1. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu Kararları
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu (“BTK”) 09.01.2019 Tarihinde Verdiği Kararda;
“112 Acil Görüntülü Arama Hizmetinin Ücretsiz Sunulması” ile ilgili olarak;
- İşitme engelli vatandaşların aynı zamanda konuşamamaları dolayısıyla sağlık hizmetine erişimleri sırasında yaşadıkları iletişim sorununu ortadan kaldırmak ve sağlık hizmetlerine erişimlerini kolaylaştırmak için oluşturulan Engelsiz Sağlık İletişim Merkezi (ESİM) hizmetlerinde kullanılacak, ESİM mobil uygulaması sunucularına ait 5 adet IP adresi ile engelli paket/tarifesinden faydalanan hatlar üzerinden yapılacak veri haberleşmesinin tarife/paket/kota vb. kapsamında değerlendirilmemesi ve mobil işletmeciler tarafından söz konusu hizmete ücretsiz olarak erişim sağlanmasına karar verdi.
BTK, 03.04.2019 Tarihinde Verdiği Kararda;
“Posta Gönderilerine İlişkin Güvenlik Tedbirlerine Yönelik Usul ve Esaslar ‘da Değişiklik Yapılması”; ile ilgili olarak;
- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nun 27.12.2016 tarihli ve 2016/DK-YED/517 sayılı Kararı ile onaylanan Posta Gönderilerine İlişkin Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 4’üncü maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan hükmün;
- “(4) Posta gönderileri, özel hayatın gizliliğine dikkat edilerek gönderici huzurunda kapsamı kontrol edildikten sonra kabul edilir. (a) Haberleşme gönderileri ve hizmet sağlayıcı ile bir sözleşme kapsamında fatura ya da irsaliyeyle taşıttırılan gönderiler bu kuralın dışında değerlendirilir. (b) Bu fıkranın (a) bendinde belirtilen gönderilerin içerisinde yasak madde bulunduğundan şüphelenilmesi durumunda bu gönderiler özel hayatın gizliliğine de dikkat edilerek göndericiye açtırılıp kapsamı kontrol edildikten sonra kabul edilir. (c) Göndericinin, gönderinin kabulü aşamasında gerekli olan kimlik bilgileri ve iletişim bilgilerini vermek istememesi veya kapsam kontrolüne razı olmaması durumunda gönderiler kabul edilmez.“ olarak değiştirilmesine;
- 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan hükmün ise ; “(2) Hizmet sağlayıcıları tarafından posta gönderilerinin kabul edildiği merkezlerde gönderi kabul teslim, depolama ve yükleme işlemlerinin açık bir şekilde görüntülenebildiği açı, mesafe ve asgari iki (2) megapiksel çözünürlükte kamera sistemi kurulur ve kayıtlar, gerektiğinde ilgili mercilere sunulmak üzere en az bir (1) ay süreyle saklanır.” olarak değiştirilmesine;
karar verdi.
2. Reklam Kurulu Kararları
Reklam Kurulu (“RK”) 17.09.2013 Tarihli ve 216 Sayılı Toplantısı’nda İnternet Sitesinde Yer Alan Tanıtımların Tüketicilere Sunulan Ayrıcalıklı Bir Hakmış Gibi Yansıtılarak Tüketicilerin Yanılmasına Neden Olduğu Gerekçesiyle Söz Konusu Reklamlara Durdurma Cezasına Karar Verdi.
- Reklam Kurulu Kararı’nda; internet sitesinde yer alan “Gözleriniz Işıldasın (…) Ömür boyu bakım fiyatlara dahil” başlıklı tanıtımlarda, “(…) iki yıl garanti gibi ayrıcalıklar da bulunuyor” ifadesi kullanılarak güneş gözlükleri ve gözlük çerçeveleri açısından herhalde var olan ve yasal olan 2 yıllık garanti hakkının tüketicilere verilen ayrıcalıklı bir hakmış gibi ifade edilerek tüketicilerin aldatıldığı ve yanılmasına neden olduğunu tespit etti.
- Bu kapsamda Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin 5/a, 5/b, 5/e, 7/a, 7/c, 7/d maddeleri ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 16. maddesi, hükümlerine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle reklam veren hakkında anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
RK 11.02.2020 Tarihli 293 Sayılı Toplantısı’nda Mevzuat Uyarınca Kültür Ve Turizm Bakanlığı’ndan “1 Yıldızlı OteRK 11.02.2020 Tarihli 293 Sayılı Toplantısı’nda Bir Zincir Marketin İndirimli Fiyat Kataloğunda ve İnternet Mecrasında Yer Alan Tanıtımlarda “Tüm […] Markalı Ürünlerde %25 İndirim” İfadesine Yer Verildiği Ancak Göreceli Olarak Fiyatı En Az Olan Ürünlere İndirim Uygulanması Sebebiyle Aldatıcı ve Yanıltıcı Olarak Değerlendirilen Reklam ve Tanıtımların Durdurulması ile İdari Para Cezasına Karar Verdi.
- Reklam Kurulu Kararı’nda; bir zincir marketin belirli tarihler arasında geçerli indirimli fiyatları gösteren ürün kataloğunda ve internet mecrasında yer alan tanıtımlarda, “Tüm […] Markalı Ürünlerde %25 İndirim” ifadesine yer verildiği, diğer taraftan başvuru sahibinden temin edilen alışveriş fişinden, satın alınan 8 çeşit […] markalı üründen sadece bir kaçına (göreceli olarak fiyatı en az olan ürünlere) indirim uygulandığı ve dolayısıyla kampanyadaki ana vaadin istisnası olarak reklam veren tarafından reklam materyallerinin alt kısmında dip not olarak belirtilen “Kampanyaya dahil olan ürün gruplarının indirimli fiyatından her biri için en fazla 2 adet satın alınabilir.” kuralına uygun davranılmadığı görüldüğünden ana vaat – istisna çelişkisini doğurduğu tespit edilerek; aldatıcı ve yanıltıcı olarak değerlendirilen söz konusu tanıtımların; Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin 7/2 maddesi ve 7/4 maddesi, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 24/3 maddesi, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/3, 7/4, 7/5-a ve 13/1 maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. maddesi hükümlerine aykırı olduğu tespit edilerek ANILAN REKLAMLARI DURDURMA ve 85.480 -TL İDARİ PARA CEZALARI UYGULANMASINA karar verdi.
3. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Kararları
Radyo Televizyon Üst Kurulu (“RTÜK”) 25.03.2020 Tarihinde Verdiği Kararda; Bir TV Kanalında Yer Alan Açıklamaların Tarafsızlık, Gerçeklik ve Doğruluk İlkelerine Ters Düştüğü Gerekçesiyle TV Kanalına İdari Para Cezası Uygulanmasına Karar Verdi.
- RTÜK ihlale konu programda, program konuğu tarafından, yetkili mercilerin açıklamalarına ters düşen, ispatı olmayan; iddia, his ve duyumlarla elde ettiği “Türkiye’nin büyük bir ilinde yerli vaka patlamış durumda, salgın aldı başını gidiyor, Türkiye’de maske sıkıntısı var, üretilen maskeler ihraç ediyorlar. İçeriye vermemeye çalışıyorlar. Neyse şuan Türkiye’de maske sorunu var, Çünkü yapılıyor biliyorum, resmi şey dışında yapılıyor biliyoruz, bunun bir de karaborsası yaratılıyor fahiş fiyatlara yapılıyor, 1600 liraya yapılıyor diye duydum, son zamanlarda bilim kurulunun da bazı konularda haberdar olmadığına dair bir hissimiz var, bilmiyorum, öyle bir hissimiz var.” şeklinde ifadelerle, yayıncılığın bilgi verme ve halkı aydınlatma amacından uzaklaşarak kamuoyunda panik ve endişeye sebep olabilecek nitelikte yayın yapıldığını tespit etti.
- Bu kapsamda RTÜK tarafından, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan; “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır; soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlanamaz; haberin verilişinde abartılı ses ve görüntüye, doğal sesin dışında efekt ve müziğe yer verilemez; görüntülerin arşiv veya canlandırma niteliği ile ajanslardan veya başka bir medya kaynağından alınan haberlerin kaynağının belirtilmesi zorunludur.” hükmünün ihlal edildiği tespit edilerek; 25.881.-TL (yirmibeşbinsekizyüzseksenbir) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA, karar verildi.
RTÜK 15.04.2020 Tarihinde Verdiği Kararda;
“Tarafsızlık, Gerçeklik ve Doğruluk İlkelerini Esas Almak ve Toplumda Özgürce Kanaat Oluşumuna Engel Olmamak Zorundadır; Soruşturulması Basın Meslek İlkeleri Çerçevesinde Mümkün Olan Haberler, Soruşturulmaksızın ve Doğruluğundan Emin Olunmaksızın Yayınlanamaz…” İlkesinin İhlali Nedeniyle Bir TV Kanalına İdari Para Cezası Uygulanmasına Karar Verdi.
- RTÜK tarafından, […] logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 11.04.2020 tarihinde saat 08:30’da yayınladığı bir program yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda; yayınlanan bültende, koronavirüs ile mücadele tedbirleri kapsamında İçişleri Bakanlığı tarafından alınan sokağa çıkma yasağı kararıyla ilgili olarak “Kuyruklarda Ekmek Kavgası. Gerginlik Tavan Yaptı, Kuyruklarda Bekleyenler Tekme Tokat Kavga Etti.” KJ’li olarak yer verilen haberde, dış ses tarafından; “2 gün evde kalacak olmanın gerginliğiyle sokağa çıktı binlerce kişi. Uzayıp giden alışveriş kuyruklarında tansiyon da yükseldi zaman zaman. Tekmeler, yumruklar havada uçuştu. Ekmek almak için bekleyenler kavganın ortasında kaldı.”, “Burası Mardin. Ekmek kuyruğunda başlayan sözlü tartışma kısa sürede kavgaya dönüştü. Tekme tokat birbirine girenleri kalabalık ayıramayınca kavgaya polis müdahale etti.”, “İstanbul Bayrampaşa’da da benzer görüntüler vardı. Ekmek sırasının yanı başında yaşanan trafik kazası sonrası kavga çıktı. Tekme tokat kavgaya tutuşan sürücüler ekmek kuyruğunda bekleyenlerin arasına daldı.”, “Adana Seyhan’da ekmek kuyruğunda çıkan kavgada bıçak çekildi. 23 yaşındaki bir genç, aldığı bıçak darbesiyle yere yığıldı. Yaralı genç ambulansla hastaneye kaldırıldı” şeklinde ifadelere yer verilmesinin, 2014 yılında hazırlanan Yayın İlkeleri Rehberi’nde “Kriz zamanı yayınlarında izleyicilerde korku, panik, endişe yaratacak ifadeler kullanılmamalı gerilimi artıracak nitelikteki yorumlardan kaçınılmalıdır.“ ilkesine ve yayıncı kuruluşların, salgın hastalık gibi kriz anlarında ülkede yaşananlara ilişkin haberlerin veriliş tarzı ve dilinde otokontrol yapmalarının gerekliliğine aykırı olduğu ve haberin bu şekilde verilmesinin tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkeleriyle bağdaşmadığı kanaatine varılmıştır.
- Bu nedenle 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde yer alan; “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır; soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan haberler, soruşturulmaksızın ve doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlanamaz…” hükmünün ihlal edildiği tespit edilerek; 1.745.928,00.-TL (birmilyonyediyüzkırkbeşbindokuzyüzyirmisekiz) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA karar verdi.
