ATIK MEVUZATI KAPSAMINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
ATIK ÖN İŞLEM VE GERİ KAZANIM TESİSLERİNİN GENEL ESASLARINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR BELİRLENDİ.
Atık Ön İşlem ve Geri Kazanım Tesislerinin Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik 9 Ekim 2021 tarihli ve 31623 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu kapsamda atıkların işlenmesi amacıyla faaliyet gösteren atık ön işlem ve geri kazanım tesislerinin teknik kriterlerine ve bu tesislerde bulunması gereken asgari şartlara ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Sıfır Atık Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 9 Ekim 2021 tarihli ve 31623 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre;
- Yönetmelik’in tanımlar maddesine; “Ajans: Türkiye Çevre Ajansı”; “Mobil atık getirme merkezi: Belirli süreler içerisinde farklı noktalara hizmet vermek amacıyla kullanılan gerektiğinde yeri değiştirilebilen taşınabilir özellikte, farklı tür atıkları ayrı ayrı toplamak amacıyla birden fazla biriktirme ekipmanının birlikte bulunduğu atık toplama noktasını ve/veya atık getirme merkezine bağlı olarak kullanılan atık toplama taşıtları” ; “Satış noktası: 26.06.2021 tarihli ve 31523 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 4. Maddesinin 1. Fıkrasının (y) bendinde tanımlanan yerler” olarak tanımlamalar eklendi.
- Oluşan atıkların türlerine göre Yönetmelik’in EK-5’inde verilen açıklamalara uygun olarak en az ikili biriktirilmesi ve geçici depolanması sırasında çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde gerekli önlemlerin alınması esası belirtildi.
- Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında atıkların kaynağında türlerine göre ayrı biriktirilmesi ve kaynağında ayrı biriktirilen atıkların karıştırılmadan ayrı olarak toplanması esası belirtildi.
- Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında biriktirilen atıklar, Bakanlıktan geçici faaliyet belgesi/çevre lisansı almış atık işleme tesislerinde işlenecektir.
- Kaynağında ayrı biriktirilen evsel atıklar ile benzer ticari ve kurumsal atıkların geri kazanıma veya bertarafa gönderilmek üzere bırakıldığı atık getirme merkezlerinin oluşturulması esası getirildi.
- Bu anlamda Bakanlık ve İl Müdürlüklerinin görev ve yetki alanları düzenlendi.
- Sıfır atık yönetim sistemi kuran bina ve yerleşkelerin yükümlülükleri düzenlendi.
- EK-1’deki uygulama takviminde yer almayan bina ve yerleşkelerin bağlı bulundukları mahalli idarelerin sıfır atık yönetim sistemine uygun şekilde sıfır atık yönetim sistemini oluşturması zorunlu hale geldi.
- EK-1’deki uygulama takviminde yer almayan site, apartman ve villa tipi müstakil konutlar tarafından Ek-5’teki geri kazanılabilir kağıt, cam, metal, plastik atıkların diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilmesi için geri kazanılabilir atık miktarı kapasitesine uygun hacimde bir adet konteyner veya benzeri biriktirme ekipmanı bulundurulması zorunlu hale geldi. Biriktirme ekipmanının temini ve bulundurulmasında belediye ile işbirliği yapılabilir ve/veya diğer bina veya yerleşkeler ile ortak hareket edilebilecektir.
- EK-4’te yer alan kriterlerin sağlanarak gümüş, altın veya platin nitelikli sıfır atık belgesi alınabilmesi için (a) ve (b) bentlerinde tanımlanan ekipmanlara ilave olarak biyo-bozunur atıklar için kahverengi olmak üzere asgari üçlü toplama sistemi kurulacaktır.
- Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında yerleştirilen biriktirme ekipmanlarında, atık getirme merkezlerinde ve toplama/taşıma araçlarında sıfır atık logosu kullanılır. Ayrıca toplama/taşıma araçlarında “Sıfır Atık Toplama Aracı” ibaresi bulunacaktır.
- Mahalli idarelerce gerçekleştirilecek toplama faaliyetleri İl Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planına uygun olarak EK-5’te gösterilen gruplamalara göre yapılacaktır.
EK-5 TOPLAMA SİSTEMİNE İLİŞKİN AÇIKLAYICI ÖRNEKLER
|
|
Ekipman görseli/atık türü | Atılabilecek atık örnekleri/açıklamalar |
![]() Not: Malzeme türlerine göre ayrı biriktirme yapılması durumunda kullanılacak biriktirme ekipmanlarında kağıt atıklar için mavi, plastik atıklar için sarı, cam atıklar için yeşil, metal atıklar için açık gri renk kullanılır. |
Kağıt ve karton kutular
Gazeteler, dergiler, kitaplar Yazı ve çizim kağıtları Plastik şişeler, Plastik kutular, Metal (alüminyum) içecek kutuları, Metal (çelik) gıda kutuları, Cam içecek ve gıda şişeleri, Cam kavanozlar vb. biriktirilir. |
![]() |
Karışık belediye atıkları
Süprüntü temizleme kalıntıları Islak havlu ve mendiller, Seramik ve porselen gibi mutfak ve aksesuar eşya atıkları, vb. biriktirilir. |
![]() Not: Bu atıklar çay ocakları, kafeterya, yemek hazırlama veya yemek servisinin yapıldığı yerler gibi yoğun oluşum gösterdiği noktalarda ayrı toplanır. |
Meyve ve sebze atık ve artıkları,
Her türlü çay ve kahve posaları, Her türlü yiyecek atığı, Park ve bahçe bakımından kaynaklı yeşil çimen, yaprak, çiçek vb. atıklar, vb. biriktirilir. |
Atık Piller | 31/8/2004 tarihli ve 25569 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ile tanımlanan atık pillerin, aynı Yönetmeliğe uygun olarak biriktirilmesi sağlanır. |
Bitkisel Atık Yağlar | 6/6/2015 tarihli ve 29378 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ile tanımlanan;
biriktirilir. |
Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar | 22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yer alan;
gibi ekipmanlar biriktirilir. |
Tıbbi Atıklar | 25/1/2017 tarihli ve 29959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile tanımlanan tıbbi atıkların, aynı Yönetmeliğe uygun olarak biriktirilmesi sağlanır. |
Atık İlaçlar | Kullanım süresi dolmuş veya artık kullanılmayan, bozulmuş ya da tedavi sürecinin tamamlanması nedeniyle kalan ilaçlar biriktirilir.
|
Diğer tehlikeli/tehlikesiz atıklar | Yukarıda belirtilenlerin dışında kalan tehlikeli ve tehlikesiz özellik gösteren diğer atıkların Atık Yönetimi Yönetmeliği Ek-4 Atık Listesinde yer alan atık koduna göre ilgili mevzuatına uygun olarak biriktirilmesi sağlanır.
|
- Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında atıkların kaynağında türlerine göre ayrı biriktirilmesi ve kaynağında ayrı biriktirilen atıkların karıştırılmadan ayrı olarak toplanması esastır.
- Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında biriktirilen atıklar, Bakanlıktan geçici faaliyet belgesi/çevre lisansı almış atık işleme tesislerinde işlenmektedir.
- Kaynağında ayrı biriktirilen evsel atıklar ile benzer ticari ve kurumsal atıkların geri kazanıma veya bertarafa gönderilmek üzere bırakıldığı atık getirme merkezlerinin oluşturulması esastır.
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı(“Bakanlık”), atık getirme merkezlerinin kurulması ve işletilmesine ilişkin esasları belirlemekle görevli ve yetkilidir.
- Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda il müdürlüklerinin sıfır atık belge başvurularının değerlendirilmesi ve sıfır atık belgesi düzenlenmesi/iptal edilmesi hususundaki görev ve yetkilerini Ajans ve/veya değerlendirme kurum veya kuruluşlarına devredebilmektedir.
- Sıfır atık yönetim sistemini kuran bina ve yerleşkeler;
- Kaynağında ayrı biriktirilen atıkların birbirleriyle karıştırılmadan ayrı olarak toplanmasına ve geçici depolanmasına yönelik altyapıyı oluşturmakla, gerekli kumbara, konteyner gibi biriktirme ekipmanlarını sağlamakla,
- Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında toplanan atıklara ilişkin aylık bilgileri takip eden ayın 15’ine kadar sıfır atık bilgi sistemi üzerinden bildirmekle ve her yıl Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgilerin veri kontrollerini tamamlamakla, bildirime esas bilgi ve belgeleri muhafaza etmekle
yükümlüdür.
- Bina ve yerleşkelerin, sıfır atık yönetim sistemini kurarak aşağıda yer alan Yönetmelik’in EK-1’inde yer alan uygulama takvimi doğrultusunda sıfır atık belgesi almaları zorunludur. Bu Yönetmelik kapsamında sıfır atık yönetim sistemini kurarak belge alanlar, türlerine göre kaynağında ayrı biriktirdikleri atıklarını, sıfır atık belgesini alan mahalli idarelerin toplama sistemine veya Bakanlıktan geçici faaliyet belgesi/çevre lisansı almış atık işleme tesislerine geri kazanımı sağlanmak üzere vermektedir.
EK-1
SIFIR ATIK YÖNETİM SİSTEMİNİN OLUŞTURULMASINA YÖNELİK UYGULAMA TAKVİMİ
- A) Mahalli İdareler İçin Uygulama Takvimi
Sıfır Atık Yönetim Sistemine Geçmesi Gerekenler | Sisteme Geçişlerin Tamamlanması için Son Tarih | |
1.GRUP | · Büyükşehir İlçe Belediyeleri
250.000 Nüfus ve üzeri |
31 Aralık 2020 |
2.GRUP | · Büyükşehir İlçe Belediyeleri
250.000 Nüfus altı · Büyükşehir Dışındaki İl, İlçe, Belde Belediyeleri İl Merkez İlçe Belediyeleri · Belediye Birlikleri |
31 Aralık 2021 |
3.GRUP | · Büyükşehir Dışındaki İl, İlçe, Belde Belediyeleri
İl Merkez İlçe Belediyeleri Dışındaki Diğer Belediyeler
Mücavir Alan Dışı |
31 Aralık 2022 |
- B) Bina ve Yerleşkeler İçin Uygulama Takvimi
Sıfır Atık Yönetim Sistemine Geçmesi Gerekenler | Sisteme Geçişlerin Tamamlanması için Son Tarih | |
1.GRUP | · Kamu Kurum ve Kuruluşları | 1 Haziran 2020 |
2.GRUP | · Organize Sanayi Bölgeleri
· Havalimanları · Limanlar · İş merkezi ve Ticari Plazalar 100 ve üzeri ofis/büro kapasiteli · Alışveriş Merkezleri 5000 metrekare ve üzeri · ÇED Yönetmeliği’nin Ek-1 Listesinde Yer Alan Sanayi Tesisleri · Eğitim Kurumları ve Yurtlar 250 ve fazla öğrencisi bulunanlar · 100 Oda ve Üstü Konaklama Kapasiteli İşletmeler · Sağlık Kuruluşları 100 yatak ve üzeri kapasiteli · Akaryakıt istasyonları ve dinlenme tesisleri · 300 ve üzeri konuta sahip siteler · Zincir marketler |
31 Aralık 2020 |
3.GRUP (Değişik:RG-9/10/2021-31623) |
● Alışveriş Merkezleri
1000-4999 metrekare ● İş Merkezi ve Ticari Plazalar 100 ve üzeri çalışanı bulunanlar ● Tren ve Otobüs Terminalleri ● ÇED Yönetmeliği Ek-2 Listesinde Yer Alan Sanayi Tesisleri ● Eğitim Kurumları ve Yurtlar 50-249 arası öğrencisi bulunanlar ● 50-99 Arası Oda Konaklama Kapasiteli İşletmeler ● Sağlık Kuruluşları 50-99 arası yatak kapasiteli ● Serbest Bölgeleri, Sanayi Siteleri |
31 Aralık 2021 |
4.GRUP (Değişik:RG-9/10/2021-31623) |
● Alışveriş Merkezleri
1000 m2’den az ● Eğitim Kurumları ve Yurtlar 50’den az öğrencisi bulunanlar ● 50’den Az Oda Konaklama Kapasiteli İşletmeler ● Sağlık Kuruluşları 50’den az yatak kapasiteli ● İş Merkezi ve Ticari Plazalar 100’den az çalışanı bulunanlar ● Laboratuvarlar, Hukuk Büroları, Dernek, Kooperatif, Çevre Danışmanlık Firmaları ve Meslek Kuruluşları, Tüzel Kişiliğe Sahip Kuruluşlar 50’den fazla çalışanı bulunanlar ● Kafeterya ve Restoranlar 400 m2’den fazla ● Kargo Şirketleri Dağıtım merkezleri ve şubeleri ● 27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği kapsamında ambalajlı ürün satışı yapan yerler Dağıtım merkezleri ve şubeleri |
31 Aralık 2022 |
*Uygulama takviminde birden fazla tarih alanına giren kurum, kuruluş, işletme ve diğer noktalar, en erken takvime uygun olarak sıfır atık yönetim sistemine geçmek zorundadır.
BAZI TEHLİKESİZ ATIKLARIN GERİ KAZANIMI TEBLİĞİ YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDI.
Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Tebliğ 9 Ekim 2021 tarihli ve 31623 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu kapsamda, Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği yürürlükten kaldırıldı