GÜMRÜK, TİCARET, YATIRIM VE İTHALAT MEVZUATI KAPSAMINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER

GEMİ VE SU ARAÇLARINDA GAZDAN ARINDIRMA YÖNETMELİĞİ YAYIMLANDI.

Gemi ve Su Araçlarında Gazdan Arındırma Yönetmeliği 1 Şubat 2022 tarihli 31737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Bu Yönetmeliğin amacı; Türk deniz yetki alanlarında veya iç sularında bulunan gemi ve su araçlarının inşa, tadilat, bakım, onarım veya söküm işlemlerine başlamadan önce ve devamında yapılacak işlemler ile can, mal ve çevre güvenliği bakımından tesise yanaşma, tehlikeli mahallere emniyetli giriş ve bu mahallerde soğuk veya sıcak çalışma yapılabilmesi için ölçüm yapan ve yaptıranların sorumluluklarının olarak belirlendi.
• Bu Yönetmelik, Türk deniz yetki alanlarında veya iç sularında bulunan inşa, tadilat, bakım, onarım ve söküm işlemlerinde, tehlikeli mahallere emniyetli giriş ve bu mahallerde soğuk veya sıcak çalışma yapılabilmesi için gaz ölçümü yapılacak Türk ve yabancı bayraklı tüm gemi ve su araçlarını kapsamaktadır.
• Kargo, slop, artık veya yükü soğutma amacıyla depolanan gaz tanklarında, bölmelerinde veya boru devrelerinde, IMDG Kodda belirtilen; katı, sıvı, gaz, aerosol haldeki parlayıcı, patlayıcı, zehirleyici veya boğucu maddeleri taşıyan gemi ve su araçlarından tesise yanaşacaklara veya demir sahasında sıcak veya soğuk işlem yapacak olanlara gazdan arındırma işlemi Limanlar Yönetmeliği’ne uygun olarak, liman idari sahalarında gazdan arındırma işlemi için demirleme alanı belirlenmiş ise bu alanda, belirlenmemiş ise tehlikeli madde taşıyan gemiler için belirlenmiş olan demirleme alanlarında ve Tatvan Liman Yönetmeliğine uygun olarak belirlenen demirleme alanlarında yapılacaktır.
• Gemi ve su araçlarının yukarıda belirtilenler dışındaki tehlikeli mahallerinde gazdan arındırma işlemi can, mal ve çevre emniyeti ile iş sağlığı ve güvenliği açısından tüm tedbirler alınarak tesiste yapılabilecektir.
• Sökümü yapılacak gemi ve su aracında gazdan arındırma işlemi, liman başkanlığının müsaadesi ile gemi, su aracı ve söküm bölgesinde güvenlik tedbirleri alındıktan sonra yapılabilir. Bu durumda gemi ve su aracının tesise yanaşmasından önce ve yanaştıktan sonra herhangi bir işleme başlanmadan önce söz konusu tesis tarafından her türlü can, mal ve çevre ile iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alınarak gerekli gaz ölçümlerinin yaptırılacağına dair tesis yetkilisince imzalanmış taahhütname liman başkanlığına verilecektir.
• Gemi ve su araçlarının batma tehlikesi veya çok ciddi hasar ile acil olarak tesise girmesini gerektiren durumlarda liman başkanlığının müsaadesi ile demirleme alanlarında yapılacak gazdan arındırma işlemleri muaf tutulabilir. Ancak bu gibi durumlarda gemilerin tesislere yanaşmasından önce ve yanaştıktan sonra herhangi bir işleme başlanmadan önce söz konusu tesisler ve gemi kaptanınca her türlü can, mal, çevre ile iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alınarak gerekli gaz ölçümlerinin yaptırılacağına dair gemi kaptanı ve tesis yetkilisince imzalanmış taahhütname liman başkanlığına verilecektir.
• Bu Yönetmelikte aksi belirtilmedikçe, IMDG Kodda belirtilen; katı, sıvı, gaz, aerosol haldeki parlayıcı, patlayıcı, zehirleyici veya boğucu maddeleri kargo, slop, artık veya gemi bünyesinde yer alıp kargodaki yükü soğutma amacıyla depolanan gaz tanklarında, bölmelerinde veya boru devrelerinde taşıyan gemi ve su araçları gazdan arındırma işlemleri tamamlanmadan ve ölçüm raporunda tesise girmesinin uygun olduğu belirtilmeden tesise yanaşamaz. Ancak geminin demir sahasından tesise kadar olan seyri esnasında oluşabilecek atıkların (sludge) tutulduğu tanklarda veya bitişik mahallerde, sıcak veya soğuk çalışma yapılmayacağı durumlarda bu mahallerde gazdan arındırma işlemi ve ölçümü yapılamayacaktır.
• IMDG Kodda belirtilen; gaz ve aerosol haldeki parlayıcı, patlayıcı, zehirleyici veya boğucu maddeleri kargo hacimlerinde taşıyan LNG, LPG ve bunun gibi gaz tankerlerinin gazdan arındırma işlemlerinin, geminin liman idari sahasına gelmesinden önce yapılması esastır. Ancak, bunun mümkün olmaması durumunda liman başkanlığı idari sahasının; durumu, tesislere ve yaşam alanlarına mesafesi hususu göz önüne alınarak ilgili liman başkanlığının uygun göreceği alanlarda sorumlu kişi tarafından gazdan arındırma işlemi her türlü emniyet tedbiri alınarak yapılacaktır.
• Gazdan arındırma belgesi düzenlenmeden ve mahallerin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uygun olduğu teyit edilmeden tehlikeli mahallere girilemez. Gazdan arındırma belgesi düzenlendikten sonra; tesiste inşa, tadilat, bakım, onarım veya söküm maksadıyla bulunan gemi ve su araçlarındaki tehlikeli mahallere emniyetli giriş müsaadesini sorumlu kişi verir. Demir sahasındaki gemiler için söz konusu durumda emniyetli giriş müsaadesini gazdan arındırma belgesine istinaden gemi kaptanı verilecektir.
• Kapalı veya tehlikeli mahallerde ilk defa sıcak veya soğuk çalışmaya başlamadan gaz ölçüm uzmanı tarafından ölçüm ve belgelendirmeler yapılır. Bu belgelerin geçerlilik süresi 24 saatten fazla olmamak üzere açıkça yazılır ve periyodik ölçüm gerektiren işlerde de ölçüm periyodu belge üzerinde ayrıca belirtilecektir.
• Kullanılan bütün ölçüm cihazları, yapılacak ölçüm işi için uygun üretilmiş, kalibre edilmiş ve onaylanmış tipte olacaktır.
• Tesiste tadilat, bakım, onarım veya söküm işlemi maksadıyla bulunan gemi ve su araçlarının kapalı veya tehlikeli mahallerindeki gazdan arındırma işlemlerinde belge düzenleme aşamasına kadar yetki ve sorumluluk sorumlu kişidedir. Demir sahasındaki gemiler için söz konusu durumda gemi kaptanı yetkili ve sorumlu olacaktır.
• İnşa, tadilat, bakım onarım veya söküm amacıyla tesiste veya demir sahasında bulunan gemi ve su aracındaki katı, sıvı, gaz, aerosol haldeki parlayıcı, patlayıcı, boğucu ve zehirleyici maddelerin depolandığı ve taşındığı tanklar, ambarlar, dip, üst veya asma tanklar, makine dairesi yakıt ve yağ tankları, pompa dairesi ve diğer tüm kapalı yerlerde yapılan temizleme ve havalandırma işlemlerinin öncesinde, sırasında ve sonrasında; emniyetli giriş, sıcak veya soğuk çalışma yapmak için aşağıda belirtilen durumlarda gazdan arındırma belgesi düzenlenecektir:

1. 1. Zehirleyici veya boğucu maddeler bulunan veya daha önce bu maddelerin bulunduğu kapalı veya tehlikeli mahallerde ve gerek duyulduğunda bitişik bölmelerde işlem yapıldığında.
   2. Yanıcı, parlayıcı veya patlayıcı özelliği bulunan veya daha önce bu maddelerin bulunduğu kapalı veya tehlikeli mahallerde ve bu mahaller ile bitişik bölmelerdeki her türlü çalışmada.
   3. Bu maddenin (b) bendinde belirtilen kapalı veya tehlikeli mahallerle irtibatlı boru devresi, kangal, tulumba, bağlantı elemanı gibi yan unsurlarda yapılacak sıcak işlemlerde.
   4. Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin ve basınçlı sistemlerin bulunduğu sintine, makine dairesi gibi bölmelerde yapılacak sıcak işlemlerde.
   5. Normal çalışma şartlarında basınç altında bulunan veya yanıcı, boğucu ya da zehirleyici özellikte maddeler içeren sistemlere ait bağlantı elemanları, boru devreleri, kangallar, tulumbalar üzerinde, yakınında ve bitişik bölmelerde yapılacak sıcak işlemlerde.
   6. Drain, kondenser devreleri gibi içi boş yapısal elemanlarda yapılacak sıcak işlemlerde.
   7. Tanklar, boru devreleri, yük depoları, dümen dairesi, tamamıyla kapalı ambar kapakları, kapalı korkuluklar, babalar ve benzeri kapalı mahallerde yapılacak işlemlerde.

• Aşağıda belirtilen işlemler kapalı veya tehlikeli mahallerde yapılırken gerekirse gaz ölçüm uzmanı veya gaz ölçüm uzmanının belirlediği koşullarda gaz ölçüm destek personeli, işlemlerin yapıldığı mahalde gözlem ve değerlendirmeler için nezaret edebilir:

1. 1. Zehirleyici veya boğucu gaz konsantrasyonunun tehlikeli oranda artması sonucunu doğurabilecek işlemler yapılırken
   2. Perçin veya kaynak yerlerinden sızıntı olabilecek veya koruyucu maddelerle kaplanmış yerlerde sıcak işlem yapılırken.
   3. Yanıcı ve zehirleyici gaz içeren astar boya, epoksi boya veya yüzey boyası kullanılırken
   4. Bir bölmedeki slaç, çamur ve tortu tabakasının temizlenmesi gibi tehlikeli, yanıcı veya zehirleyici gazın açığa çıkmasına neden olan işlemler yapılırken
2. Parlayıcı, patlayıcı, boğucu ve zehirleyici maddeleri taşıyan gemi ve su aracının bakımı veya onarımı yapılırken
3. Gemi ve su araçlarının söküm işlemleri sırasında, parlayıcı, patlayıcı, boğucu ve zehirleyici maddelerin depolandığı mahallerde ve bu mahallere bitişik mahallerde sıcak veya soğuk işlem yapılırken.

• Tesiste veya demirleme sahasında bulunan gemi ve su araçlarının kapalı veya tehlikeli mahallerinde gerçekleştirilen işlemlerin devam etmesi durumunda ölçümler gaz ölçüm uzmanının belirleyeceği periyotlarda sürekli yapılarak bulunan değerler Yönetmelik Ek-4’te yer alan periyodik gaz ölçüm takip ve kontrol formuna işlenir ve ölçüm süreleri ile işlemin özelliğine göre alınması gereken tedbirler belirtilecektir.

YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILARAK BAZI ÜRÜNLERDE KDV İSTİSNASI VE GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ VE İTHALATI HUSUSUNDA DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI. 

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 5209) 24 Şubat 2022 tarihli 31760 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak (i) gümrük vergisi muafiyetine ilişkin 1. maddesi ile faiz ve kar payına ilişkin 11. maddesinin 3. fıkrasında yapılan değişiklik 29.06.2021 tarihinden geçerli olmak üzere, (ii) faiz ve kar payına ilişkin 11. maddesinin 8. fıkrasında yapılan değişiklik yatırım süresi devam eden yatırım teşvik belgeleri kapsamında Karar’ın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kullanılacak kredilere de uygulanmak üzere (iii) geçici 8. maddesinde yapılan değişiklik ile Ek-8’inde yapılan değişiklikler 01.01.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, (iv) diğer hükümleri ise yayımlandığı tarihte yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim, konfeksiyon ve çimento imalatı yatırımlarına yönelik teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat temin edilemez. Karar’ın Ek-8’inde belirtilen makine ve teçhizat kullanılmış veya yenileştirilmiş olarak teşvik belgesi kapsamında temin edilemez. Ancak Karar’ın Ek-8’inde yer alan ve kullanılmış komple tesis kapsamında ithali uygun görülen kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dahil edilebilir.
• Otomobil üretimine yönelik olarak asgari yüzbin adet/yıl kapasiteli yeni bir yatırım yapılması veya mevcut tesislerin kurulu kapasitelerinin en az yüzbin adet/yıl artırılması halinde, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının % 20’sinin gerçekleştirilmesini müteakip, yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla gümrük vergisine tabi olmaksızın yatırımcılara motor silindir hacmi 1.600 cm3’e kadar olan otomobil ithaline izin verilebilir. Ayrıca, hibrit ve/veya elektrikli olmak koşuluyla otomobil ve/veya ticari araç üretimine yönelik yatırımlarda asgari yüzbin adet/yıl kapasiteli yeni bir yatırım yapılması veya mevcut tesislerin kurulu kapasitelerinin en az yüzbin adet/yıl artırılması halinde,  teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının % 20’sinin gerçekleştirilmesini müteakip, yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla gümrük vergisine tabi olmaksızın yatırımcılara ilave kapasitenin % 2,5’ine kadar ve motor silindir hacmi 2.500 cm3’e kadar olan otomobil ve/veya brüt ağırlığı 5 tonu geçmeyen eşya taşımaya mahsus motorlu araç ithaline yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla izin verilebilir. Teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilen toplam araç sayısı, belgede kayıtlı ilave kapasitenin % 15’ini aşamaz. Ancak, belge kapsamında motor üretiminin de yer alması halinde, motor üretim kapasitesinin % 15’i kadar daha (Motor üretim kapasitesinin, otomobil üretim kapasitesinden fazla olması durumunda otomobil kapasitesi dikkate alınır.) silindir hacmi 1.600 cm3’e kadar olmak üzere ilave otomobil ithaline izin verilebilir. Bu fıkra kapsamında izin verilen gümrük vergisine tabi olmaksızın yapılacak ithalat, otomobil üretimine yönelik teşvik belgesi için otomobil, elektrikli ya da hibrit ticari araç üretimine yönelik teşvik belgesi için ticari araç ithali ile sınırlıdır.
• Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlarda proje bazında sağlanacak faiz veya kar payı desteği tutarları 3., 4., 5. ve 6. bölgelerde sırasıyla birmilyon, 1.200.000, 1.400.000 ve 1.800.000 Türk Lirasını geçemez. Ancak bu fıkrada belirtilen üst sınırlar, Karar’ın Ek-1’inde yer alan 3. bölge illerinin Karar’ın Ek-7’sinde yer alan ilçelerinin organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgelerinde,  Karar’ın Ek-1’inde yer alan 4. bölge illerinin organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgelerinde, Karar’ın Ek-1’inde yer alan 5. ve 6. bölge illerinde gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımlarına yönelik (US-97 Kodu: 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından ilan edilecek aracı kurumlar tarafından sağlanan ve “İmalata Dayalı İthal İkamesi Destek Paketi” kapsamında Kredi Garanti Fonu tarafından teminatlandırılan TL cinsi krediler ile TL cinsi finansal kiralama işlemleri kapsamında bir kat artırılarak uygulanır.
• Teşvik belgelerinin iptal edilmesi veya kısmi müeyyide uygulanması halinde yatırımcılara fazladan ödenen faiz veya kar payı desteği tutarı, aracı kurum tarafından kredinin kullandırıldığı veya borçlanmanın yapıldığı tarihte uygulanan faiz veya kar payı oranı uygulanmak suretiyle her bir ödemenin yapıldığı tarihten itibaren hesaplanacak faizi ile birlikte, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde geri alınır. Bu hüküm, Karar ve daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgelerine de uygulanır.
• Yatırımcı, öngörülen süre veya ek süre bitimini müteakip 6 ay içinde yatırımın tamamlama vizesinin yapılması için teşvik belgesini düzenleyen yerel birime veya Bakanlık’a müracaat eder. Müracaat edilmemesi halinde, Bakanlık’ça firmaya tamamlama vizesi müracaatında bulunulması için bildirimde bulunulur. Bildirim tarihini müteakip 2 ay içerisinde tamamlama vizesi için müracaatta bulunulmaması halinde yatırım teşvik belgesi iptal edilebilir. Bu süre içerisinde müracaat edilmemesi ve daha sonra teşvik belgesinin herhangi bir nedenle iptal edilmesi veya kısmi müeyyide uygulanması durumunda geçen süreden kaynaklanan cezanın sorumluluğu yatırımcıya aittir. Bu hüküm, Karar ve daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgelerine de uygulanır.
• Karar kapsamındaki destek unsurlarından yararlanan yatırım harcamaları, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanamaz. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanılan veya yararlanılacak yatırım harcamaları için, Karar kapsamındaki desteklerden yararlanmak üzere Bakanlık’a müracaat edilemez. Bu madde hükmüne aykırı davranılması halinde, Karar kapsamında yararlanılan destekler ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır. Ancak, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sadece sübvansiyonlu kredi desteğinden veya yatırım kapsamında kullanılan krediyle ilgili başka bir desteğinden yararlanan yatırımlar, söz konusu krediye Karar kapsamında yer alan faiz veya kar payı desteği sağlanmaması kaydıyla, Karar kapsamındaki diğer destek unsurlarından yararlandırılabilir. Bu imkan daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri de dahil olmak üzere tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgelerine de uygulanır.
• Karar ve daha önceki kararlara istinaden imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında; 

1. 1. 01.01.2017 ile 31.12.2024 tarihleri arasında gerçekleştirilecek bina-inşaat harcamalarında KDV iadesi,
   2. 01.01.2017 ile 31.12.2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için bölgesel ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle, kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde % 100 oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı % 100 olmak üzere, teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanır.

• Karar’ın Ek-2B’sinde birtakım değişiklikler yapıldı. Karar’ın Ek-8 sayılı ve “Gümrük Vergisi Muafiyetinden Yararlanamayacak Makine ve Teçhizat Listesi” başlıklı tablosu değiştirildi.

YATIRIMLARDA UYGULANAN DEVLET TEŞVİKLERİ HAKKINDA DÜZENLEME YAPILDI.

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2012/1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2022/1) 24 Şubat 2022 tarihli 31760 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Teşvik belgesi kapsamında;

1. 1. Güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımları kapsamında yurt dışından temin edilecek güneş paneli ve güneş paneli taşıyıcı konstrüksiyon sistemleri ve 
   2. Lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımları kapsamında yurt dışından temin edilecek kanat, jeneratör ve türbinler değerlendirmeye alınmaz.

BAZI ŞİRKETLERİN DIŞ TİCARET ŞİRKETİ STATÜSÜ GERİ ALINDI.

Sektörel Dış Ticaret Şirketi Statüsünün Geri Alınmasına İlişkin Karar 26 Şubat 2022 tarihli 31762 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• “Çorum Yumurta Üretim ve Pazarlama A.Ş.”, “Dicle Fırat Dış Ticaret A.Ş.” ve “Platin Teknoloji Dış Ticaret A.Ş.” unvanlarını haiz şirketlerin Sektörel Dış Ticaret Şirketi statüleri geri alındı.

DIŞ TİCARET SERMAYE ŞİRKETİ STATÜSÜ VERİLEN ŞİRKETLER BELİRLENDİ.

Dış Ticaret Sermaye Şirketlerine İlişkin Karar 26 Şubat 2022 tarihli 31762 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• 2022 yılında “Dış Ticaret Sermaye Şirketi” statüsü verilen şirketlerin alfabetik sıralı şekilde tablosu Karar’ın ek’inde sunuldu.