COVID-19 (KORONAVİRÜS) SALGINI KAPSAMINDA GETİRİLEN ÖNLEMLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER

YARGI ALANINDAKİ HAK KAYIPLARININ ÖNLENMESİ AMACIYLA GETİRİLEN DURMA SÜRESİNİN UZATILMASINA DAİR KARAR YAYIMLANDI

• Yargı Alanındaki Hak Kayıplarının Önlenmesi Amacıyla Getirilen Durma Süresinin Uzatılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 2480) 30 Nisan 2020 Tarihli ve 31114 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Buna göre; Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde yayılmasını ve yargı alanında doğabilecek hak kayıplarını önlemek amacıyla; 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen durma süresi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda öngörülen zorunlu idari başvuru yoluna ilişkin süreler hariç, 1/5/2020 (bu tarih dahil) tarihinden 15/6/2020 (bu tarih dahil) tarihine kadar (salgın hastalığın yayılma tehlikesinin daha önce ortadan kalkması halinde yeniden değerlendirilmek üzere) uzatıldı.

COVID – 19 SALGININ KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ HAKKINDA GENELGE YAYIMLANDI

COVID-19 Salgınının Kamu İhale Sözleşmelerine Etkisi ile İlgili 2020/5 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi  2 Nisan 2020 Tarihli ve 31087 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Genelge 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu (istisnaları dahil) ve bu kanundan istisna edilen düzenlemeler kapsamında ihalesi yapılarak imzalanan sözleşmeler sonucunda yüklenicilerin mücbir sebep bildirimleri sırasında, uygulamada yaşanabilecek tereddüt ve soruları ortadan kaldırmak amacıyla hazırlanmış olup, temel olarak aşağıdaki hususları düzenlemektedir:

• Yükleniciler, Covid-19 salgını neticesinde tarafı oldukları sözleşme konusu işin yerine getirilmesinin geçici veya sürekli olarak kısmen veya tamamen imkansız hale geldiğine ilişkin başvuruları (Mücbir Sebep başvurularını), söz konusu durumu belgelendirmek kaydıyla, sözleşmenin tarafı olan İdare’ye yapacaklardır.
• Mücbir Sebep başvuruları 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Mücbir Sebep başlıklı 10. Maddesi veya sâri mevzuatın ilgili maddesi uyarınca değerlendirilecektir. Başvuru ile ilgili karar alınmadan önce Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın görüşü sorulacaktır.
• Yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki koşulların sağlandığının tespiti halinde ilgili idare halin gereğine göre (i) süre uzatımı verilmesine veya (ii) sözleşmenin feshine karar verebilecektir:
• • Ortaya çıkan durumun yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması;
  • Yüklenicinin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmesine engel nitelikte olması; ve
  • Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi.

Genelgede bahsi geçen 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 10. maddesi mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen 20 gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde bulunması gerektiğini öngörmektedir.

ARAÇ MUAYENELERİ 3 AY SÜREYLE ERTELENDİ

Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 3 Nisan 2020 Tarihli ve 31088 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Buna göre Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen COVID-19 salgını nedeniyle, muayene süresi gelen araçların muayenesi 03.04.2020 tarihinden itibaren 3 ay süre ile ertelenerek, motorlu taşıt sahiplerinin, araç muayene işlemlerini 03.07.2020 tatirinden itibaren 45 gün içerisinde gerçekleştirebileceklerdir.

TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİ TARAFINDAN İLGİLİ KİŞİLERDEN İSTENEN BİLGİ VE BELGELERİN SUNULMASI İÇİN VERİLEN SÜRELER, BİLİRKİŞİLERE RAPORLARINI HAZIRLAMALARI İÇİN VERİLEN SÜRELER VE TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİ KARARLARININ TARAFLARA TEBLİĞ EDİLMESİ İÇİN BELİRLENEN SÜRELER 13 MART 2020 İLE 30 NİSAN 2020 TARİHLERİ ARASI DÖNEM İÇİN DURDURULDU

Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 10 Nisan 2020 Tarihli ve 31095 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Buna göre; Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’ne “Toplantıların ve bazı sürelerin durdurulması” başlıklı Geçici 3. madde eklendi. Eklenen Geçici 3. madde ile, COVID-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle tüketici hakem heyetlerinin çalışma usul ve esaslarına ilişkin olarak doğabilecek hak kayıplarının önlenmesi amacıyla birtakım düzenlemeler yapıldı.

Böylece, tüketici hakem heyetleri tarafından ilgili kişilerden istenen bilgi ve belgelerin sunulması için verilen süreler, bilirkişilere raporlarını hazırlamaları için verilen süreler ve tüketici hakem heyetleri kararlarının taraflara tebliğ edilmesi için belirlenen süreler 13 Mart 2020 ile 30 Nisan 2020 tarihleri arası dönem için durduruldu. Yönetmelik maddesinde belirtilen tarihlerin ilk ve son günleri de durdurma müddetine dahil edildi. Ayrıca, tüketici hakem heyetlerinin toplantılarının yapılması da 30 Nisan 2020 tarihine kadar ertelendi.

Tüketici hakem heyetlerine istenen bilgi ve belgelerin sunulması için verilen sürelerin bitimine durma süresinin başladığı tarih itibariyle 15 gün ve daha az kalmış ise, söz konusu süreler 1 Mayıs 2020 tarihinden başlamak üzere 15 gün uzamış sayıldı.

KORONAVİRÜS (COVID-19) SALGINININ EKONOMİK VE SOSYAL HAYATA ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA ÖNEMLİ PEK ÇOK DÜZENLEME İÇEREN KANUN YAYINLANDI

7244 Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 17 Nisan 2020 Tarihli ve 31102 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanun ile;

• Hazine Taşınmazlarına İlişkin Ödemelerin Ertelenmesi
• Belediye Taşınmazlarına İlişkin Ödemelerin Ertelenmesi / Durdurulması
• Su Tüketimine İlişkin Tahsilatların Ertelenmesi
• Yıllık Reklam ve İlan Vergisi / Yıllık Çevre Temizlik Vergisi Alınmaması
• Tedaş Alacaklarının Yapılandırılması
• Ücretsiz İzin Ödeneği
• Kısa Çalışma Ödemeleri
• İşverenin Fesih Yasağı (3 Ay)
• Sermaye Şirketlerinin Kâr Dağıtımına Getirilen Sınıra İlişkin Düzenleme
• Fahiş Fiyat Artışı Ve Stokçuluk
• Perakende Ticarette Cezalar

ve benzeri hususlar hakkında pek çok düzenleme yapılmış olup, Kanun’un genel gerekçesi incelendiğinde aşağıdaki hususların amaçlandığı ifade edilmiştir:

• Ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan veya işten çıkarıldığında işsizlik ödeneğine hak kazanamayan işçilere nakdi ücret desteği sağlanması,
• Her türlü iş sözleşmesinin, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık halleri dışında, 3 ay süreyle işveren tarafından feshedilememesi,
• Yaşlılar ile engellilere yapılan yardımların 3 ay süreyle gelir ölçütleri ile ağır engellilik şartı aranmadan yapılması,
• Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergilerinin, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulamayan dönemlere isabet eden kısımlarının alınmaması,
• Hazine ve belediye taşınmazları ile milli parklar ve Orman Genel Müdürlüğü taşınmazlarına ve izinlerine ait borçlar, KYK kredi borçları ile belediyelerin gelir vergisi tevkifatı ödemeleri, sosyal sigorta prim ödemelerinin 3 ay süreyle ertelenmesi ve belediyelerce toplu taşıma faaliyetlerinin 3 ay süreyle desteklenebilmesi,
• Konutlara ve faaliyetleri durdurulan işyerlerine ilişkin su faturası borçlarının belediyeler tarafından 3 ay süreyle ertelenebilmesi,
• Belediyelerin DSİ tarafından yerine getirilen içme, kullanma ve endüstri suyu sağlanması hizmetleri için DSİ’ye borçlandığı miktarların ertelenmesi; Büyükşehir Belediyeleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşlarının Torba Kanun’un yürürlük tarihinden itibaren DSİ’ye bu konuda yaptığı yıllık taksit ödemelerinden 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenlerin 3 ay ertelenmesi;
• Kaçakçılıkla mücadelede el konulan bulaşıcı salgın hastalıkla mücadelede doğrudan ilgili tıbbi cihaz ve malzemelerin bekletilmeyerek ilgili kamu kurumuna tahsisi,
• Tarım satış kooperatifleri birliklerinin Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu kaynaklı kredi borçlarının 2020 yılına ait taksit ödemesinin 2021 yılına ertelenmesi,
• Seyahat Acentaları Birliğine üye seyahat acentalarının ödemesi gereken yıllık aidatın 2020 yılında alınmaması ve seyehat acentalarına ait işletme belgelerinin acenta unvanından bağımsız olarak devredilebilmesi,
• TEDAŞ’ın elektrik tüketiminden kaynaklanan alacaklarının yapılandırılması,
• TOBB, kooperatifler, dernekler ve tarımsal üretici birlikleri gibi çeşitli kuruluşların genel kurul toplantılarının ertelenmesi ve bu süre içerisinde mevcut organların görev, yetki ve sorumluluklarının devamının sağlanması,
• Boşalan muhtarlıklara ilişkin 2020 yılında yapılması gereken seçimlerin ertelenmesi,
• Ticaret gemilerine düzenlenen denize elverişlilik belgelerinin süreleri ile denetlemelerin 1/8/2020 tarihine kadar uzatılması,
• Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında verilen lisansların geçerlilik süresinin 1 yıl uzatılması,
• Ar-Ge ve tasarım merkezleri ile teknoloji geliştirme bölgelerinde yürütülen faaliyetlerin geçici süreyle bölge dışından da yürütülmesine izin verilebilmesi,
• Mücbir sebep hallerinde; Hazine ve Maliye Bakanlığına ilişkin bilgi ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazına ilişkin yöntemlerin Bakanlıkça belirlenmesi,
• Devlete ait üniversitelerin tıp fakülteleri ve diş hekimliği fakülteleri ile bunlara bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi birimleri ile rektörlüklerine bağlı sağlık hizmeti sunan enstitülerin döner sermaye işletmesi birimlerine Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden kaynak aktarılabilmesi.

Kanun’un yürürlük tarihleri bakımından;

• Dernekler tarafından verilecek bildirim ve beyannameler ile dernek genel kurul toplantılarının 31/7/2020 tarihine kadar ertelenmesine;
• Kooperatifler Kanunu kapsamındaki genel kurul toplantılarının 31/7/2020 tarihine kadar ertelenmesine,
• Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu kapsamındaki genel kurul toplantıları 31/7/2020 tarihine kadar ertelenmesine,
• Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde yürütülen faaliyetlerin Ar-Ge ve tasarım merkezleri dışında da yapılmasına; 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında Bölge sınırları içinde yürütülen faaliyetlerin Bölge dışında da yürütülmesine 11/3/2020 tarihinden itibaren 4 ay süreyle sınırlı olmak üzere, Sanayi ve Teknoloji Bakanı tarafından izin verilebilmesine;

İlişkin düzenlemelerin 10/3/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe girmesine;

• Yeni koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirileceği; İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemelerin yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edileceğine dair düzenlemenin 29/2/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe girmesine;

Kanun’un diğer maddelerinin yayımı tarihi olan 17.04.2020 tarihinde yürürlüğe girmesine, karar verilmiştir.

Yapılan değişiklikler, ilgili başlıklar dahilinde aşağıda yer almaktadır.

İş Hukuku Alanında Yapılan Değişiklikler:

• 7244 Sayılı Kanun ile 4857 Sayılı İş Kanunu’na Geçici 10. Madde eklenmiştir. Buna göre, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun kapsamında olsun veya olmasın tüm iş ve hizmet sözleşmeleri bakımından geçerli olacak bir düzenleme yapılmıştır.
• Hükme göre, 04.2020 tarihinden itibaren 3 ay süre ile işverenin işçinin iş akdini feshetmesi yasaklanmaktadır. Yani, işveren işçinin iş sözleşmesini 17.07.2020 tarihine kadar feshedemeyecektir. Bu yasağın tek istisnası, İş Kanunu’nun 25. Maddesinin 1. Fıkrasının 2. Bendinde sayılan işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları nedeni ile iş akdinin haklı feshidir.
• Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline uygulanacak olan yaptırım da 7244 Sayılı Kanun ile açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre, işveren veya işveren vekili hakkında sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası
• 7244 Sayılı Kanun ile kısa çalışma başvurusuna ilişkin olarak 4447 Sayılı Kanun’a Geçici 25. Madde eklenmiştir. Buna göre, koronavirüs salgını nedeniyle zorlayıcı sebep gerekçesine dayanarak kısa çalışma başvurusunda bulunan işverenlerin başvurularının uygunluk tespiti yapılmaksızın kısa çalışma ödeneği ödenecektir. Bir başka deyişle, İŞKUR doğrudan işverenlerin beyanlarını esas alarak kısa çalışma uygulamasına geçildiğine karar verecek ve işçilere kısa çalışma ödeneğini ödemeye başlayacaktır. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılacak olan fazla ve yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edileceğini de belirtmek gerekir.
• Bu uygulama, 29.02.2020 tarihinden geçerli olacak şekilde yürürlüğe girmiştir. Bu durumda, 29.02.2020 tarihinden itibaren kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan işverenler kısa çalışma uygulamasına geçmiş bulunmaktadır.
• Dolayısıyla, kısa çalışma uygulamasına başvurmuş olan işverenler 02.2020 tarihinden itibaren kısa çalışma uygulamasına geçmiş olacaklardır. 7226 Sayılı Kanun ile kısa çalışma uygulamasında yapılan değişikliğe göre, kısa çalışma süresince İş Kanunu’nun 25. Maddesinin 1. Fıkrasının (II) numaralı bendi (işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı) dışında işçinin iş akdini feshetmek mümkün değildir. Bu durumda, kısa çalışma başvurusu yapmış olan işverenlerin 29.02.2020 tarihinden itibaren kısa çalışma süresi boyunca işçilerin iş akdini işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı haricinde feshetmişlerse kısa çalışma ödeneğinden faydalanamayacaklardır.
• Ayrıca, kısa çalışma ödeneği kapsamına baştan giremeyen (örneğin emekli olup çalışanlar veya işsizlik sigorta primi şartını karşılayamayanlar) personeliniz de yukarıdaki Geçici Madde 10’a tabi olacaktır. Dolayısıyla, bu personelin iş akdinin feshi de 17.07.2020 tarihine kadar sınırlandırılmıştır.
• 7244 Sayılı Kanun’un düzenlediği diğer bir husus da ücretsiz izindir. Hukuken işçinin ücretsiz izin kullanabilmesi için işçi ile işverenin anlaşması gerekmektedir.
• Ancak yapılan düzenlemeye göre, 17.04.2020 tarihi itibariyle 3 aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne çıkartabilecektir. Bu süreçte, işçinin ücretsiz izne çıkartılması için kendisinin onayının alınmasına gerek yoktur. Bu durumda, onayı alınmaksızın ücretsiz izne ayrılan işçi sözleşmeyi haklı nedenle feshedemez.
• Koronavirüs salgınının etkisini ekonomik hayat üzerinde göstermeye devam etmesi halinde 3 aylık fesih yasağının ve ücretsiz izin süresinin Cumhurbaşkanı tarafından 6 aya kadar uzatılması da mümkündür.
• 7244 Sayılı Kanun ile 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na Geçici 24. Madde eklenmiştir. Bu değişiklik ile hem koronavirüs salgını nedeniyle (a) 17.04.2020 tarihinde iş sözleşmesi bulunmakla birlikte ücretsiz izne ayrılmış olan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçilere ve (b) 15.03.2020 tarihinden SONRA işten çıkarılmış olup da işsizlik ödeneğinden istifa edemeyen işçilere (kısacası kendi istifa edenler hariç olmak üzere; haklı nedenle çıkartılan veya işsizlik sigorta primini dolduramamış, bu sebeple işsizlik ödeneği alamayanlara) -fesih yasağı süresini geçmemek koşuluyla (3 ay)- İşsizlik Sigortası Fonu’ndan her gün için 39 Türk lirası 24 kuruş nakdi ücret desteği sağlanacaktır. Ancak, işçiye bu desteğin sağlanabilmesi için işçinin herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almıyor olması gerekmektedir.
• İDARİ PARA CEZASI: Ücretsiz izne ayrılarak yukarıda açıklanan nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin gerçekte işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde, işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere aylık brüt asgari ücret tutarında Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince idari para cezası uygulanacaktır. Ayrıca, ödenen nakdi ücret desteği de ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.

Ticaret Hukuku Kapsamında Yapılan Değişiklikler:

7442 Sayılı Kanun ile 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda da değişiklik yapılmıştır.

• Türk Ticaret Kanunu’nda yapılan değişiklik kâr payı dağıtımına ilişkindir. Buna göre, Kanun’a Geçici 13. Madde eklenmiştir. Buna göre, sermaye şirketlerinin (Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin pay sahibi olduğu şirketler hariç) 09.2020 tarihine kadar dağıtılabilecek nakit kâr payı tutarı 2019 yılının net dönem karının %25’ini aşamayacaktır. Geçmiş yıl karlarının ve serbest yedek akçelerin de kâr payı olarak dağıtılması mümkün değildir. Bu doğrultuda, genel kurul tarafından yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisinin verilmesi mümkün değildir.
• Genel Kurul’ca 04.2020 tarihinden önce 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa dahi, 2019 yılı net dönem kârının %25’ini aşan kısma ilişkin ödemeler 30.09.2020 tarihine kadar ertelenecektir.
• Ancak, Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketler bakımından bu düzenleme uygulanmayacaktır. Dolayısıyla, bu şirketler kâr payı dağıtımı bakımından serbesttirler.
• Son olarak, Ticaret Bakanlığı’nın bu madde kapsamında olup da kâr payı dağıtımı bakımından sınıra tabi olan şirketler hakkında istisnalar belirlemesi ve uygulamaya yönelik usul ve esasları belirlemesi mümkündür. Ancak, Ticaret Bakanlığı bunu yaparken Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın da görüşünü almak durumundadır.

Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Kapsamında Yapılan Değişiklikler:

 6585 Sayılı Kanun’a fahiş fiyat uygulamasının ve stokçuluğun engellenmesi için Ek Madde 1 eklenmiştir.

• Buna göre, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapılması yasaktır. Bu hükme aykırı hareket edenlere 50.000 TL’den 100.000 TL’ye kadar idari para cezası uygulanacaktır.
• Ek olarak, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunması da yasaklanmıştır. Bu hükme aykırı hareket edenlere ise 50.000 TL’den 500.000 TL’ye kadar idari para cezası uygulanacaktır.
• Burada sayılan idari para cezalarını uygulamaya bizzat fahiş fiyat artışının ve stokçuluğun engellenmesi amacıyla kurulan Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu yetkilidir.
• Belirtmek gerekir ki, burada açıklanan para cezalarının uygulanması için söz konusu fiillerin yürürlükteki diğer kanunlara göre daha ağır bir cezayı gerektirmemesi şartı aranır.

Borçların Ertelenmesine İlişkin Düzenlemeler Kapsamında Yapılan Değişiklikler: 

• Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Koronavirüs salgını nedeniyle bazı borçların ödenmesinde güçlükler yaşanmaktadır. Bu nedenle,

• TEDAŞ’ın elektrik tüketiminden kaynaklanan alacaklarının 02.2020 tarihi dahil olmak üzere vadesi gelmiş ancak 17.04.2020 tarihi itibariyle ödenmemiş olması durumunda, yapılandırılması mümkün kılınmıştır. Belirtmek gerekir ki, bu borçların yapılandırılabilmesi için, 6824 Sayılı Kanun’un 2. ve Geçici 1. Maddesine göre yapılandırılmamış olması gerekmektedir.
• Bu borçların yapılandırılması için ya doğrudan TEDAŞ’a ya da TEDAŞ’a iletilmeleri için dağıtım/perakende satış şirketlerine yazılı başvuruda bulunulması gerekmektedir. Bu başvurunun 2021 yılının ekim ayına kadar yapılması zorunludur. Yapılandırma halinde alacağın asıllarının tamamının (alacağa gecikme zammı ve gecikme faizi işletilmeden önceki alacak miktarı) ilk taksiti 2021 yılının Ekim ayının son gününe kadar ödenmelidir. Kalan bedelin de her yıl ilk taksitin ödendiği ayda toplam üç eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir. Borç bu şekilde ödenir ise alacağın ferilerinin tahsilinden vazgeçilecektir. Bir başka deyişle, alacağa işletilmiş olan gecikme zammı ve gecikme faizi gibi kalemlerin ödenmesine gerek kalmayacaktır. Eğer bu ödeme planına göre süresinde gerekli ödemeler yapılmaz ise borcun yapılandırılması sona erer ve borcun tamamının tahsili gerçekleştirilir.
• Borçların yapılandırılmasından yararlanmak isteyen kişilerin bu borçlara ilişkin olarak dava açmamaları gerekmektedir. Bu kapsamda, bu borçlar ile ilgili borçlular tarafından açılmış olan bir davanın mevcut olması halinde, davadan vazgeçmeleri ve yazılı olarak davadan vazgeçtiklerini dağıtım/perakende satış şirketine veya bu şirkete iletmek üzere TEDAŞ’a bildirmeleri zorunludur.
• Ek olarak, borçlu aleyhine başlatılmış olan bir dava/icra takibi mevcut ise, borçlunun borcunu yapılandırmak amacıyla başvurması üzerine hem asıl borçlular hem de kefiller nezdinde sürdürülen davalar sonlandırılır; icra ve takip işlemleri ise durdurulur.
• Belirtmek gerekir ki, bu madde yürürlüğe girmeden önce tahsil edilen bedellerin iadesi yapılmaz.

Hazineye Ait Taşınmazların Durumu

• Koronavirüs (COVID-19) salgınından dolayı Hazine taşınmazlarına ilişkin 01.04.2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin olarak (01.04.2020-01.07.2020) sözleşmeye istinaden ödenmesi gereken bedeller ile ecrimisil[1] bedellerinin herhangi bir başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süre ile ertelenmesine Çevre ve Şehircilik Bakanı yetkili kılınmıştır. Bu alacaklara ödemenin ertelendiği süre boyunca herhangi bir gecikme zammı veya faizi uygulanmayacaktır. Söz konusu borçlar, erteleme süresinin sona ermesinden itibaren ertelenen süre kadar eşit taksitler halinde ödenecektir. Bu durumda borçların 3 ay süre ile ertelenmesi söz konusu olacağından, ödeme de 3 eşit taksit halinde yapılacaktır. Bu sürelerin 3 ay uzatılması da mümkündür.

[1] Ecrimisil, bir kimsenin mülkiyetinde olmayan bir taşınmazı kira bedeli ödemeksizin kullanması halinde kendisinden tahsil edilen haksız işgal tazminatıdır.

Belediyelere Olan Borçların Durumu:

• Koronavirüs salgını nedeniyle faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile çevre temizlik vergilerinin, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulamayan dönemlere isabet eden kısmının alınmayacağı kararlaştırılmıştır.
• Ek olarak, büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin, 19.03.2020 tarihinden itibaren 3 aylık dönemde (19.03.2020-19.06.2020) tahsil edilmesi gereken kısımlarının 3 ay ertelenebileceğine karar verilmiştir. Alacaklara ertelendikleri dönem için herhangi bir gecikme faizi veya gecikme zammı uygulanmayacak olup ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler hâklinde ödeme yapılacaktır. Bu durumda, borçların 3 ay süre ile ertelenmesi söz konusu olacağından, ödeme de 3 eşit taksit halinde yapılacaktır. Ayrıca, bu sürelerin bitiminden itibaren 3 ay kadar uzatılması mümkündür.
• 7244 Sayılı Kanun ile büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarının konutlara ve faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işyerlerine ilişkin su tüketimine bağlı alacaklarının 17.04.2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken alacakları belediye meclisi tarafından 3 ay ertelenebilecektir. Alacaklara ertelendikleri dönem için herhangi bir gecikme faizi veya gecikme zammı uygulanmayacak olup ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler hâklinde ödeme yapılacaktır. Bu durumda, borçların 3 ay süre ile ertelenmesi söz konusu olacağından, ödeme de 3 eşit taksit halinde yapılacaktır. Bu süreler, 3 aya kadar belediye meclisince uzatılabilir.

Diğer Değişiklikler:

Araştırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun

• Koronavirüs salgını döneminde çalışanların sosyal izolasyonunun azaltılması amacıyla, Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde bulunan firmaların bu merkezlerde ve bölgelerde faaliyet göstermeleri halinde yararlanmakta oldukları teşviklerin devam edeceğine ilişkin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ortak bir basın açıklaması yapılmıştı. Buna göre, teşviklerden yararlanmakta olan firmalarda çalışan personellerin evden çalışmaları halinde de yararlanmakta oldukları teşviklerin devam edeceği açıklanmıştı. Ancak, bu açıklama yalnızca 2020 yılı Nisan ayı sonuna kadar teşviklerden yararlanmalarının önünü açmakta idi.
• Yine bu doğrultuda, 7244 Sayılı Kanun ile 5746 Sayılı Kanun çerçevesinde Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde yürütülen faaliyetlerin 03.2020 tarihinden itibaren 4 ay süre ile sınırlı olarak bu merkezler dışında da yapılmasına Sanayi ve Teknoloji Bakanı izin verebilecektir. Bakan, bu süreyi 3 aya kadar uzatmaya yetkilidir.
• Faaliyetlerin Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri dışında yürütülmesi için Sanayi ve Teknoloji Bakanının izin vermesi halinde 5746 Sayılı Kanun çerçevesinde tanınmış olan indirim, istisna, destek ve teşviklerin uygulanmasına devam edilecektir. Ancak, bu teşviklerden yararlanmaya devam edebilmek için ilgili Bakanlığa bilgi verilmesi gerekmektedir.

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu

• Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde bulunan firmaların personellerinin evden çalışması halinde yararlanmakta oldukları teşviklerin 2020 yılı nisan ayı sonuna kadar devam edeceği kararlaştırılmıştı.
• Yine bu doğrultuda, 7244 Sayılı Kanun ile 4691 Sayılı Kanun çerçevesinde teknoloji geliştirme bölgesi sınırları içinde yapılması zorunlu olan faaliyetlerin 11.03.2020 tarihinden itibaren 4 ay süre ile bölge dışında da yapılmasına Sanayi ve Teknoloji Bakanı tarafından izin verilebilecektir. Bakan, bu süreyi sürenin bitiminden itibaren 3 aya kadar uzatabilecektir.
• Bu süreçte Kanun çerçevesinde tanınan indirim, istisna, destek ve teşviklerin uygulanmasına devam edilecektir. Bu kapsamda teşvikten yararlanılması için ilgili Bakanlığın bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Devlet İhale Kanunu

• Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, kiraya verilmesi, trampası, arsa veya kat karşılığı inşaat yaptırılması ve irtifak hakkı tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi ve kullanma izni verilmesine ilişkin yapılacak olan ihalelerin 07.2020 tarihine kadar elektronik ortamda yapılması mümkün kılınmıştır. Elektronik ortamda yapılacak olan ihalelerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bağlı ve ilgili kuruluşları ile bunların iştiraklerine ait teknik altyapı kullanılacak ve ilgili kuruluşa bir hizmet bedeli ödenecektir.

Dernekler Kanunu

• Koronavirüs salgını nedeniyle, derneklerin bildirim ve beyannamelerinin verme süreleri ile dernek genel kurul toplantılarının 07.2020 tarihine kadar ertelenmesine karar verilmiştir. Ertelenen Genel Kurul toplantılarının 31.07.2020 tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yapılması gerekmektedir. Bu durumda, genel kurul toplantısının en geç 29.08.2020 tarihine kadar yapılması zorunludur.
• Belirtmek gerekir ki, bu değişiklik 10.03.2020 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde yürürlüğe girmiştir. Dolayısıyla, derneklerin vermeleri gereken bildirim ve beyannameler ile yapılması gereken genel kurul toplantılarının 10.03.2020 tarihinden sonraki bir tarihe denk gelmesi halinde 31.07.2020 tarihine kadar bildirim ve beyannamelerini verilmesine ve genel kurul toplantılarının yapılmasına gerek yoktur.
• Ayrıca, mevcut organların görev, yetki ve sorumluluklarının da erteleme süresinden sonra yapılacak olan ilk genel kurula kadar devam edeceği kararlaştırılmıştır. Bu durumda, örneğin dernek yönetim kurulu başkanının görevi 10.03.2020-31.07.2020 tarihleri arasında sona erecek ise, bu yönetim kurulu başkanının görevi 31.07.2020 tarihinden sonra gerçekleştirilecek olan ilk genel kurul toplantısına kadar sürecektir.