BANKACILIK MEVZUATI KAPSAMINDAKİ DÜZENLEMELER

ZORUNLU KARŞILIK ORANLARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI. 

Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2013/15)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2022/18) 11 Mayıs 2022 tarihli 31832 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Finansman şirketlerine tebliğin 6. maddesinin 1. fıkrasındaki Türk lirası yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları 13.05.2022 (dahil) hesaplama tarihine kadar % 0 olarak uygulanacaktır.
• Finansman şirketlerine tebliğin 6. maddesinin 2. fıkrasındaki yabancı para yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları 13.05.2022 (dahil) hesaplama tarihine kadar % 0, 23.05.2022 (dahil) hesaplama tarihine kadar % 3 olarak uygulanacaktır.

KREDİ GARANTİ KURUMLARINA SAĞLANAN HAZİNE DESTEĞİNİN KAPSAMI GENİŞLETİLDİ VE BAŞVURU SÜRELERİ UZATILDI.

Kredi Garanti Kurumlarına Sağlanan Hazine Desteğine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 5539) 11 Mayıs 2022 tarihli 31832 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• İmzalanan karar kapsamında Kredi Garanti Kurumlarına Sağlanan Hazine Desteği kapsamında yeni kurallar belirlenmiş, kapsam genişletilmiş ve başvuru süreleri uzatıldı ve artık Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kaynaklarından sağlanan reeskont kredilerinde asgari 6 ay vade şartı aranmayacaktır.
• Kefalet sistemi kapsamında kredi garanti kurumlarının asgari nitelikleri baştan belirlenmiş ve limitler yeniden düzenlenerek arttırıldı.
• Hazine Destekli Kefalet Sistemi Kapsamında Kredi Garanti Kurumlarının Asgari Nitelikleri de baştan belirlenmiş ve yeni şartlarda şirketin anonim şirket olması, ana sözleşmesinde ana faaliyet konusunun kefalet verme olması, sermayesinin en az 50 milyon TL olması şartları eklendi.
• Yeni düzenlemeye eklenen geçici maddeler ile turizm sektöründe tur operatörü olarak faaliyet gösteren işletmelerin kefalet başvurularında 31 Aralık 2022 tarihine kadar limit hesaplamasında kefalet bakiyesi istisnası getirilmiş ve KOBİ tanımı değişikliği yapılması nedeniyle artık KOBİ sınıfına giren şirketlere de 31 Aralık 2023 tarihine kadar KOBİ dışı işletmeler için belirlenen kredi limitlerinden yayımlanma hakkı tanındı.
• Yapılan düzenlemeler için yeni asgari şartları taşıyan ve kefalet işlerini yürüten kredi garanti kurumlarının 1 sene içerisinde evraklarını bakanlığa yazılı olarak bildirme yükümlülüğü getirildi.

KREDİLERİN SINIFLANDIRILMASI VE BUNLAR İÇİN AYRILACAK KARŞILIKLARA İLİŞKİN USUL VE ESASLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI. 

Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 24 Mayıs 2022 tarihli 31845 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Bir borçludan olan 2.500 Türk Lirası ve altındaki toplam alacak tutarının donuk alacak olarak sınıflandırılması bankanın ihtiyarındadır. Ancak, bu tutarın borçlu müşterinin söz konusu banka ve bankanın konsolide edilen finansal kuruluş niteliğindeki bağlı ortaklıkları nezdindeki, ortaklık payları hariç, bilanço içi borçları toplamının %1’ini geçmemesi şarttır. Tüketici kredileri bakımından yukarıdaki eşik tutar 500 Türk Lirası olarak uygulanır ve bu eşik tutar ile bu fıkradaki oransal sınır ilgili kredi bazında dikkate alınır. Söz konusu tutarlar her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan yıllık üretici fiyat endeksindeki artış oranı kadar ocak ayında artırılır ve bulunan tutarlar kendisinden küçük en yakın yüzlük tamsayıya yuvarlanmak suretiyle uygulanır.

ELEKTRONİK ÜRÜN SENEDİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILDI. 

Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 25 Mayıs 2022 tarihli 31846 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Ürünün son depolama tarihine kadar geri alınması gerektiği, aksi takdirde son depolama tarihinden sonra ürünü temsil eden elektronik ürün senedinin iptal edilerek bu ürünün lisanslı depo işletmesince satılabileceği hususu, mudiye veya yetkili temsilcisine lisanslı depo işletmesi tarafından yazılı olarak azami depolama süresinden 45 gün önce bildirilir. Azami depolama süresinin sonunda geri alınmayan ürünler, lisanslı depo işletmesince satılabilir.
• Türkiye Ürün İhtisas Borsası Anonim Şirketi’nin tabi olduğu aracılık faaliyetleri ve üyelik düzenlemeleri çerçevesinde üyelik yetkisi verilen kurumların aracılık yapmaya başladığı tarihten itibaren; yetkilendirilen kurumların borsada alım satım işlemlerinde, kendi nam ve hesabına yapılanlar dahil, bu yönetmelik kapsamında elektronik kayıt kuruluşu tarafından düzenlenen Elektronik Ürün Senedi Alım Satım Belgesi yerine, Türkiye Ürün İhtisas Borsası Anonim Şirketi üyeleri tarafından, borsada yapılan alım satımların, verilen hizmetlerin ve bunlar için alınan nakdin mahiyetini göstermek ve gerektiğinde ibraz edilmek üzere en geç işlemin gerçekleştiği günü izleyen iş günü içerisinde müteselsil numaralı Elektronik Ürün Senedi İşlem Sonuç Belgesi mudilere elektronik ortamda iletilir. Elektronik Ürün Senedi İşlem Sonuç Belgesinde en az aşağıdaki bilgiler bulunacaktır:
• Borsa üyesi yetkili kurumun unvanı ve vergi kimlik numarası,
• İşlemin tarafı alıcının veya satıcının adı soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile işlemin karşı tarafı Borsa üyesinin unvanı ve vergi kimlik numarası,
• Düzenleme tarihi ve belge sıra numarası,
• İşlem tarihi, işlem numarası ve işlem tipi,
• Elektronik ürün senedine dayanak olan emtiaya ilişkin bilgileri içeren kod (ISIN), elektronik ürün senedinin temsil ettiği ürünün türü, tipi, miktarı, hasat yılı ile lisanslı depo işletmesinin unvanı ve ürünün depolandığı yer,
• Alım veya satım bedeli,
• Komisyon tutarı ve diğer kesintiler.

GÜMRÜK YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILDI. 

Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 25 Mayıs 2022 tarihli 31846 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın 26. günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.
• Gümrük işlemleri bitirilen ve gümrük işlemlerinin sistem üzerinde tamamlandığının anlaşılması üzerine bilgisayar sisteminde çıkış onayı verilen eşya; eşyanın teslimine ilişkin 130. madde hükümleri çerçevesinde eşya sahibi, temsilcisi veya eşya sahibinin bu kapsamda vekalet verdiği diğer kişi tarafından geçici depolama yerinden çıkarılabilir.
• Tabi tutulduğu gümrükçe onaylanmış işlem ve kullanımın gerektirdiği şartların yerine getirilmesi ve gümrük vergilerinin ödenmesi veya teminata bağlanması suretiyle gümrük işlemlerinin bitirilmesi halinde eşya teslim edilebilir duruma gelir. Eşyanın teslimi; eşya sahibi, taşıyıcı, işletici kuruluş veya bunların temsilcileri arasındaki sözleşme hükümlerine göre gerçekleştirilir.
• İzinli gönderici yetkisi kapsamında taşıması gerçekleştirilecek ihracat beyannameleriyle sınırlı olarak, gümrük beyannamesinin izinli gönderici tesisinin bağlı bulunduğu gümrük idaresi yerine kişinin yerleşik olduğu yerdeki gümrük idaresine verilmesine izin verilebilir. Bu kapsamda tescil edilen beyannamelerde eşyanın sunulduğu yerde görevli muayene memuru; belge kontrolü, muayene ve rejimin gerektirdiği diğer işlemleri beyanın verildiği yer gümrük idaresi adına gerçekleştirir.
• Gümrük idareleri, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 225. maddesinin 1. fıkrası hükmü uyarınca dolaylı temsilci olarak yetkilendirilen posta idaresi ve hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerin beyannameye eklenmesi gereken faturanın eklenmediği gümrük beyanını, beyan için gerekli bilgileri içeren e-irsaliyenin beyannameye eklenmesi kaydıyla kabul edebilir. Bu kapsamda basitleştirilmiş usule göre verilen beyanı takiben 7 iş günü içerisinde tamamlayıcı beyan verilir.
• Yukarıda yer alan hüküm ve ihracat rejiminde beyanname yerine ticari veya idari belgeye ilişkin 156. madde hükümleri saklı kalmak üzere, ihracat rejimi beyanını basitleştirilmiş usuller çerçevesinde yapabilmek için Onaylanmış Kişi Statü Belgesine veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip olmak gerekir.
• Satıcı veya göndericisi ile yurtdışındaki alıcısı belli olan eşya Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği kapsamında yetki belgesi sahibi olan ve taşıma belgesinde bildirim tarafı olarak yer alan taşıma işleri organizatörleri tarafından antrepo beyannamesi verilerek genel antrepolara konulabilir. Elleçleme işlemine tabi tutulması ve yurtdışındaki alıcısına sevki dışında bu eşya hakkında başka bir tasarrufta bulunulmasına izin verilmez. Kullanıcı olarak taşıma işleri organizatörleri, gümrük idaresine karşı sorumluluğa ilişkin 522. maddede belirtilen yükümlülükleri yerine getirmekten sorumludur.
• Antrepolar için antrepo açma ve işletme izinleri süresiz olarak verilir. Yapılan kontrol, inceleme ve denetimlerde yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen antrepolarla ilgili olarak antrepoya eşya girişinin durdurulması ve iznin geri alınmasına ilişkin 525. madde hükümleri uygulanacaktır.
• Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince kurulan şirketlerin tespit işlemlerini yapabilmesi için şirket ortaklarının tamamı ile şirketi temsil ve ilzama yetkili müdürlerinin ve anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olması şarttır.
• İdarece yapılan inceleme sonunda, tahlile itirazın kanuni süresi içinde yapıldığı ve eşyanın örneklerinin henüz gümrükte bulunduğu tespit olunursa, ikinci tahlil için numune başına alınacak ücret 650 TL’den 885 TL’ye çıkarıldı.

KOMBİNE TAŞIMACILIK YÖNETMELİĞİ YAYIMLANDI.

Kombine Taşımacılık Yönetmeliği 27 Mayıs 2022 tarihli 31848 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Yönetmeliğin amacı, kombine yük taşımacılığı ve yeşil lojistik faaliyetlere ilişkin ilke, esas ve koşulların belirlenerek bütünleşik, dengeli ve çevreyle dost bir taşımacılık düzeninin oluşturulması, yaygınlaştırılmasının desteklenmesi ve teşvik edilmesidir.
• Yönetmelik kapsamında yapılan kombine yük taşımacılığı faaliyetlerinde;

1. 1. Yönetmelikte tanımlanan taşıma birimlerinin kullanılması,
   2. Taşımacılığın sadece ilk ve/veya son aşamalarının karayoluyla gerçekleştirilmesi,
   3. Gerçekleştirilen demiryolu, denizyolu veya iç suyolu taşımacılığının kuş uçumu olarak 100 km’den fazla olması,
   4. Yükün elleçlendiği ve teslimatın gerçekleştirildiği adreslere; en yakın demiryolu istasyonlarının kullanılması ve/veya kuş uçumu 150 km’yi aşmayan bir yarıçap içerisinde yer alan limanların kullanılması

gerekmektedir.

• Yönetmelik kapsamında belirlenen yeşil lojistik faaliyetler, aşağıdaki şekildedir:

1. 1. Yılda en az 200 adet kombine yük taşımacılığı seferi gerçekleştirmek.
   2. İşletmenin enerji tüketiminin en az %5’inin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrikten karşılandığını gösteren Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesine (YEK-G) veya Uluslararası Yeşil Enerji Sertifikasına (I-REC) sahip olmak.
   3. İşletmenin tüm iklimlendirme süreçlerinde, Düşük Küresel Isınma Potansiyeli (KIP) değerine sahip gazlar içeren iklimlendirme sistemleri kullanmak.
   4. Yıllık asgari %5 oranında yeşil paketleme faaliyeti yürütmek.
   5. Orman Genel Müdürlüğüne, Türkiye genelinde uygun bulunan ağaçlandırma sahaları için yılda en az 500 adet fidan bağışı yapmak.
   6. İşletme içerisinde oluşan atıkların yönetimine yönelik 12.07.2019 tarihli ve 30829 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sıfır Atık Yönetmeliği kapsamında sıfır atık yönetim sistemine sahip olmak.
   7. ISO 14046 Su Ayak İzi Yönetim Sistemi belgesine sahip olmak.
   8. ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi belgesine sahip olmak.
   9. ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi belgesine sahip olmak.
   10. ISO 14064 Sera Gazı Yönetim Sistemi belgesine sahip olmak.

• Yeşil lojistik belgesinin alınabilmesi için aranan şartlar ve talep edilen belgeler Yönetmelik ve eklerinde düzenlendi.
• Yeşil Lojistik Belgesi sahibi işletme, belge geçerlilik süresi dahilinde aşağıda yer alan desteklerden faydalandırılır.

1. 1. İlk kez başvurulan taşıma yetki belgesi, DB2, TMFB ve TMFB-Dmr ücretlerinde %50 indirim uygulanır.
   2. TMFB, TMFB-Dmr, TİOYB, L1, L2 ve DB2 belgelerinin yenileme ücretlerinde %50 indirim uygulanır.
   3. İşletmenin taşımacı yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave edilecek 100 taşıt için taşıt kartı ücretinde %95 indirim uygulanır.
   4. UBAK İzin Belgesi başvurularında işletmeye ilave 5 puan verilir.

BANKACILIK KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA VE 655 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILDI. 

7407 Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 655 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 28 Mayıs 2022 tarihli 31849 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 1. maddesi yayımı tarihinden 3 ay sonra, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir. Buna göre;

• 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda yapılan önemli değişikliklere aşağıda yer verildi:
• Kredi kuruluşları nezdlerindeki resmi kuruluşlar, kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlara ait olanlar haricindeki tüm mevduat ve katılım fonları, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından sigorta edilir.
• Kredi kuruluşları, nezdlerindeki mevduat ve katılım fonlarını, sigortaya tabi kısım üzerinden sigorta ettirmek ve bunun üzerinden prim ödemek zorundadır.
• Faaliyet izni kaldırılan kredi kuruluşları nezdinde bulunan ve doğruluğu hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde kanıtlanan mevduat ve katılım fonunun sigorta kapsamındaki kısmı, TMSF tarafından mevduat sigorta rezervinden ödenir.
• Sigortaya tabi olacak mevduat ve katılım fonlarının kapsamı ve tutarı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun olumlu görüşü alınmak suretiyle TMSF Kurulu tarafından belirlenir. Risk esaslı sigorta priminin oranı, yıllık bazda sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunun binde 20’sini aşamaz. Risk esaslı sigorta priminin tarifesi, tahsil zamanı, şekli, mevduat sigorta rezervinin ulaşması hedeflenen minimum seviyesi ile diğer hususlar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun görüşü alınmak suretiyle TMSF Kurulu tarafından belirlenir.
• Kredi kuruluşları sigortalı mevduat ve katılım fonunun hesaplanmasına, takibine, doğrulanmasına ve ödenmesine esas teşkil edecek her türlü bilgiyi TMSF’ye iletmekle ve buna ilişkin sistemlerini kurmakla yükümlüdür. Bu sistemin kuruluş, işleyiş ve denetimine ilişkin usul ve esaslar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun görüşü alınmak suretiyle TMSF Kurulu tarafından belirlenir.
• Aşağıda sayılan mevduat ve katılım fonu hesapları sigortaya tabi değildir:

1. 1. İlgili kredi kuruluşunun hakim ortakları ya da nitelikli pay sahiplerine, bunların kontrolünde bulunan tüzel kişilere, gerçek kişi hakim ortakların ana, baba, eş ve velayet altındaki çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar.
   2. İlgili kredi kuruluşunun yönetim veya müdürler kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür ve yardımcıları ile bunların tek başına veya birlikte kontrol ettiği tüzel kişiler ve ortaklıklar ile ana, baba, eş ve velayet altındaki çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar.
   3. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 282. maddesindeki suçtan kaynaklanan malvarlığı değerleri kapsamına giren mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar.
   4. TMSF Kurulu tarafından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun görüşü alınmak suretiyle belirlenen diğer mevduat, katılım fonu ve hesaplar.

• TMSF alacaklarının tahsilini teminen, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca haczedilen aktif değerler ile lisans, ruhsat ve imtiyaz sözleşmelerinden doğan haklar ve bu varlıkların feri veya mütemmim cüzü niteliğindeki sözleşmelerden doğan, ancak başlı başına iktisadi değeri olmayanlar da dahil olmak üzere diğer tüm hak ve varlıkları ile bunlarla bağlantılı finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelere konu varlıkları bir araya getirerek, ticari ve iktisadi bütünlük oluşturarak alıcısına geçişini sağlayacak şekilde satışına, hacizli malların birden fazla borçluya ait olması ve/veya birden fazla alacaklının haczi olması halinde de satışı yaptırmaya, ihale bedelinin ödenme şeklini, para birimini, alıcıların sahip olması gereken şartları, ödeme tarihini ve ihalenin sair usul ve esasları ile satış şartlarını 6183 sayılı Kanun hükümlerine bağlı olmaksızın belirlemeye, satışa konu ticari ve iktisadi bütünlüğü alacağına mahsuben satın almaya, satışa konu varlıkların ait olduğu şirketlerin teknik bilgi, yazılım, donanım, ekipman, mal ve hizmet alımından doğan geçmiş dönem borçlarını; ticari ve iktisadi bütünlük içinde yer alan mal, hak ve/veya varlıklar ile ilgili olması veya ticari ve iktisadi bütünlüğün değerinin korunması için gerekli veya değerini artırır mahiyette olması, taraflarca borç miktarının tespitinde mutabakata varılmış olması, varlıkları ticari ve iktisadi bütünlük satışına konu edilen tarafça bahsi geçen mutabakattan sonra TMSF’ye müracaat edilmesi ve işlemlerin en geç TMSF Kurulu’nun ihaleyi onay tarihine kadar tekemmül ettirilmesi şartıyla öncelikli olarak ihale bedelinden ödemeye veya ihale alıcısına ödetmeye TMSF Kurulu yetkilidir. Bu şartlara uygun olmayan müracaatlar TMSF tarafından işleme alınmaz.
• İhale bedelinin dağıtımına esas sıra cetveli satış komisyonu tarafından düzenlenir. Sıra cetveline itiraz süresi, sıra cetvelinin Resmi Gazetede yayımlanmasından itibaren 15 gündür.
• Ticari ve iktisadi bütünlük oluşturulmasına karar verilmesinden itibaren 2 yıl içerisinde ticari ve iktisadi bütünlük oluşturan varlıklar ile ilgili işletmelere ait menkul, gayrimenkul ve her türlü hak ve alacaklar ile 3. kişiler nezdindekiler de dahil nakit varlıklarının imtiyazlı alacaklılar dahil 3. kişiler tarafından haczi, muhafaza altına alınması ve satışı talep edilemez, mahcuzların maliklerinin iflasına karar verilemez, finansal kiralama sözleşmelerinin feshi talep edilemez, işbu sözleşmeler kapsamındaki varlıkların iadesine karar verilemez, ilgili takyidatlar hakkında zamanaşımı ve hak düşürücü süreler işlemez.
• Gerçek ve tüzel kişilerin sahip olduğu varlıkların, 134. maddede yer alan hükümler çerçevesinde ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında satışlarından elde edilen bedelden; satış masrafları düşüldükten sonra satış tarihine kadar tahakkuk etmiş olmak şartıyla sırasıyla, rehinle teminat altına alınmış borçlar, bütünlük kapsamındaki varlıkların aynından kaynaklanan amme borçları, 134. maddenin 5. fıkrasında belirtilen geçmiş dönem borçları, kişilerin Devlete ve sosyal güvenlik kuruluşlarına olan 6183 sayılı Kanun kapsamındaki borçları ile GSM imtiyaz sözleşmesinden doğan Hazine payı borçları ödendikten sonra kalan kısım, kişilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üst kurullara olan borçlarına garameten taksim edilerek ödenir. Finansal kiralama kapsamındaki varlıklara ait ekspertiz raporlarına göre ihale bedelinden isabet eden tutar ile finansal kiralama sözleşmesi kapsamındaki borç tutarından hangisi düşükse o tutar, finansal kiralayana ihale bedelinden sıra cetvelinin düzenlenmesi ve kesinleşmesi beklenmeksizin öncelikli olarak ödenerek TMSF’nin bildirimi ile sözleşmeye konu varlıklar ihale alıcısına devredilir. Bu alacaklılara tamamen ödeme yapıldıktan sonraki bakiye, diğer alacaklılara garameten ödenir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliklere aşağıda yer verildi:

• Kurumların 31.03.2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az 3 ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda söz konusu hesapların dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dahil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır. Cumhurbaşkanı istisnayı 30.06.2022 ve/veya 30.09.2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralar itibarıyla da uygulatmaya yetkilidir.
• Yukarıdaki paragraf dahil anılan kanunun geçici 14. maddesi kapsamındaki istisnalar 2022 yılı sonuna kadar vade sonunda yenilenen hesaplara da uygulanır.

6758 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun’da yapılan önemli değişikliklere aşağıda yer verildi:

• 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi TMSF tarafından devralınan banka/şirketler ve bunların varlıkları ile ilgili olarak TMSF’ye verilen yetkiler, bu kanun ile TMSF’ye verilen kayyımlık görevi ile satış veya tasfiye işlemlerinde, bu şirketlerin yahut bunların sahiplerinin TMSF’ye borçlu olup olmadığına ve varlıkları üzerinde TMSF haczi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın kıyasen uygulanır. Yönetim ve denetimi veya kayyımlık yetkisi TMSF’ye devredilen veya TMSF’nin kayyım olarak atandığı banka/şirketleri ve ortaklık paylarını soruşturma, kovuşturma veya iflas ve tasfiye süresince yönetmek ve temsil etmek üzere atananlar, görevlendirilenler veya atananlar tarafından temsil yetkisini haiz olmak üzere görevlendirilenler ile 5271 sayılı Kanunun 128. maddesinin 10. fıkrasına göre malvarlığı değerlerinin yönetimi amacıyla atananlar, görevlendirilenler veya atananlar tarafından temsil yetkisini haiz olmak üzere görevlendirilenler ve bu kapsamda icra edilen iş ve işlemler hakkında 6755 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 37. ve 38. maddeleri uygulanır.
• TMSF’nin kayyım olarak atandığı şirketlerin ya da ortaklık paylarının bu madde kapsamında satışından elde edilecek tutardan, TMSF’nin satış, dava veya avukatlık masrafları düşüldükten sonra kalan tutar yargılamanın kesin hükümle sonuçlandırılmasına kadar bir hesapta nemalandırılır. Şirket varlıklarının veya malvarlığı değerlerinin bu madde kapsamında satışından elde edilecek tutarlar ise, 5411 sayılı Kanunun 134. maddesi uyarınca oluşturulan sıra cetveline göre dağıtılır. Sıra cetveline göre dağıtım yapıldıktan sonraki bakiye, bu kanunun 19. maddesinin 4. fıkrasında yer alan işlemlerin tesisi için şirket hesaplarına aktarılır. Ortaklık paylarının satışında, satışa ilişkin masraflar ile dava veya avukatlık masrafları milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı bulunmayan hissedarların payından düşülmez.
• Şirket varlıklarının ticari ve iktisadi bütünlük yoluyla satışına karar verilmesi halinde TMSF Kurulu, geçmiş dönem borçlarını, bu borçlarını FETÖ/PDY terör örgütüne aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olmayan kişilerle gerçek mal veya hizmet ilişkisine dayanması ve 5411 sayılı Kanunun 134. maddesinde belirtilen koşullan karşılaması şartıyla ihale bedelinden ödemeye veya ihale alıcısına ödettirmeye yetkilidir.

ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜSÜNE İLİŞKİN GÜMRÜK GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 1)’NDE DEĞİŞİKLİK YAPILDI. 

Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 7) 30 Mayıs 2022 tarihli 31851 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• Dış ticaret sermaye şirketleri, sektörel dış ticaret şirketleri, Ar-Ge merkezi belgesine sahip kişiler ile bakım onarım faaliyeti yürüten ticari hava taşımacılığı şirketleri hariç olmak üzere, bu izin için başvuru yapıldığı tarihten geriye dönük 1 yıl içinde ortalama en az 100 işçi istihdam ediyor olması gerekir. İşçi sayısının tevsikine ilişkin olarak, onaylanmış kişi statüsü başvurusu ile bu maddede düzenlenen kolaylaştırmalardan yararlanma izin başvurusunun eş zamanlı yapılması durumunda, OK1 tespit sözleşmesinin yapıldığı tarih itibarıyla, sadece beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırma iznine başvurulması halinde ise yetkili bölge müdürlüğüne başvuru yapıldığı tarih itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı uyarınca yasal verilme süresi geçmiş aylık prim ve hizmet belgelerinin esas alınacağı yazı aslı dikkate alınır. Grup ihracatçıları ve grup ithalatçıları için bu paragrafta belirtilen koşul aranmaz. Ancak, grup ihracatçıları veya grup ithalatçıları tarafından yapılan başvurularda, dış ticaret işlemlerinde adlarına aracılık yapıldığı bildirilen grup imalatçıları tarafından bu bentte yer alan koşulun sağlanması zorunludur. Bu koşulu sağlayan statü belgesi sahiplerine ait gümrük beyannamesi kapsamı ithalat ve ihracat eşyası, bu koşulları sağlamayan statü belgesi sahiplerine göre daha az muayeneye tabi tutulabilir. Bu koşulun sağlanmasında, grup imalatçılarının işçi sayıları toplamı dikkate alınır.
• Statü belgesi kapsamında mavi hatta işlem görmüş ve çıkış işlemleri tamamlanmış olan ihracat beyannamelerinin sonradan kontrolü, Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği ile Ticaret Bakanlığı Taşra Teşkilatı Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesi hükümlerine göre gerçekleştirilir.
• Gümrük Yönetmeliğinin 23. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan kişiler hakkında aynı bentte sayılan kanunlar uyarınca başlatılan inceleme ve soruşturma sonucunda Cumhuriyet savcılığı tarafından dava açıldığının öğrenilmesi durumunda dava sürecinin sonunda beraat kararı ile kesin olarak lehlerine sonuçlanıncaya kadar statü belgesi sahibinin bu bölümde yer alan beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalardan yararlanmasına izin verilmez.
• Yukarıdaki paragrafın uygulanmasına yönelik olarak takibat ile gerektiğinde statü belgesi sahibinin bu bölümde yer alan beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalardan yararlanmasına izin verilmemesi işlemleri statü belgesini düzenlemiş olan gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüğü tarafından yerine getirilir. Dava konusu olayın ortaya çıkış şekli ve boyutu, yarattığı risk, tekerrür durumu ve beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalardan yararlanma izninin kullandırılmamasının firmanın ihracat operasyonlarına etkisi bir arada değerlendirilmek suretiyle yukarıdaki paragrafın uygulanmamasına yönelik karar almaya statü belgesi sahibinin başvurusu üzerine genel müdürlük yetkilidir.
• Statü belgesi başvurularının elektronik ortamda kabulü ve başvuru sürecinin elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye genel müdürlük yetkilidir.
• Onaylanmış kişi statü belgesi sahibi olan veya onaylanmış kişi statü belgesi için başvuruda bulunan şirket yönetiminin kamu kurumlarına devredilmesi durumunda Gümrük Yönetmeliğinin 23. maddesinin 1. fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinde sayılan koşullar aranmaz.
• 6. madde uyarınca adli sicil belgesi sunulan şahıs hakkında yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı bulunması halinde ilgili suçtan ceza veya mahkûmiyet kararı bulunmaması koşulu sağlanmış kabul edilir.
• 6. madde uyarınca adli sicil belgesi sunulan şahıs hakkında açılmış bir davada hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş olması halinde bu durum statü belgesi düzenlenmesine engel oluşturmaz ve askıya alma hükümleri uygulanmaz.
• 6. madde uyarınca statü belgesi başvurularında sunulması gereken belgelerin düzenleyen kuruluşun veri tabanı üzerinden elektronik olarak kontrol edilebilmeleri şartıyla başvuru esnasında söz konusu belgelerin aslı aranmaz.
• 01.01.2023 tarihi itibarıyla mevcut ve geçerli bir onaylanmış kişi statü belgesi kapsamında 42/A maddesi uyarınca beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalardan yararlanma hakkı bulunan kişiler için, askıya alma, geri alma ve iptal hükümleri saklı kalmak kaydıyla belge geçerlilik süresinin sonuna kadar 1 yıl içinde ortalama en az 100 işçi istihdam ediyor olma koşulu aranmaz.