ELEKTRİK PİYASASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER

ELEKTRİK PİYASASINDA ÖNLİSANS VEYA LİSANSLARA KONU ÜRETİM TESİSLERİNİN SANTRAL SAHALARININ BELİRLENMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR’DA ÖNLİSANSI MÜTEAKİP ÜRETİM LİSANSI BAŞVURULARINDA SANTRAL SAHASININ UYUMLAŞTIRILMASINA İLİŞKİN YÜRÜRLÜK TARİHİ 1 TEMMUZ 2021 OLARAK DEĞİŞTİRİLDİ.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 14/01/2021 Tarihli 9971 sayılı Kararı 16 Ocak 2021 tarihli 31366 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

9971 sayılı Kurul Kararı uyarınca; 06.2020 tarihli ve 31166 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Önlisans veya Lisanslara Konu Üretim Tesislerinin Santral Sahalarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın önlisansı müteakip üretim lisansı başvurularında santral sahasının uyumlaştırılmasına ilişkin geçici 2. maddesinin yürürlük tarihi 01.01.2021 yerine 01.07.2021 olarak değiştirildi.

ELEKTRİK PİYASASI YAN HİZMETLER YÖNETMELİĞİNDE KÖKLÜ DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI.

 Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 27 Ocak 2021 tarihli 31377 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelik’e eklenen “Talep tarafı yedeği hizmeti tedarik esasları” , “Talep tarafı yedeği hizmeti tedarik süreci” , “Talep tarafı yedeği hizmeti sağlanmasına ilişkin tekliflerin yapısı ve içeriği”, “Talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin tekliflerin değerlendirilmesi” , “Talep tarafı yedeği hizmetinin ücretlendirilmesi”, “Talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin yan hizmet anlaşmaları”, “Talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin yerine getirmeme bedelleri” ile ilgili 23. madde07.2021 tarihinde ve Tedarik süreci sonucunda seçilen yan hizmet piyasa katılımcılarına ilişkin düzenlemeleri içeren 10, 12, 16, 17, 20, 21. ve 22. maddeleri 27.11.2021 tarihinde yürürlüğe girecek olup; diğer hükümleri ise 27.01.2021 tarihinde yürürlüğe girdi.

• Anlık talep kontrol yedeği, Aşırı ikazlı çalışma, Bölgesel kapasite kiralama, dengeleme birimi, dengeleme mekanizması, enerji açığı, Elektrik depolama tesisi, enerji fazlası, Milli Yük Tevzi Merkezi (MYTM), Ödeme bildirimleri, yan hizmetler, yan hizmet anlaşmaları, Yan hizmetler piyasası katılımcısı, Yan Hizmet Piyasa Yönetim Sistemi (YHPYS), acil durum gibi pek çok tanım yeniden düzenlendi.
• Organize toptan elektrik piyasaları, Elektrik enerjisi, kapasitesi veya perakende alış satışının gerçekleştirildiği ve piyasa işletim lisansına sahip merkezî bir aracı tüzel kişilik tarafından organize edilip işletilen vadeli elektrik piyasaları, gün öncesi piyasası, gün içi piyasası ile sermaye piyasası aracı niteliğindeki standardize edilmiş elektrik sözleşmelerinin ve dayanağı elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi olan türev ürünlerin işlem gördüğü ve Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından işletilen piyasaları ve TEİAŞ tarafından organize edilip işletilen dengeleme güç piyasası ve yan hizmetler piyasası gibi elektrik piyasalarını ifade edecek şekilde tanımlandı.
• Yan hizmetlerin tedarik edilmesinin hangi faaliyetleri ve işlemleri içerdiği belirtildi. Buna göre; sistem işletmecisi tarafından ihtiyaç duyulan yan hizmetlerin hizmeti sağlayabilecek yan hizmet piyasa katılımcısı niteliğini haiz tüzel kişilerce TEİAŞ’a sunulması, TEİAŞ tarafından hizmetin alınacağı tesis ve/veya tüzel kişilerin tespit edilmesi, gerektiğinde yan hizmet anlaşmalarının imzalanması ve bu işlemler sonucu doğan alacak ve borç işlemlerinin yürütülmesine ilişkin TEİAŞ tarafından yürütülen faaliyetleri ve bu faaliyetler için gerekli idari işlemleri içerecek şekilde düzenlendi.
• TEİAŞ, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde yer alan arz kalitesi ve işletme koşullarına ilişkin kriterler doğrultusunda, iletim sisteminin işletimini sağlayacak yan hizmetleri; teknik gereklilikler, iletim sistemi kısıtlarını ve bölgesel gereklilikleri de dikkate alarak, sistemin işletme güvenliğini ve sistem bütünlüğünü sağlayacak, yan hizmetlerin tedarik edilmesine ilişkin maliyetleri en aza indirecek ve eşit taraflar arasında ayrım gözetmeyecek şekilde tedarik edecek.
• TEİAŞ’ın yan hizmetlerin tedarik edilmesine ilişkin yetki ve sorumlulukları çerçevesinde yürüteceği görevleri düzenlendi.
• Yan hizmet anlaşmaları kapsamında veya tedarik süreci neticesinde yan hizmet sağlamak üzere yükümlülük üstlenen veya bu hizmeti yükümlenen tüzel kişiden transfer yoluyla devralan veya bu hizmeti sunmak isteyen tüzel kişiler, sekonder frekans kontrol hizmeti ve bölgesel kapasite kiralama hizmeti hariç olmak üzere diğer yan hizmetleri sağlayacakları tesislerinin ilgili yan hizmeti sağlama niteliğine sahip olduğunu TEİAŞ’a sunulacak bir sertifika aracılığıyla belgelendireceklerdir.

Tüzel kişiler, sekonder frekans kontrol hizmetini sağlayacağı tesislerinin bu hizmeti sağlama niteliğine sahip olduğunu, TEİAŞ’ın ilgili birimi tarafından gerçekleştirilecek performans testleri neticesinde TEİAŞ tarafından onaylanan standart sekonder frekans kontrol performans test raporu ile belgelendireceklerdir.

• Yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiler, devrede olan yan hizmet birimleri için hazırlanmış olan yan hizmet sertifikalarını, sekonder frekans kontrol performans test raporunu, ilgili yan hizmeti sunmaya başlamadan önce, ilgili yan hizmet için bu Yönetmelikte düzenlenen tedarik sürecinde belirtilen aşamada veya yan hizmet anlaşmasında yer alan şartlar dahilinde TEİAŞ’a sunacaktır.
• TEİAŞ’ın yaptığı izleme ya da kontroller neticesinde yan hizmet sunan bir tesisin ilgili hizmeti yan hizmetler anlaşmasında belirtilen esaslar çerçevesinde sağlamadığının tespit edilmesi durumunda, yerine getirmeme bedeli ile birlikte TEİAŞ ilgili tesisin yan hizmet sertifikasının ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunun yenilenmesini talep edebilecektir.
• TEİAŞ’ın talep etmesi halinde, tüzel kişinin ilgili yan hizmeti sunmaya ilişkin sertifikasını ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunu 2 ay içerisinde yenilemesi zorunludur. TEİAŞ’ın sekonder frekans kontrol performans test raporunun ve/veya yan hizmet sertifikasının yenilenmesi talebinden itibaren, yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişinin yenilenmiş sekonder frekans kontrol performans test raporunu ve/veya yan hizmet sertifikasını TEİAŞ’a sunduğu tarihe kadar olan süre zarfında mevcut yan hizmet sertifikası ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporu geçersiz sayılır ve söz konusu tesisten ilgili yan hizmet alınmaz.
• Yan hizmet sağlayan tüzel kişiler, yan hizmet sertifikasının ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunun geçerlilik süresi dolmadan yan hizmet performans testlerinin güncellenmesini talep edebilirler. Bu durumda güncellenen performans testlerinin sonucunda elde edilen ünite parametreleri ile diğer yan hizmet testlerinin sonucunda elde edilen ünite parametrelerinin uyumlu olması zorunludur. Aksi takdirde TEİAŞ, ilgili tesisin diğer yan hizmetlere ilişkin sertifikalarının ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunun yenilenmesini talep edebilecektir.
• Yan hizmet sertifikaları ve sekonder frekans kontrol performans test raporu Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde yer alan performans testlerine dayandırılır. Yan hizmet sağlayacak söz konusu yan hizmet birimine ilişkin performans testleri sonucunda belirlenen hizmet parametreleri ilgili yan hizmet sertifikasında veya sekonder frekans kontrol performans test raporunda belirtilecektir.
• Yan hizmet sertifikaları TÜRKAK veya TÜRKAK ile karşılıklı tanıma anlaşması bulunan akreditasyon kurumları tarafından yan hizmetler performans testleri yapmak üzere uygunluk belgesi almış, TS EN ISO IEC 17020 standardına göre A Tipi muayene kuruluşu olarak akredite edilmiş firmalar tarafından verilir. Muayene kuruluşları tarafından sertifika verilen üretim veya elektrik depolama tesisleri ve bu tesislere ait sertifikada yer alan teknik özellikleri de içeren bilgiler söz konusu muayene kuruluşu tarafından sertifikanın verilmesini takiben 30 gün içerisinde TEİAŞ’a da bildirilecektir.
• Yan hizmet sağlayacak olan bir tüzel kişinin, ilgili yan hizmete ilişkin performans testlerini akredite edilmiş firmalar aracılığıyla ve sekonder frekans kontrol hizmetine ilişkin sekonder frekans kontrol performans testini TEİAŞ’ın ilgili birimi aracılığıyla gerçekleştirmesi ve ilgili yan hizmet sertifikasının ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunun TEİAŞ’a sunulması ilgili tüzel kişinin sorumluluğundadır. İlgili yan hizmete ilişkin performans testleri TEİAŞ’ın gözetiminde gerçekleştirilecektir.
• TEİAŞ, Elektrik Şebeke Yönetmeliği gereği, sağlanan yan hizmetleri izlemek ve kontrol etmekle yükümlüdür.
• Elektrik depolama tesisi sahibi ve/veya işletmecisi olan tüzel kişiler ile tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler ilgili belgeler ile sistem işletmecisine başvurmak suretiyle yan hizmet piyasa katılımcısı kaydını yaptırabileceklerdir.
• Ayrıca Yönetmelik ile, hizmetlerde bölgesel kiralama birim fiyatı formülüne, aylık kapasite birim fiyatı formülüne, yansıtılacak olan yerine getirmeme formülüne yer verilmiştir.

1 TEMMUZ 2021 TARİHİNDEN 31 ARALIK 2025 TARİHİNE KADAR İŞLETMEYE GİRECEK YEK BELGELİ YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINA DAYALI ELEKTRİK ÜRETİM TESİSLERİ İÇİN UYGULANACAK FİYATLAR VE SÜRELER İLE FİYATLARIN GÜNCELLENMESİNE İLİŞKİN KARAR YÜRÜRLÜĞE KOYULDU.

1/7/2021 Tarihinden 31/12/2025 Tarihine Kadar İşletmeye Girecek YEK Belgeli Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Dayalı Elektrik Üretim Tesisleri İçin Uygulanacak Fiyatlar ve Süreler ile Fiyatların Güncellenmesine İlişkin Ekli Kararın Yürürlüğe Konulmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 3453) 30 Ocak 2021 tarihli 31380 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Karar ile 1 Temmuz 2021 tarihinden 31 Aralık 2025 tarihine kadar işletmeye girecek YEK Belgeli yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri için, Karar’ın Ek-l’inde yer alan fiyatlar karşılarında belirtilen süreler boyunca uygulanacaktır. Bu fiyatlar Karar’ın Ek-II’sinde belirtilen yönteme göre güncellenecektir. Bu kapsamda bulunan üretim tesisleri için Karar’ın Ek-l’inde yer alan yerli katkı fiyatlarının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle ayrıca düzenlenecektir.