Medya ve Eğlence Hukuku Departmanı Karar İncelemeleri #7

1. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu Kararları

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu (“BTK”) 01.03.2018 Tarihinde Verdiği Kararda;
“Toplu SMS Hizmetinin İlgili Mevzuata Uygun Olarak Sunulmaması Sebebi İle Hizmetin Kısıtlanması” ile ilgili olarak;

• 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 1’inci, 4’üncü, 6’ncı, 16’ncı ve 60’ıncı maddeleri, Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliğinin 19’uncu ve 21’inci maddeleri, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nun 12/04/2016 tarihli ve 2016/DK-YED/211 sayılı Kararının 5’inci maddesi ile Arayan Hat Bilgisi (CLI) Kullanımına İlişkin Usul ve Esasların 6’ncı ve 7’nci maddeleri ve ilgili diğer mevzuata istinaden;
• Arayan Hat Bilgisi (CLI) ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun hareket edilmediğinin, sahtecilik ve dolandırıcılık amacıyla SMS gönderildiğinin veya gönderilen SMS’ler vasıtası ile tüketicilerin yanlış veya yanıltıcı yönlendirildiğinin veya bilgilendirildiğinin BTK tarafından tespit edilmesi halinde, uygulanacak idari yaptırımlar saklı kalmak kaydıyla, ihlalin devamının ve kamu hizmetinin gereği gibi sunulmamasının önlenmesi ile daha fazla tüketici mağduriyetinin yaşanmamasını teminen gerekli tedbirlerin alınmasını ve ihlali yapan işletmeciye SMS taşıma, sonlandırma ve SMS gönderilmesine ilişkin verilen tüm hizmetlerin sınırlandırılması veya durdurulmasına yönelik gerekli işlemlerin icra tarafından yürütülmesine karar verdi.

BTK, 21.06.2018 Tarihinde Verdiği Kararda; “İçişleri Bakanlığı Kısa Mesaj Gönderimi”; ile ilgili olarak;

• İçişleri Bakanlığı tarafından, suçlarla etkin mücadele kapsamı ile vatandaşların bilinçlendirilmesi, güvenliği, toplumsal farkındalığın arttırılması için gerekli görülen hususlarda, mesaj başlığı ve mesaj içeriği 160 karakteri geçmeyecek şekilde İçişleri Bakanlığı’nca belirlenecek kısa mesajların; Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında olmak üzere 4 (dört) kez olacak şekilde mobil telefon işletmecileri tarafından tüm abonelerine ücretsiz olarak gönderilmesine karar verdi.

2. Reklam Kurulu Kararları

Reklam Kurulu (“RK”)  11.02.2020 Tarihli 293 Sayılı Toplantısı’nda Bir Tesise Yönelik Gerek Maket Üzerinden Gerekse Reklam Broşürleri Kullanılarak Sunumlar Yapıldığı Ve Devre Mülk Projesine İlişkin Olarak Çeşitli Vaatlerde Bulunulduğu Tespit Edilerek Vaat Edilen Hizmet Birimlerinin Varlığının İspatına İlişkin Olarak Herhangi Bir Bilgi, Belge Veya Fotoğraf Sunulmadığı, Dolayısıyla İnceleme Konusu Reklam Broşüründe Yer Verilen İfade, Tanıtım Ve Görsellerin Bu Haliyle Tüketicileri Aldatıcı Ve Yanıltıcı Olarak Değerlendirilmesi Sebebiyle Söz Konusu Reklamlara Durdurma Cezasına Karar Verdi.

• Reklam Kurulu Kararı’nda; bir tesise ait tanıtım broşürlerinde, “Türkiye’nin otel konseptindeki en büyük devre mülk projesinde geri sayım başladı!” başlığı altında “Türkiye’nin köklü inşaat gruplarından [.] şirketlerinden biri olan [.] 36 yılı aşkın süredir faaliyet gösterdiği konut sektöründe edindiği tecrübe ve ödünsüz kalite anlayışını şimdi de Ayaş’ta termal sağlıkla buluşturuyor. Türkiye’nin en büyük otel konseptli devre mülk projesi olan [.], Türk ve Fransız mimarlardan oluşan uzman ekip tarafından projelendirildi. Gerek yerleşim kurgusu gerek mimari yapısıyla sahiplerine yepyeni bir devre mülk anlayışı sunmayı hedefleyen [.] 200 milyon USD yatırım bedeli ile kuruldu. 5 yıldızlı otel standartları düşünülerek her detayı titizlikle hazırlanan tesiste toplam 4 etapta 24,000 devre mülk bulunmaktadır. 2014 sonlarında ilk konuklarını ağırlamaya hazırlanan tesis göz alabildiğine yeşil bir alan içinde ve yaklaşık 200,000 m2 üzerinde yükselmektedir.” ifadelerine ve “Tesisin 4 farklı etaptan oluştuğu ve otel konseptinde Türkiye’nin en büyük devre mülk projesi olduğu, projenin 5 yıldızlı otel standartları düşünülerek hazırlandığı, tesiste; havuzlar, aqua park, hayvanat bahçesi, bilardo, bowling, sinema, buz pateni, spor alanı, go karting, tırmanma duvarı, anfi tiyatro, binicilik, ATV, koşu ve yürüyüş parkuru, futbol sahası, basketbol sahası, sauna, spa, cilt bakımı, türk hamamı, termal havuz, paintball, kaya tırmanışı, buhar banyosu, çamur banyosu, yaşlı bakım merkezi, cami, lunapark, AVM, hayvan oteli ve gözetleme kulesi gibi sosyal donatı ve hizmetlerin bulunacağı” şeklinde tanıtımlara yer verildiği, ayrıca devre mülk projesine ilişkin olarak tesisin 4 ayrı etaptan ve broşürde tanıtımı yapılan çeşitli hizmet birimlerinden oluştuğunu gösteren bir kroki planının yer aldığı tespit edildi.
• Tüketici başvurularının incelenmesi neticesinde ise tüketicilerin 2013 ve 2014 yılında [.] tarafından organize edilen toplu tanıtım toplantılarında [.] adlı tesisten devre mülk satın aldığı, 2019 yılı itibarıyla proje kapsamında hayata geçirileceği vaat edilen dört farklı etabın inşaatının tamamlanmadığı, firma tarafından yapılan açıklamalarda; tesiste vaad edilen hizmet ve sosyal donatıların hayata geçirildiği iddia edilmekteyse de söz konusu hizmet birimlerinin varlığının ispatına ilişkin olarak herhangi bir bilgi, belge veya fotoğraf sunulmadığı tespit edilerek reklam broşüründe yer verilen ifade, tanıtım ve görsellerin bu haliyle tüketicileri aldatıcı ve yanıltıcı olarak değerlendirilmiş olup Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-b, 9/1, 9/2, 9/3, 9/4, 9/5 ve 32. maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 61. maddesi hükümlerine aykırı olduğuna buna göre, reklam veren [.] hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12. maddeleri uyarınca ANILAN REKLAMLARI DURDURMA CEZASI verilmesine  karar verildi.

RK 03.03.2020 Tarihli 294 Sayılı Toplantısı’nda İnstagramda İmplant, Diş Beyazlatma Gibi Tıbbi İşlemlere Yönelik Hastaların Tedavi Öncesi Ve Sonrası Görüntülerine Yer Verilmesinin Tıbbi İşlemlere Yönelik Talep Yaratıcı Nitelikte Olduğu ve Şahsa Yönlendirme Yaparak Sağlık Alanında Çalışan Şahsın Faaliyetlerine Ticari Bir Görünüm Kazandırdığı ve Diğer Kuruluşlar Açısından Haksız Rekabete Yol Açtığı Gerekçesiyle Anılan Reklamları Durdurma Cezasına Karar Verdi.

• Reklam Kurulu Kararı’nda; bir ağız ve diş sağlığı merkezinin İnstagram hesabında örnek olarak; “İmplant, diş beyazlatma” gibi tıbbi işlemlere yönelik hastaların tedavi öncesi ve sonrası görüntülerine yer verildiği tespit edilmiş olup inceleme konusu internet sitesinde yer alan ifade ve görüntülerin tıbbi işlemlere yönelik talep yaratıcı nitelikte olduğu ve şahsa yönlendirme yaparak, sağlık alanında çalışan şahsın faaliyetlerine ticari bir görünüm kazandırdığı ve diğer kuruluşlar açısından haksız rekabete yol açtığı değerlendirilerek inceleme konusu tanıtımların;
  
  • 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun 40. maddesi, Tıbbi Deontoloji Tüzüğünün 8, 9 ve 39. maddeleri, Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmeliğin 5/c maddesi, Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğin 25. maddesi, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinin 5/ğ, 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5, 26 ve 32. maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. maddesi hükümlerine aykırı olduğuna kanaat getirilerek reklam veren hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12. maddeleri uyarınca ANILAN REKLAMLARI DURDURMA CEZASI verilmesine  karar verildi.

3. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Kararları

Radyo Televizyon Üst Kurulu (“RTÜK”) Verdiği Kararda; “Bir program tamamen veya kısmen destek görmüşse, bu husus programın başında, program içindeki reklam kuşaklarına giriş ve çıkışta ve programın sonunda uygun ibarelerle belirtilir. Program tanıtımlarında programı destekleyene atıfta bulunulamaz.” Hükmünün İhlali Nedeniyle Bir TV Kanalına Uyarı Cezası Uygulanmasına Karar Verdi.

• RTÜK tarafından, [.] TV Yayın Kuruluşu’nda yayınlanan bazı “Program Tanıtımları”nın, sponsora atıf yapılarak ekrana getirildiği gözlenerek, “Program Tanıtımları”nın başında, “[.], [.] programını sunar” şeklinde ve ilgili tanıtımın sonunda, “[.], [.] programını sundu” (Klip/[.]) şeklinde (5’er saniye süreli) program sponsoruna atıf yapıldığı, programa destek veren kuruluşa atıf yapıldığı tespit edilerek, “Bir program tamamen veya kısmen destek görmüşse, bu husus programın başında, program içindeki reklam kuşaklarına giriş ve çıkışta ve programın sonunda uygun ibarelerle belirtilir. Program tanıtımlarında programı destekleyene atıfta bulunulamaz.” hükmünün ihlali kapsamında uyarı cezası uygulanmasına karar verildi.

RTÜK “Program Sonlarında Akar ve Hareketsiz Olarak Gösterilen İsim, Marka ve Logo Uygulamalarına İlişkin” Üst Kurulu İlke Kararı Verdi.

• RTÜK Üst Kurulu İlke Kararı ile; Program sonlarında akar ve hareketsiz olarak gösterilen isim, marka ve logo uygulamalarının “Kısmi Program Desteklemesi” olarak kabulüne ve bu kapsamda;
  1. a- Programa katkısı olan belirli mal ve hizmetlerin ücretsiz olarak; sinema ve televizyon için yapılmış filmler, diziler, spor ve genel eğlence programları ile haber programları içine dâhil edildiği durumlarda, yapımda kullanılan mal veya hizmetlere ait gerçek ve tüzel kişilerin isimleri, markaları ve/veya logolarının, sözlü ya da yazılı olarak övücü, ayırt edici bir ifadeye yer verilmeksizin, program bitiminde akar şekilde ya da hareketsiz olarak gösterilebileceğine, ancak bunun; sabit şekilde gösterilen isim, marka ve/veya logolar için en fazla 3 saniye, akan şekilde gösterilen isim, marka ve/veya logolar için ise, her bir isim, marka ve/veya logo için 3 saniyeyi aşmamak üzere toplamda en fazla 30 saniye olarak uygulanması gerektiğine,
     
     b- (a) bendinde belirtilen uygulamanın haber bültenleri için; sadece sunucu kostümüne ilişkin ve 3 saniyeyi geçmemek kaydıyla uygulanmasına, karar verdi.