sonuna kadar içinde bulunulan takvim yılı için önceki ayları da içerecek şekilde YTM ve Takasbank’a gönderecektir.
• Faaliyetleri sürekli olarak durdurulmuş olan yatırım kuruluşları nezdinde bulunan emanet ve alacaklar, bunların devredildiği kuruluş tarafından, devredilen kuruluşun bulunmaması durumunda Takasbank tarafından YTM’ye emaneten devredilecektir.
• Zamanaşımına uğradığı halde YTM’ye devredilmediği tespit edilen nakde, YTM’ye devredilmesi gerektiği tarihten itibaren ilgili dönemde elde edilmiş nema getirisi oranında faiz işletilecektir. İşletilen faiz tutarı Takasbank tarafından hesaplanacak ve ilgili yatırım kuruluşuna bildirilerek, yatırım kuruluşundan tahsil edilecektir. Tahsil edilen faiz, gecikmeli olarak devredilen hesaplara oransal olarak dağıtılacaktır.
• YTM’ye emaneten devredilen sermaye piyasası araçlarından doğan bedelsiz pay iktisabı ve kar payı alma hakkı dışındaki pay sahipliği hakları, bunların YTM tarafından hak sahiplerine iadesine kadar donacaktır.
• YTM, Takasbank ve MKK’nın ilgili mevzuatındaki görev ve yükümlülüklerinden muaftır.
• Kurulca tedrici tasfiyesinin kapatılmasına karar verilen yatırım kuruluşlarındaki müşteri emanet ve alacakları, on yıllık zamanaşımı süresinden bağımsız olarak tedrici tasfiyenin kapatılması kararının alınmasını izleyen 3 ay içinde YTM’nin Takasbank ve MKK nezdinde müşteri adına açılacak hesaplarına aktarılacaktır. Tedrici tasfiyesi kapatılan yatırım kuruluşları nezdindeki müşteri hesaplarında bulunan emanet ve alacakların saklanması, nemalandırılması ve talep halinde hak sahiplerine iade edilmesinde zamanaşımına ilişkin hükümler kıyasen uygulanacaktır.
• Kanunun geçici 3. maddesinde düzenlenen Özel Fon kapsamındaki emanet ve alacaklar hariç olmak üzere, tasfiyesine veya iflasına karar verilen yatırım kuruluşu hesaplarında yer alan emanet ve alacaklar, iflasın kapandığı veya tasfiyenin sonuçlandığı tarihi takip eden 6 ay içerisinde, YTM’nin Takasbank ve MKK nezdinde müşteri adına açılacak hesaplarına aktarılacaktır. Söz konusu aktarımlara konu olacak emanet ve alacakların tespitinde, iflasın kapandığı veya tasfiyenin sonuçlandığı ya da zamanaşımı süresinin dolduğu anda yatırım kuruluşu, Takasbank ve MKK’da yer alan kayıtlara göre yatırım kuruluşunun malvarlığına dahil olmayan, iflas masasına girmemiş, tasfiye sürecinde tahsil edilmemiş ve yatırım hizmetleri ve faaliyetlerinden kaynaklanan her türlü emanet ve alacaklar dikkate alınacaktır. Emanet ve alacakların tespit edilebilmesi için gerekmesi halinde ilgisine göre tasfiye memurları, iflas dairesi veya iflas idaresinden bilgi talep edilebilecektir. Bu şekilde aktarılan emanet ve alacakların saklanması, nemalandırılması ve talep halinde hak sahiplerine iade edilmesinde zamanaşımına ilişkin hükümler kıyasen uygulanacaktır.
• Hesaplanan zamanaşımı süresi iflasın kapandığı, tasfiyenin sonuçlandığı veya tedrici tasfiyenin kapatıldığı tarihten önce dolan hesaplardaki emanet ve alacaklar, her halükarda zamanaşımı süresinin dolduğu ayın sonuna kadar YTM’nin Takasbank ve MKK nezdinde müşteri adına açılacak hesaplarına aktarılacaktır.
• Zamanaşımına uğrayan emanet ve alacaklardan nakitler ve kaydileştirilmemiş sermaye piyasası araçları Takasbank, kaydileştirilmiş sermaye piyasası araçları ise MKK nezdinde YTM uhdesinde hak sahibi adına açılacak hesaplarda izlenecektir. Hesapların açılma usul ve esasları Takasbank tarafından Kurul onayı alınmak suretiyle belirlenir ve duyurulacaktır.
• Takasbank, YTM’nin internet sitesinde yayımlanan listeler kapsamında Takasbank ve MKK nezdindeki YTM hesabı altında devre konu edilecek emanet ve alacakların hak sahipleri adına hesap tanımlamaları ile ilgili iş ve işlemleri yapar ve ilgili yatırım kuruluşları ile YTM’ye bilgi verecektir.
• Takasbank nezdinde tutulan müşteri hesabındaki nakitler ve müşteri hesaplarına gelen nakit kar payları Takasbank tarafından YTM’nin tabi olduğu mevzuata uygun olarak nemalandırılacak ve elde edilen nemalar ilgili hak sahiplerinin hesaplarına oransal olarak dağıtılacaktır. Takasbank ve MKK için ücret belirlenmesi durumunda bu ücretler yatırımcı hesabındaki nakit ve nemalardan karşılanacaktır. Takasbank ve MKK nezdinde tutulan menkul kıymetlerin bedelsiz sermaye artırımlarına katılımı Takasbank ve MKK tarafından yerine getirilecektir. Nakit kar payı dağıtımlarında, kar payı bedelleri MKK nezdindeki kayıtlar dikkate alınarak, hak sahiplerinin Takasbank’ta yer alan hesaplarına aktarılacaktır.
• Takasbank ve MKK tarafından üçer aylık dönemler itibarıyla YTM’nin belirlediği usuller ve içerikte hazırlanan rapor 3 aylık dönemi izleyen ayın ilk iki haftası içinde YTM’ye gönderilecektir.
• Zamanaşımına uğrayan emanet ve alacakların gerek Takasbank gerekse MKK nezdindeki hesaplara emaneten devredilmesine ilişkin olarak hesap tanımlamalarının yapılması, yatırım kuruluşlarına ve YTM’ye bildirilmesi, Takasbank ve MKK için ücret belirlenmesi durumunda bu ücretlerin hak sahibinin hesabındaki nakit ve nemalardan karşılanmak suretiyle ödenmesi, hesaplardaki emanet ve alacakların YTM’ye raporlanması, YTM’nin iade ve diğer taleplerinin yerine getirilmesine yönelik işlemler Takasbank tarafından yürütülecektir.
• YTM’ye devredilen emanet ve alacakların hak sahiplerinin başvurması halinde, sermaye piyasası araçları Takasbank ve MKK nezdindeki hesaplarda bulunan bakiyeler üzerinden; nakitler ise dağıtılan nema tutarı ile birlikte, başvuran hak sahiplerine iade edilecektir.
• İade talep eden hak sahipleri veya noter onaylı vekaletname ibraz eden vekili tarafından, işbu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden (26.08.2021) itibaren iadeli taahhütlü posta yolu ile veya özel şirketler aracılığıyla imza karşılığı teslim suretiyle YTM’nin merkez adresine başvurulması zorunludur.
• YTM’ye iletilecek başvuru dilekçesinin ekinde aşağıdaki belgelerin bulunması zorunludur:

a. Gerçek kişi hak sahipleri için;

1. 1. Hak sahibinin vatandaşlık numarasını içeren resmi kimlik belgesi veya pasaportunun fotokopisi, mirasçı ise mirasçılık belgesi.
   2. Yerleşim yeri adresi ve diğer iletişim bilgileri.
   3. İadenin yapılacağı hesap bilgileri.

b. Tüzel kişi hak sahipleri için, yerleşim yeri adresi ve diğer iletişim bilgileri ve iadenin yapılacağı hesap bilgilerine ek olarak;

1. 1. Tüzel kişiliğin tam unvanı ile vergi ve Merkezi Sicil Kayıt Numarası ve/veya ticaret sicil numarası.
   2. Tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerin vatandaşlık numarasını içeren resmi kimlik belgesi fotokopisi.
   3. Kayıtlı bulunduğu veya tescil edildiği resmi merciden alınmış tüzel kişiyi temsil ve ilzama yetkili kişileri gösterir yeni tarihli yetki ve faaliyet belgesi.
   4. YTM tarafından gerekli görüldüğü takdirde hak sahibinden ve ilgili yatırım kuruluşundan ek bilgi ve belge istenebilecektir.

• Başvuru şartlarını yerine getiren ve başvurusuna konu olan hesapta hak sahibi olduğu YTM tarafından teyit edilen hesap sahibinin Takasbank ve MKK nezdindeki YTM hesabında tutulan sermaye piyasası araçları ile iade tarihine kadar aktarılmış bedelsiz payları aynen; Takasbank nezdindeki YTM hesabında tutulan nakitleri ise, iade tarihine kadar aktarılmış nema tutarı ile birlikte nakit olarak, hesap sahibi tarafından bildirilen hesaplara aktarılacaktır.
• İşbu Yönetmelik’e eklenen Geçici Madde 6 uyarınca; 26.08.2021 tarihinden önce faaliyetleri sürekli durdurulmuş ve hesapları başka bir yatırım kuruluşuna devredilmemiş olan yatırım kuruluşlarının Takasbank ve MKK nezdinde blokeli olarak tutulan müşteri emanet ve alacaklarına ilişkin son işlem tarihlerinin Takasbank ve/veya MKK nezdinde bulunmaması halinde, zamanaşımı süresinin tespitinde bu yatırım kuruluşlarının faaliyetlerinin sürekli durdurulduğu tarihler esas alınacaktır.
• İşbu emanet ve alacaklardan;

1. 1. On yıllık zamanaşımı süresi 22.04.2021 tarihinden önce dolmuş olanlar YTM’ye gelir kaydedilecektir.
   2. On yıllık zamanaşımı süresi 22.04.2021 tarihi ve sonrasında dolmuş olanlar ise YTM’ye emaneten devredilecektir.

YATIRIMCILARIN TAZMİNİ KAPSAMINA GİRMEYEN KİŞİ VE KURUMLARIN KAPSAMI GENİŞLETİLDİ.

Yatırımcıların Tazmini ile Tedrici Tasfiye Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 26 Ağustos 2021 tarihli 31580 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre; Tazmin kapsamına girmeyen kişi ve kurumlar arasına; “Kaydileştirilen Sermaye Piyasası Araçlarına İlişkin Kayıtların Tutulmasının Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ (II-13.1)’in 12/A maddesi kapsamında, hak sahibi ismine açılmaksızın toplu olarak tutulan hesaplara ilişkin saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere yurt dışında kurulmuş ve yetkilendirilmiş, yabancı hukuka tabi yabancı merkezi saklama kuruluşları ile genel saklama yetkisi bulunan yatırım kuruluşları” dahil edildi.