GÜMRÜK, TİCARET, YATIRIM VE İTHALAT MEVZUATI KAPSAMINDAKİ DÜZENLEMELER

COVID-19 SALGININ KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ GENELGE YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDI. 

2020/5 Sayılı Genelgenin Yürürlükten Kaldırılması ile İlgili 2022/5 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi 3 Haziran 2022 tarihli 31855 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• 02.04.2020 tarihli ve 31087 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “COVID-19 Salgınının Kamu İhale Sözleşmelerinde Etkisi” konulu 2020/5 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.

İHRACATÇILARIN KURULUŞ VE GÖREV ESASLARI YENİDEN BELİRLENDİ. 

• 7408 Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 04 Haziran 2022 tarihli 31856 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;
• 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununda yapılan değişiklikler aşağıdaki gibidir:
• Arazisi Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan serbest bölgelerde, faaliyet ruhsatı iptal edilen kiracı kullanıcılar ile üstyapının bağlı olduğu faaliyet ruhsatı iptal edilen yatırımcı kullanıcılara, üstyapıda bulunan mallarının tahliyesi için bir aydan az altı aydan fazla olmamak üzere süre verilir. Bu sürenin sonunda kullanıcıya ait olup üstyapıdan çıkarılmayan mallar üzerinde kullanıcının her türlü tasarruf yetkisi kalkar ve bu mallar serbest bölge müdürünün başkanlığında oluşturulacak bir komisyon marifetiyle sayım ve tespit yapılarak tutanağa bağlanır. 
• Üstyapıda bulunan mallar üzerinde haciz veya satılamaz, devredilemez, rehin, ipotek gibi şerhler varsa, bu haciz veya şerhler; yukarıdaki paragraf uyarınca verilecek tahliye süresinin sonunda, yukarıda belirtilen komisyon tarafından yapılacak sayım ve tespite istinaden kalkmış sayılır. 
• Komisyon tarafından tutanağa bağlanan mallar, 4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerine göre tasfiye edilmek üzere ilgili idareye teslim edilir. Bu malların satış bedeli ile ilgili olarak anılan Kanun’un 180. maddesinin 1. fıkrası hükümleri uygulanmaz. Bu malların satış bedelinden gümrük vergileri, hizmet karşılığı alacaklar ve yapılmış masraflar satış için yapılmış masraflar ayrılarak bakiye bedel hak sahiplerine dağıtılmak üzere ilgili birimlere gönderilir ve varsa artan para kullanıcı adına emanet hesabına alınır. Emanete alınan para talep edilmesi halinde kullanıcıya ödenir. 
• 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikler aşağıdaki gibidir:
• İstanbul ili, Bahçelievler ilçesi, Yenibosna Mahallesi’nde bulunan Ticaret Bakanlığına tahsisli olup TİM ve birlikler tarafından kullanılan Hazine taşınmazları, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca kuruluş amaçlarında kullanılmak üzere TİM ve birliklere bedelsiz olarak tahsis edilir.
• Söz konusu taşınmazların TİM ve birlikler tarafından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki kullanımları için herhangi bir bedel alınmaz. Tahakkuk ettirilen ecrimisil alacakları hangi aşamada olursa olsun terkin edilir, tahsil edilmiş ecrimisil bedelleri ise iade edilmez.
• 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 88. maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir;
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, belirlediği işletmeler ve kuruluşlar için uygulamada birliği ve sürdürülebilirliğe ilişkin raporlamaların uluslararası alanda geçerliliğini sağlamak amacıyla uluslararası standartlarla uyumlu olacak şekilde Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarını belirlemeye ve yayımlamaya yetkilidir. Belirli alanları düzenlemek ve denetlemek üzere kanunla kurulan kurum ve kurullar, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarına uygun olmak şartıyla, kendi alanları için geçerli olacak standartlarla ilgili olarak ayrıntıya ilişkin düzenlemeler yapabilir.

KAMU İHALE KANUNU KAPSAMINDA YAPILACAK MAL VE HİZMET ALIMLARI VE YAPIM İŞLERİNDE EK FİYAT FARKININ UYGULANMASINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI. 

İçişleri Bakanlığı Tarafından, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (b) Bendi Kapsamında Yapılacak Alımlara İlişkin Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar (Karar Sayısı: 5680) 4 Haziran 2022 tarihli 31856 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Usul ve Esaslar kapsamında ihalesi yapılan mal ve hizmet alınılan ile yapım işlerine ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan sözleşmelerde (doğrudan temin usulü ile yapılan alımlar dahil), 5203 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 5 inci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar doğrultusunda ek fiyat farkı hesaplanabilir ve/veya bu sözleşmeler devredilebilir.
• Ek fiyat farkının hesaplanabilmesi için yüklenicinin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde idareye yazılı olarak başvurması zorunludur.
• Bu hükme göre sözleşmeler, yüklenicinin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde idareye yazılı olarak başvuruda bulunması ve idarenin onayı ile devredilebilir. Başvuru üzerine idarece 30 gün içerisinde başvuruya ilişkin karar alınır. İdarenin sözleşmenin devrine onay vermesi halinde, yüklenici tarafından devre ilişkin işlemler onay tarihini takip eden 30 gün içerisinde tamamlanır. İşlemlerin tamamlanmaması halinde başvuru yapılmamış kabul edilir. Yüklenicinin idareye başvuruda bulunması, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.

KÖYLERE HİZMET GÖTÜRÜLMESİNE İLİŞKİN İHALELERDE ORTAYA ÇIKACAK FİYAT FARKI KAPSAMINDA ESASLAR DÜZENLENDİ. 

Köylere Hizmet Götürme Birliği İhale Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 04 Haziran 2022 tarihli 31856 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Yönetmelik kapsamında ihalesi yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan sözleşmelerde, 5203 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 5 inci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar doğrultusunda ek fiyat farkı hesaplanarak ek fiyat farkı verilebilir.

DEVLET YARDIMLARININ ORGANİZASYON ESASLARI BELİRLENDİ.

Devlet Yardımlarının Uygulanması, Koordinasyonu, İzlenmesi ve Değerlendirilmesi Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası: 102) 09 Haziran 2022 tarihli 31861 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Kararnamenin amacı; Devlet yardımlarının uygulanması, koordinasyonu, izlenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
• Kararname, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda yer alan genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile kamu işletmeleri tarafından uygulanan Devlet yardımlarını kapsar.
• Devlet yardımı uygulamasını doğrudan veya dolaylı olarak yürütmekle yetkili ve sorumlu kamu kurum ve kuruluşları ile kamu işletmeleri (uygulayıcı kurumlar), Devlet yardımlarına ilişkin tekliflerini kararnameye uygun şekilde hazırlayarak Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na iletir. Devlet yardımlarına ilişkin teklifler, Başkanlık tarafından kararname esasları çerçevesinde değerlendirilerek Cumhurbaşkanlığına sunulur ve uygun görülmesi halinde teklife ilişkin Devlet yardımlarının uygulanmasına başlanır.

KİRA BEDELLERİNE UYGULANABİLECEK AZAMİ ZAM ORANINA İLŞİKİN BİRTAKIM DÜZENLEMELER YAPILDI.

7409 Avukatlık Kanunu ile Türk Borçlar Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 11 Haziran 2022 tarihli 31863 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda yapılan değişiklikler:
• Konut kiraları bakımından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih ila 01.07.2023 (bu tarih dahil) tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir. Bu hüküm, 344. maddenin 2. fıkrası uyarınca hakim tarafından verilecek kararlar bakımından da uygulanır.

REKABETİ SINIRLAYICI ANLAŞMA, UYUMLU EYLEM VE KARARLAR İLE HÂKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI HALİNDE VERİLECEK PARA CEZALARINA İLİŞKİN YÖNETMELİKTE YILLIK GAYRİ SAFİ GELİRE İLİŞKİN TANIMLAMA YAPILDI.

Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 15 Haziran 2022 tarihli 31867 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Yıllık gayri safi gelir, tek düzen hesap planındaki net satışları veya bunun hesaplanması mümkün olmazsa, Kurul tarafından saptanacak olan, net satışlara en yakın geliri (teşebbüslerin, her ne sebeple olursa olsun, (esas) faaliyet gelirlerini, diğer faaliyetlerden olağan gelir veya karlar gibi net satışların hesaplanmasında dikkate alınmayan hesap kalemleri altında muhasebeleştirmiş olduklarının tespiti halinde, söz konusu bedeller de yıllık gayri safi gelir saptanırken dikkate alınır) ifade eder.

AFET VE ACİL DURUMLARA İLİŞKİN YAPILACAK İHALE USUL VE ESASLARI KAPSAMINDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Tarafından, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (b) Bendi Kapsamında Yapılacak İhalelere İlişkin Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar (Karar Sayısı: 5732) 15 Haziran 2022 tarihli 31867 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Esaslara geçici madde 2 eklenerek; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre 01.12.2021 tarihinden önce ihalesi yapılan, geçici 5. maddesinin yürürlüğe girdiği 22.01.2022 tarihi itibarıyla devam eden veya 22.01.2022 tarihinden önce fesih veya tasfiye edilmeksizin kabulü/geçici kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan sözleşmelerde, 01.07.2021 ile 31.12.2021 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın ek fiyat farkı hesaplanabilir.
• 01.12.2021 tarihinden önce ihalesi yapılan ve 22.01.2022 tarihi itibarıyla devam eden mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan sözleşmeler yüklenicinin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 120 gün içerisinde İdareye yazılı olarak başvuruda bulunması ve İdarenin onayı ile devredilebilir. Başvuru üzerine idarece 30 gün içerisinde başvuruya ilişkin karar alınır. İdarenin sözleşmenin devrine onay vermesi halinde, yüklenici tarafından devre ilişkin işlemler onay tarihini takip eden 30 gün içerisinde tamamlanır. İşlemlerin tamamlanmaması halinde başvuru yapılmamış kabul edilir. Yüklenicinin idareye başvuruda bulunması, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.

VERGİ KİMLİK NUMARASI KULLANIMINA İLİŞKİN PARASAL SINIR ARTIRILMIŞTIR. 

Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliği (Sıra No: 2)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 5) 16 Haziran 2022 tarihli 31868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a İlişkin Tebliğler uyarınca kurulan ve kurulacak olan yetkili müesseseler, 01.09.2001 tarihinden itibaren 5.000 Amerikan Doları veya muadili efektif/döviz alış ve satış işlemlerinde ve müşterileriyle yapacakları sözleşmelerde işlem ve sözleşmeleri yapmadan önce vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri de yapacaklardır.

GÜMRÜK GENEL TEBLİĞİ (GENELLEŞTİRİLMİŞ TERCİHLER SİSTEMİ) (SERİ NO: 5)’DE DEĞİŞİKLİK YAPILDI. 

Gümrük Genel Tebliği (Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi) (Seri No: 5)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi) (Seri No: 6) 16 Haziran 2022 tarihli 31868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Kapsamında Tercihli Rejimden Yararlanacak Eşya İçin Menşe Beyanı Uygulamasına İlişkin Karar (Karar)’ın 3. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentleri kapsamında, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olan ve kayıtlı ihracatçı olmak isteyen ihracatçılar veya eşyayı yeniden sevk edecek mükellefler, Kayıtlı İhracatçı Sistemi için oluşturulan “https://uygulama.gtb.gov.tr/rex” internet adresinin başvuru ekranı üzerinden, Karar’ın Ek-3’ündeki başvuru formunu eksiksiz ve hatasız bir şekilde doldurup 2 nüsha çıktısını alır. Başvuru sahibi, çıktısı alınan nüshaları ıslak imzalı olarak işletmenin resmi ikametgah adresinin veya merkezinin bağlı olduğu ya da işletme tarafından ihracat işleminin gerçekleştirileceği Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne elden veya posta yoluyla, elektronik ortamda başvurunun yapıldığı tarihten itibaren 10 iş günü içerisinde teslim eder. Nüshalarla birlikte; başvuru sahibinin 6102 sayılı Ticaret Kanunu ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkâr Meslek Kuruluşları Kanunu ile bağlı mevzuatta belirtilen kıstaslar kapsamında ilgisine göre, Merkezi Sicil Kayıt Sisteminde (MERSİS) veya Esnaf ve Sanatkâr Bilgi Sisteminde (ESBİS) mevcut bulunan sicil kaydının bir örneği gönderilir.

İTHALATTA GÖZETİM UYGULANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2018/6)’DE DEĞİŞİKLİK YAPILDI.

İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2018/6)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ 16 Haziran 2022 tarihli 31868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Buna göre;

• Tebliğin kapsamına ilişkin 1. maddede yer alan tablo aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

• Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Yapılacak İthalatta Alınacak İzin Hakkında Tebliğ (İthalat: 2022/15) kapsamında ithaline izin verilen ve kamu kurum ve kuruluşları tarafından ithalatı yapılacak eşya için gözetim belgesi aranmaz.

HURDAYA VERİLECEK GEMİLER YERİNE İNŞA EDİLECEK YENİ GEMİLERE İLİŞKİN TEŞVİK DÜZENLENDİ.

Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 18 Haziran 2022 tarihli 31870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğünce yapılan düzenlemeyle hurdaya ayrılan Türk bayraklı gemilerin yerlerine yeni gemi inşa edilmesi için sağlanan teşvik miktarı artırılırken, çevre dostu enerji kullanımına yönelik yatırım yapanların maliyetlerinin yüzde 25’i devlet tarafından karşılanacaktır.
• Kabotaj hattında yolcu ve araç taşıyan gemi işletmecilerinin de destekten yararlanabilmesi amacıyla hurdaya verilecek gemi tonajının alt sınırı 50 GT (Gros Tonaj) düşürülmüştür. Öte yandan teşvikten yararlanacak gemi sayısı yıllık 5 iken 10’a çıkarılmıştır.
• Teşvik ve desteklerle Türkiye’nin ortalama gemi yaşının azaltılarak gençleştirilmesi amaçlanırken aynı zamanda, Türk tersanelerindeki gemi inşa sanayisine hem inovasyon hem de yatırım anlamında katkı sağlanması, bu alandaki istihdamın artırılması öngörülmektedir.
• Mevcut gemilerinin ana makinelerini fosil yakıttan alternatif çevre dostu bir enerji kaynağına dönüştürecek gemi sahiplerine, dönüşüm maliyetinin yüzde 25’i oranında hibe sağlanacaktır. Bu destekten özellikle Marmara Denizi’nde yolcu taşımacılığı yapan gemi sahiplerinin yararlanması öngörülmektedir.

ÖZELLEŞTİRİLECEK TEŞEBBÜS YA DA MAL VEYA HİZMET ÜRETİMİNE YÖNELİK BİRİMİN CİRO ARTTIRILMIŞTIR. 

Özelleştirme Yoluyla Devralmaların Hukuki Geçerlilik Kazanabilmeleri İçin Rekabet Kurumuna Yapılacak Ön Bildirimlerde ve İzin Başvurularında Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/2)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2022/3) 18 Haziran 2022 tarihli 31870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre;

18.04.2013 tarihli ve 28622 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özelleştirme Yoluyla Devralmaların Hukuki Geçerlilik Kazanabilmeleri İçin Rekabet Kurumuna Yapılacak Ön Bildirimlerde ve İzin Başvurularında Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/2)’in 3. maddesinin birinci fıkrasında yer alan Tebliğ kapsamındaki özelleştirme yolu ile devralma işlemlerinde; özelleştirilecek teşebbüs ya da mal veya hizmet üretimine yönelik birimin cirosunun “30 milyon” ibaresi “250 milyon” olarak değiştirilmiştir. 

ÇEVRE KANUNU KAPSAMINDA UYGULANACAK İDARİ PARA CEZALARI İLE İMAR VE İSKAN KANUNLARI, PROJE SAHİBİ MAHALLİ İDARELERİN UYGULAMALARI, AFET RİSKİ ALTINDAKİ YAPILAR VE YAPI DENETİMİ,  BİRTAKIM DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI.

7410 Çevre Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 15 Haziran 2022 tarihli 31867 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Mahalli idarelerin çevre kirliliğini önleyici yatırımlar kapsamında arıtma, geri kazanım; arıtma çamuru işleme ve bertarafı; sıfır atık yönetimi kapsamında atıkların toplama, taşıma hizmetleri, atık işleme, geri kazanım ve bertaraf tesisleri ile mapa ve şamandıraların özel sektör eliyle ve özel hukuka tabi 10 yıldan uzun süreli sözleşmelerle yap-işlet-devret modeliyle gerçekleştirilmesi ile bu maddede belirtilen kamu yatırım ve tesislerinden hâlihazırda mevcut bulunanların idamesi, bakımı ve onarımı, yenilenmesi, kapasitesinin artırılması ile modernize edilmesi suretiyle ilave yatırımlarının yaptırılarak işletilmesi, niteliğine göre görevli şirket veya mahalli idarece dönemsel olarak ödenecek işletme hizmet bedeli karşılığında işlet devret modeliyle gerçekleştirilmesi halinde, iş ve işlemler bu Kanundaki usul ve esaslar çerçevesinde yürütülür.
• Mahalli idarelerin birinci fıkra kapsamındaki toplam yatırım tutarı ve/veya toplam işletme hizmet bedeli 100.000.000 Türk lirasının altındaki projelerine ilişkin ihale ve sözleşme işlemleri için bu Kanunun 4. maddesi kapsamında yetkilendirme kararı aranmaz. Bu değerin altında kalmak amacıyla projeler bölünemez. Söz konusu projeler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca onaylandıktan sonra ihale işlemlerine başlanabilir. Bu tutar her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Mahalli idarelere bağlı kuruluşlar, bu madde kapsamındaki projelerini bağlı oldukları mahalli idare üzerinden gerçekleştirirler.
• Mahalli idarelerin birinci fıkra kapsamında yap-işlet-devret ve işlet devret modeliyle gerçekleştireceği projeleri ile ilgili yetkilendirme talepleri; yer seçimi ve uygunluğunu da içeren ön yapılabilirlik etüdü, ön proje veya kesin proje, idari şartname ile sözleşme taslağından oluşan proje dokümanlarıyla birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından teknik olarak değerlendirildikten sonra yetkilendirme kararı için iletilir.
• Görevli şirket, bu maddedeki yatırım ve hizmetlerin tamamlayıcısı veya ilgili olabilecek ticari hizmetleri ve yatırımları, üstlendiği yükümlülükleri yerine getirmesine engel olmayacak şekilde, ihale dokümanında yer alması kaydıyla ve ilgili idarenin onayını almak suretiyle ve söz konusu faaliyetlerden elde edilecek gelirin, taraflarca anlaşılacak oranlarda paylaşılması şartıyla yapabilir. Bu faaliyetler dolayısıyla elde edilecek gelir; ön yapılabilirlik etüdünde projeye etkisi öngörülerek ihale dokümanında yer alması kaydıyla ve ön yapılabilirlik etüdüne uygun olarak şartname ve sözleşmede düzenlenecek esaslar çerçevesinde görevli şirket ile mahalli idare arasında paylaşılır.
• Proje sahibi mahalli idareler; proje konusuna, niteliğine ve özelliğine göre toplanan gelirlerden, uygulama sözleşmesinde belirlenen ödeme miktarına karşılık gelen miktarı, Blokajlı Banka Proje Hesabına aktarır. Uygulama sözleşmesindeki ödemeye ilişkin düzenlemeler çerçevesinde Blokajlı Banka Proje Hesabından yalnızca proje kapsamında yapılacak ödemelere ve aktarımlara izin verilir.
• Görevli şirketin görevini sözleşmedeki şartlara uygun olarak yerine getirmemesi veya sözleşmede belirlenecek diğer hizmet kusuru hallerinde mahalli idarece yapılacak ödeme kesintileri hariç olmak üzere, mahalli idarenin söz konusu aktarım ve ödemelerini Blokajlı Banka Proje Hesabından yerine getirmemesi durumunda, görevli şirketin usul ve esasları sözleşmede düzenlenecek başvurusu üzerine mahalli idare tarafından ödenmesi gereken tutar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının talebi üzerine, ilgili mahalli idarelerin 2/7/2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun gereğince genel bütçe vergi gelirlerinden aktarılan paylarından, aynı Kanunun 7. maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen kesintilerden sonra kalan kısımdan, ilgisine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı veya İller Bankası tarafından kesinti yapılarak Blokajlı Banka Proje Hesabına takip eden ayın sonuna kadar aktarılır. Aktarılacak bu tutar, kesintiler düşüldükten sonra ilgili mahalli idareye gönderilecek tutarın %10’unu aşamaz.

İSTANBUL FİNANS MERKEZİ KANUNU YAYIMLANDI.

7412 İstanbul Finans Merkezi Kanunu 28 Haziran 2022 tarihli 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

• Kanunun amacı; Türkiye Cumhuriyeti’nin finansal rekabet gücünü uluslararası alanda artırmak, finansal piyasalar ile ürün ve hizmetlerin gelişmesine ve derinleşmesine katkıda bulunmak, uluslararası finans ve sermaye piyasalarına entegrasyonu güçlendirmek ve bu sayede İstanbul Finans Merkezi (İFM)’nin önde gelen küresel finans merkezlerinden biri olmasını sağlamaktır.
• Kanun, İstanbul Finans Merkezi alanını, İstanbul Finans Merkezinin yönetilmesine ve işletilmesine dair hükümleri, İFM’de gerçekleştirilen faaliyetleri ve bu faaliyetlere dair teşvik, indirim, istisna ve muafiyetleri düzenlemektedir.
• Kanunun uygulanmasında, finansal faaliyetler;

1. 1. 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun,
   2. 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu,
   3. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu,
   4. 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu,
   5. 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu,
   6. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu,
   7. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu,
   8. 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun

kapsamında belirtilen faaliyetleri, hizmetleri ve işlemleri ifade eder.

• Ofis alanında faaliyet göstermek üzere katılımcılara Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından katılımcı belgesi verilir. Katılımcı belgesi verilmesine, katılımcı belgesi muafiyet koşullarına, katılımcı belgesinin askıya alınması ve iptaline ilişkin hususlar dahil katılımcı belgesine dair usul ve esaslar uygulama yönetmeliğinde düzenlenir.
• Katılımcıların faaliyetlerine ilişkin izin, ruhsat, lisans ve benzeri onay başvuruları ile bunların çalışanlarına ve bu çalışanların bakmakla yükümlü olduğu kişilere ilişkin izin ve onay gibi başvuruların yapılabilmesi ve bu başvuru süreçlerinin hızlandırılması amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili birimlerinin görev alacağı tek durak büro oluşturulur. Tek durak büronun işleyişine dair usul ve esaslar uygulama yönetmeliğinde düzenlenir.
• Katılımcı belgesi alarak finansal faaliyet gösteren kuruluşların yurt dışında yerleşik kişilere sundukları finansal hizmetler, hizmetten nihai olarak yurt dışında faydalanılması koşuluyla, finansal hizmet ihracatı olarak değerlendirilir. Finansal kuruluşların kendi nam ve hesabına gerçekleştirdikleri türev işlemleri, portföylerine varlık alma veya portföylerinden varlık satma işlemleri ile yurt içinde yerleşik kişilerin tasarruflarını yurt dışına çıkaran faaliyetleri, hizmetleri ve işlemleri finansal hizmet ihracatı olarak değerlendirilmez.
• Katılımcı belgesi almış finansal kuruluşlar tarafından İFM’de gerçekleştirilen finansal hizmet ihracatı niteliğindeki;

1. 1. Faaliyetler kapsamında elde edilen kazançların % 75’i kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilir.
   2. İşlemler ile bu işlemler nedeniyle lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesnadır.
   3. Faaliyetlere ilişkin işlemler her türlü harçtan, bu işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesnadır.

• En az 3 ülkede aktif olarak faaliyet gösteren katılımcıların bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezleri hakkında da vergi ve diğer mali yükümlülüklere ilişkin istisna ve indirimlere ilişkin bu hükümler uygulanır.
• İFM’de tüm altyapı ve üstyapının işletilmesi, yönetilmesi, bağımsız bölümlerin ve alanların kiralanması ile kamuya ait olan ve imar planında belirlenen fonksiyonlar doğrultusunda ilgili kurumlara tahsis edilmiş alanlar hariç olmak üzere umumi hizmetlere ayrılmış yol, meydan, yeşil alan, park ve benzeri yerlere dair her türlü yönetim faaliyeti 20 yıl süreyle yönetici şirket tarafından gerçekleştirilir. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında kat malikleri kurulu, ada temsilciler kurulu ve toplu yapı temsilciler kuruluna ait yetkiler İFM’de bulunan taşınmazlar açısından 20 yıl süreyle yönetici şirket tarafından kullanılır.

GELİR VERGİSİ KANUNUNDA BELİRLENEN TEVKİFAT ORANLARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI.

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci Maddesinde Yer Alan Tevkifat Oranları Hakkında Karar (Karar Sayısı: 5752) 28 Haziran 2022 tarihli 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

• 28.06.2022 tarihi ile 31.12.2022 tarihi ( bu tarih dahil ) arasında iktisap edilen, 6362 sayılı Kanun kapsamında kurulan ipotek finansmanı kuruluşları (bu şirketlerin kurucusu olduğu varlık finansmanı fonları ve konut finansmanı fonları dahil) tarafından ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, ipotek teminatlı menkul kıymetler ve varlık teminatlı menkul kıymetlerden elde edilen gelir ve kazançlara, 1. maddenin 1. fıkrasının (a) bendinin (1) ve (3) numaralı alt bentleri ile (ç) bendinde yer alan oranlar % 5 olarak uygulanır.
• Karar, kur korumalı vadeli mevduat ve katılma hesapları ile Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi uygulaması kapsamında bankalarda açılan Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
• Karar, Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi uygulaması kapsamında altın depo hesapları, altın cinsinden katılma fonu hesapları ile işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesaplarından dönüşüm fiyatı üzerinden Türk Lirasına çevrilen mevduat ve katılma hesaplarında uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

BAZI SANAYİ ÜRÜNLERİNİN İTHALATINDA TARİFE KONTENJANI UYGULANMASI HAKKINDA KARAR YAYIMLANDI. 

Bazı Sanayi Ürünlerinin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Karar (Karar Sayısı: 5753) 01 Temmuz 2022 tarihin de yürürlüğe girmek üzere 28 Haziran 2022 tarihli 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

• Karar ekinde yer alan tabloda gümrük tarife pozisyonu (GTP) ve karşısında tanımı belirtilen eşyanın ithalatında, 15.02.2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) geçerli olmak üzere aynı tabloda gösterilen miktar ve gümrük vergisi oranı ile tarife kontenjanları açılmıştır. 
• Yukarıda tespit edilen tarife kontenjanları çerçevesinde yapılacak ithalatta ekli tabloda gösterilen gümrük vergisi, bunun dışında yapılacak ithalatta ise yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı çerçevesinde söz konusu eşya için tespit edilen gümrük vergisi uygulanır.
• Karar çerçevesinde yapılacak ithalat için Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğünce ithal lisansı düzenlenir. Karar kapsamında ithal edilecek eşyaya ilişkin gümrük beyannamelerinin, ithal lisansının geçerlilik süresi içinde tescil edilmiş olması şarttır.

KILAVUZLUK VE RÖMORKÖRCÜLÜK FAALİYETİNDE BULUNANLARDAN ALINACAK KAMU PAYINA İLİŞKİN DÜZENLEME YAPILDI.

Kılavuzluk ve Römorkörcülük Hizmeti Vermekte Olan Kamu Kurumu ve Özel Kuruluşlar Tarafından Elde Edilen Hasılattan Alınacak Kamu Payına İlişkin Karar (Karar Sayısı: 5755) 01 Temmuz 2022 tarihin de yürürlüğe girmek üzere 28 Haziran 2022 tarihli 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

• Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti vermekte olan kamu kurumu ve özel kuruluşlar tarafından elde edilen aylık gayrisafi hasılattan alınacak kamu payı oranı;

1. 1. Aliağa, Ambarlı, Gemlik, İskenderun, Kocaeli ve Mersin Bölge Liman Başkanlıkları merkez idari sahasındakiler için % 30, 
   2. Bandırma, Ceyhan, İzmir, Samsun, Tekirdağ, Tuzla ve Yalova Bölge Liman Başkanlıkları merkez idari sahasındakiler için % 25,
   3. Antalya, Çanakkale, İstanbul, Karadeniz Ereğli ve Zonguldak Bölge Liman Başkanlıkları merkez idari sahasındakiler ile Karabiga ve Taşucu Liman Başkanlıkları idari sahasındakiler için % 20, 
   4. Diğer bölge liman başkanlıkları veya liman başkanlıkları idari sahasındakiler için % 10

olarak belirlenmiştir.

• Türk Boğazlarından geçiş yapan gemilere verilen kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetlerinden elde edilen aylık gayrisafi hasılattan alınacak kamu payı % 20 olarak belirlenmiştir. 

MADEN BÖLGELERİ BAKIMINDAN ALINACAK RUHSATLARA İLİŞKİN DÜZENLEME YAPILDI. 

Maden Bölgelerine ve Ruhsatların Taşınmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 28 Haziran 2022 tarihli 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre;

• Maden bölgesi ilan edilmeden önceki ruhsat sahibi gerçek/tüzel kişi veya kişilerin, ruhsat birleştirme taahhütnamesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmediğinin ve bu nedenle ilgili bölgede madencilik faaliyetlerinin proje ve plana göre yürütülemediğinin maden bölgesi komisyonu tarafından yapılan bildirim üzerine Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (Genel Müdürlük)’nce tespit edilmesi halinde proje ve plana göre üretim yapılması planlanan alanlara ilişkin ilgili mevzuat uyarınca alınması gerekli tüm izinlere yönelik başvuruların ve üretim yapılması planlanan alan ile sınırlı olarak irtifak, intifa hakkı tesis edilmesine veya kamulaştırma yapılmasına ilişkin başvuruların yapılarak Genel Müdürlüğe bilgi verilmesi için yeni ruhsat sahibi şirkete Genel Müdürlükçe 3 aylık süre verilir.

TARİFE KONTENJANLARININ DAĞITIMI, YÖNETİMİ VE BAŞVURULARINA İLİŞKİN DÜZENLEME YAPILDI. 

İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresine İlişkin Tebliğ (No: 2022/4) 01 Temmuz 2022 yürürlüğe 28 Haziran 2022 tarihli 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 

• Tebliğin amacı, Bazı Sanayi Ürünlerinin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Karar uyarınca, tebliğin Ek-1’indeki tabloda Gümrük Tarife Pozisyonu (GTP) ve tanımları yer alan eşyanın ithalatında açılan tarife kontenjanlarının dağıtımı, yönetimi ile başvuru ve kullanım usul ve esaslarını düzenlemektir.
• Tarife kontenjanından faydalanabilmek için, sanayiciler tarafından bu Tebliğin yürürlük tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde, Ticaret Bakanlığı (Bakanlık) internet sitesinde (www.ticaret.gov.tr) yer alan E-İmza Uygulamaları altındaki “E-İmza Uygulamalarına Giriş” bölümünde yer alan “İthalat Belge İşlemleri (İthalatBİS)” kısmından elektronik imza ile başvuru yapılır. Başvuru süresi içerisinde tam ve eksiksiz olarak tamamlanmayan başvurular değerlendirmeye alınmaz.