BANKACILIK MEVZUATI KAPSAMINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER

BANKALARCA TİCARİ MÜŞTERİLERDEN ALINABİLECEK ÜCRETLERE İLİŞKİN USUL VE ESASLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI.

Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/4)’de Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ (Sayı: 2021/13) 1 Mart 2021 tarihli 31410 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre;

• 1 Mart 2021 tarihinden itibaren kullandırılan kredilerde ticari müşterinin kredinin tamamı için erken ödeme talebinde bulunması halinde banka bu talebi kabul etmek zorunda olacaktır.
• Erken ödeme talebinde bulunan müşteriden Türk Lirası krediler için gerekli faiz ve diğer maliyet unsurlarına ilişkin indirimler yapılarak hesaplanan ve müşteri tarafından bankaya erken ödenen tutarın, kalan vadesi 24 ayı aşmayan kredilerde %2’sine, kalan vadesi 24 ayı aşan kredilerde ise %2’nin üzerine kalan vadenin 24 ayı aşan kısmındaki her bir yıl için %1 eklenerek hesaplanan tutara kadar erken ödeme ücreti alınabilecektir.
• Söz konusu hesaplamada kalan vadenin 24 ayı aşan kısmındaki süreler yıla tamamlanacaktır.
• Döviz cinsi veya dövize endeksli kredilerde ise Türk lirası krediler için uygulanacak azami ücretin bir puan artırımlı hali uygulanabilecektir.
• Ayrıca kredi kullandırma ücretlerinde, kullandırılan kredinin geçemeyeceği oran yüzde 1’den yüzde 1,10’a çıkarıldı.

FİNANSAL KİRALAMA, FAKTORİNG VE FİNANSMAN ŞİRKETLERİ KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI.

• 7292 Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 7 Mart 2021 tarihli 31416 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanun ile 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’nda; 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda; 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda ve 2644 sayılı Tapu Kanunu’nda önemli değişiklikler yapıldı. Buna göre;
• Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na, kurulması öngörülen tasarruf finansman faaliyetine ilişkin yapı ve süreçlerin daha iyi anlaşılabilmesi için “organizasyon ücreti”, “tahsisat”, “tasarruf finansman faaliyeti” ile “tasarruf fon havuzu” gibi kavramlar eklendi.
• Müşterilerin tasarruf finansman sözleşmesi kapsamında tasarruf finansman faaliyeti ve tasarruf fon havuzunun yönetimi karşılığında ödeyecekleri tutar, “organizasyon ücreti” olacaktır.
• “Tahsisat”, tasarruf finansman sözleşmesi uyarınca, tahsisata hak kazanılmasına ilişkin koşulların yerine gelmesi şartıyla müşterinin tasarruf birikimlerinin ve sözleşme kapsamında taahhüt edilen finansman tutarının müşterinin, mirasçısının veya vekilinin konut, çatılı iş yeri veya taşıt edinmesi amacıyla satıcı konumundaki üçüncü kişilere hesaben ödenmesini kapsayacaktır.
• “Tasarruf finansman faaliyeti”, bir sözleşme kapsamında önceden belirlenen koşulların gerçekleşmesi şartıyla konut, çatılı iş yeri veya taşıtın edinimi için faizsiz finansman esaslarına göre belirli bir süre tasarruf edilmesi, müşterilere finansman kullandırılması ve toplanan tasarrufların yönetimini içerecektir.
• “Tasarruf fon havuzu” ise belirli bir dönemde tasarruf finansman şirketi nezdindeki birikmiş tasarruflar ve finansman geri ödemelerinden oluşan tutarlar toplamından, tahsisat olarak verilmiş tutarlar ile tasarruf geri ödemelerinin düşülmesinden sonra kalan tutarı tanımlayacaktır.
• Tasarruf finansman şirketlerinin kuruluş izinleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun (BDDK) en az 5 üyesinin aynı yöndeki oyuyla verilecektir.
• Tasarruf finansman şirketlerinin asgari sermaye tutarı 100.000.000.-TL olarak düzenlenecek ve BDDK’ye belli standart ve sınırlamalar getirme yetkisi verilecektir.
• Tasarruf finansman şirketleri yalnızca konut, çatılı iş yeri veya taşıt ediniminden doğan borçları finanse edebilecektir. Bu şirketler, tasarruf finansman sözleşmeleri dışında finansman sağlayamayacak ve yalnızca yurt içinde tescil edilmiş konut veya taşıt alımlarını finanse edebilecektir.
• Tasarruf finansman şirketlerinin birleşme, devir, bölünme ve iradi tasfiyeleri; BDDK’nin denetiminde, mevcut yükümlülüklerini yerine getirebileceğine ilişkin bir plan sunması, müşterilerine olan finansman yükümlülükleri dahil olmak üzere tüm yükümlülüklerinin yerine getirilmesi şartıyla gerçekleşebilecektir. Bu şirketler, tasfiye sürecinde yeni müşteri edinemeyecek, sunulan plana uyulmaması veya söz konusu işlemlerin müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratacağının tespiti halinde BDDK kararıyla iradi tasfiye izni iptal edilecektir.
• Şirketlerin aktif kalitesinin ve gelir-gider dengesinin bozulması dolayısıyla öz kaynaklarının faaliyetlerin emin şekilde yürütülmesine engel olacak şekilde bozulması ya da şirket yönetimlerinin basiretsizliği nedeniyle maruz kalınan risklerin önemli ölçüde artması veya mali bünyeyi zayıflatabilecek şekilde yoğunlaşması hallerinden birinin BDDK’ce tespit edilmesi halinde şirketten ilave tedbirler alması istenebilecektir.
• Tasarruf finansman şirketleri, tasfiyeleri halinde tasarruf sahiplerine ödenmek üzere, tahsil ettikleri organizasyon ücretlerinin binde beşini gelir hesaplarından ayırmak zorunda olacaktır. BDDK, bu oranı firma bazında 3 (üç) katına kadar artırmaya ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olacaktır.
• Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na eklenen “tasarruf finansman sözleşmesi” başlıklı maddeyle, tasarruf finansman sözleşmesinin kapsamı belirlendi. Müşteri, sözleşme imzalanmasını takip eden 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin cayma hakkına sahip olacaktır. Bu durumda katılım bedeli dahil tüm tasarruf geri ödenecektir.
• Müşteri, tasarruf finansman sözleşmesinin tasarruf dönemi bitimine kadar sözleşmede fesih hakkına sahip olacaktır. Bu kapsamda katılım bedeli şirkette kalacak, diğer tasarrufları geri ödenecektir.
• Tasarruf finansman faaliyetinin kapsamını belirleyen madde uyarınca şirket fon havuzunu kendi operasyonel hesaplarından ayırmak zorunda olacaktır. Fon havuzundaki paralar amacı dışında kullanılamayacak ve haczedilemeyecektir. Şirketler, faizsiz esaslara göre faaliyet gösterecektir.
• Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliği’nin ismi “Finansal Kurumlar Birliği” olarak değiştirilecek ve varlık yönetim şirketleri ile BDDK gözetim ve denetimine tabi diğer kuruluşlardan uygun görülenler Birliğe üye olabilecektir.
• Kanunla, tasarruf finansman müşterilerinin sözleşme fesih ve sözleşmeden cayma haklarını kullanmaları durumunda birikimlerinin iade edilmesini engelleyen kişilere yönelik ve zimmet suçu işleyen tasarruf finansman şirketi yönetici ve mensuplarına yönelik adli ve idari para cezası hükümleri de düzenlendi.
• BDDK’nin ilgili Cumhuriyet Başsavcılığını muhatap talebi üzerine, sulh ceza hakimince, dava açılması halinde davaya bakan mahkemece iş yerlerinin faaliyetleri ve reklamları geçici olarak durdurulacak, ilanları toplatılacaktır.
• Bu aykırılıkların internet ortamında gerçekleşmesi halinde BDDK tarafından içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verilebilecektir. Karar uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderilecektir.
• İzinsiz tasarruf finansman faaliyetinde bulunan şirketler hakkında BDDK tasfiye kararı verebilecektir.
• Alınması gereken izinleri almaksızın tasarruf finansman faaliyetlerinde bulunan kişiler, adli para cezası ile cezalandırılacaklardır.
• Tapu Kanunu kapsamında yapılan değişiklik ile; 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki tasarruf finansman şirketleri tarafından müşterilere sağlanan veya sağlanacak finansmana karşılık teminat gösterilen taşınmazların ipotek işlemleri, tarafların istemi hâlinde, imzalanan tasarruf finansman sözleşmesine istinaden tapu müdürlüklerinde tapuya tescil olunur.

BANKACILIK HESAPLARINDAN KAYNAKLANAN FAİZ ORANI RİSKİNİN STANDART ŞOK YÖNTEMİYLE ÖLÇÜLMESİNE VE DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK YAPILDI.

Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 27 Mart 2021 tarihli 31436 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre Yönetmelik’e Katılma hesabı tanımı eklenerek bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosunun hesaplanmasında, bankacılık hesaplarında yer alan pozisyonlardan katılma hesabı kaynaklı olanların Kurulca belirlenecek oranda dikkate alınacağı düzenlendi.