I. GİRİŞ
Hazırlanan Kanun Teklifi ile tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs (Covid-19) salgınının istihdam üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması, salgın nedeniyle işçi ve işverenler üzerinde oluşan yükün sosyal devlet ilkesi gereğince paylaşılması ve giderilmesi, normalleşme sürecinde hareketlenecek ekonomik aktivitenin istihdamla desteklenmesi, istihdamda devamlılığın sağlanabilmesi amacıyla destek tedbirleri düzenlenmektedir. Ayrıca, ekonomik program hedeflerinin gerçekleştirilmesi, vergi rekabeti, vergide adalet, basitlik, etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde bazı güncellemelerin yapılması öngörüldüğü belirtilmiştir.
İşbu Bilgi Notu, Kanun Teklifi’nde yer alan maddelere ilişkin değerlendirmelerimizi ihtiva etmektedir.
II. AÇIKLAMALAR
1. İşsizlik Ödeneğinden Yararlandırılan Kişilerin İstihdama Daha Hızlı Dönüşlerinin Teşvik Edilmesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 1. maddesi ile; işsizlik ödeneğinden yararlandırılan kişilerin istihdama daha hızlı dönüşlerinin teşvik edilmesi amacıyla bu kişilerin, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içerisinde işe girmeleri ve bu iş yerinde 12 ay süreyle kesintisiz çalışmaları halinde uzun vadeli sigorta primlerinin tamamının İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasının sağlanması öngörülmektedir.
2. İşsizlerin İstihdam Edilmelerini Sağlamak Amacıyla 2020 Yılı Sonuna Kadar Uygulanacak Olan Destek ve Teşviklerin Uygulama Sürelerinin Uzatılması Hakkında
Kanun Teklifi’nin 2., 3. ve 4. maddeleri ile; 4447 sayılı Kanunun geçici 10., geçici 19. ve geçici 21. maddelerinde işsizlikle mücadele kapsamında istihdamın korunması ve artırılması amacıyla özel sektör işverenlerine kolaylık ve başta dezavantajlı gruplar olmak üzere işsizlerin istihdam edilmelerini sağlamak amacıyla 2020 yılı sonuna kadar uygulanacak olan destek ve teşviklerin uygulama sürelerinin ihtiyaç duyulması halinde 31.12.2023 tarihine kadar uzatmak üzere Cumhurbaşkanına yetki verilmesi öngörülmektedir.
3. Esnaf Ahilik Sandığı Uygulaması Hakkında
Kanun Teklifi’nin 5. maddesi ile; Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının yürürlük tarihinin, Covid-19 salgınının olumsuz etkileri nedeniyle 1 Ocak 2021’den 31 Aralık 2023 tarihine ertelenmesi öngörülmektedir.
4. Kısa Çalışma Ödeneği Süresinin Uzatılmasına İlişkin Cumhurbaşkanı’na Yetki Verilmesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 6. maddesi ile; kısa çalışma ödeneği süresinin 30.06.2021 tarihine kadar uzatılmasına yönelik Cumhurbaşkanına yetki verilmesi öngörülmektedir.
Kanun Teklifi’nin 7. maddesi ile; 01.07.2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan özel sektör işyerlerinde, kısa çalışmanın sona ermesi ve haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesi durumunda İşsizlik Sigortası Kanununun Geçici 26. madde uyarınca sağlanan normalleşme desteğinin uygulama süresinin 30.06.2021 tarihine kadar uzatılabilmesine ilişkin Cumhurbaşkanına yetki verilmesi amaçlanmaktadır.
5. İş veya Hizmet Sözleşmesi 01.01.2019 ila 17.04.2020 Döneminde Sona Erenlerin Aynı İşverenler Tarafından Fiilen Çalıştırılmaları Halinde Destek Uygulaması Hakkında
Kanun Teklifi’nin 8. maddesi ile; işsiz halde bulunan kişilerin yeniden istihdamı ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin çalışan kişilerin de istihdam edilebilmesi için; iş veya hizmet sözleşmesi 01.01.2019 ila 17.04.2020 döneminde sona erenler ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin çalışanların en son çalıştıkları işyerlerine başvurmaları ve bu işverenler tarafından fiilen çalıştırılmaları halinde bu sigortalılar için işverenlere her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle günlük 44,15 TL destek verilmesi önerilmektedir. Başvuruda bulananlardan işveren tarafından işe alınıp ücretsiz izne ayrılanlar için ise günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca bu kapsamda olup başvurusunun kabul edilmediğini bildirenler için de maddede sayılan şartlar dahilinde hane başına günlük 34,34 TL destek verilmesi öngörülmektedir.
6. 2019/Ocak ila 2020/Nisan Döneminde En Az Sigortalı Bildirimi Yapılan Aydaki/Dönemdeki Sigortalı Sayısına İlave Olarak İstihdam Edilecek Her Bir Sigortalı İçin Destek Uygulaması Hakkında
Kanun Teklifi’nin 9. maddesi ile; işverenler tarafından 2019/Ocak ila 2020/Nisan döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edilecek her bir sigortalı için her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle destek sağlanması öngörülmektedir. Bu destek kapsamında, işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacak sigortalılar için günlük 44,15 TL; ilave olarak işe alınacaklardan işveren tarafından ücretsiz izne ayrılacak olanlara ise günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilmesi amaçlanmaktadır.
7. Tevkif Edilen Vergilerin Mahsup Edilmemesi Uygulaması Hakkında
Kanun Teklifi’nin 10. maddesi ile; Gelir Vergisi Kanunu’nda düzenleme yapılarak, ayrı bir işyeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanların bu faaliyetleri muaflık kapsamına alınması ve bunların elde ettikleri hasılatları üzerinden tevkif suretiyle vergilendirilmeleri öngörülmektedir. Bu muafiyetten faydalanılabilmesi için vergiden muaf esnaf belgesi alınması, Türkiye’de kurulu bankalarda bir ticari hesap açılması, tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi ve hasılat tutarının belirlenen tutarı aşmaması gerekeceği düzenlenmektedir.
8. Tam Mükellef Gerçek Kişilerin Mal İhracından Elde Ettikleri Kazançlarının %50’sinin Beyannamede Bildirilen Gelirlerden İndirilmesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 11. maddesi ile; tam mükellef gerçek kişilerin mal ihracından elde ettikleri kazançlarının %50’sinin beyannamede bildirilen gelirlerden indirilmesine imkân tanınması öngörülmektedir.
9. Tam Mükellef Sermaye Şirketlerinin Kendi Hisselerini Geri Almaları Durumunda Kar Dağıtımına İlişkin Vergileme Hakkında
Kanun Teklifi’nin 12. maddesi ile; tam mükellef sermaye şirketlerinin Türk Ticaret Kanunu hükümleri kapsamında kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını iktisap etmeleri durumunda bunları;
- Sermaye azaltımı yoluyla itfa etmeleri halinde iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutarın sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edildiği tarih,
- İktisap bedelinin altında bir bedel karşılığında elden çıkarmaları halinde iktisap bedeli ile elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutarın elden çıkarma tarihi,
- İktisap ettikleri tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde, sermaye azaltımı yoluyla itfa etmemeleri veya elden çıkarmamaları halinde, iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutarın iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü,
itibarıyla dağıtılmış kar payı sayılacağı düzenlenmekte ve bu tutarlar üzerinden %15 vergi tevkifatı yapılması öngörülmektedir. Bu suretle tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisselerini iktisap etmek suretiyle vergisiz bir şekilde kar dağıtımı yapmalarının önüne geçilmekte ve şirket karlarının dağıtılıp dağıtılmadığına bakılmaksızın tevkif yoluyla alınacak vergiye ilişkin bir vergi güvenlik müessesesi ihdas edilmektedir.
Maddede, ayrıca tevkif edilen vergilerin herhangi bir vergiden mahsup edilemeyeceği düzenlenmekte ve Cumhurbaşkanına mevcut oranı %30’a kadar artırma ve sıfıra kadar indirime hususunda yetki verilmektedir.
10. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. Maddesi Düzenlemeleri Hakkında
Kanun Teklifi’nin 14. maddesi ile; menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve özel fınans kurulularından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik hükümler içeren Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. maddesinde yapılması öngörülen düzenlemeyle, maddenin uygulama süresi 31.12.2025 tarihine kadar uzatılmakta, istisna kapsamındaki kazançların hangi durumda madde kapsamında tevkifata tabi olacağı hususuna açıklık getirilmektedir.
Bu kapsamda;
- Gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde edilen kazancın vergiden istisna olup olmamasının madde kapsamında yapılacak tevkifatı etkilemeyeceği açık olarak düzenlenmiştir.
- Bazı Kanunlarla vergi muafiyeti tanınan veya istisna tutulan kurum gelirlerinin, Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. maddesi kapsamında tevkifata tabi tutulup tutulamayacağına ilişkin ihtilaflar söz konusu olmaktadır. Yapılan düzenlemeyle söz konusu hususa açıklık kazandırılmakta, diğer Kanunlarda, açık olarak tevkif suretiyle kesilen vergileri de kapsayan bir istisna veya muafiyet hükmü mevcut olmadığı sürece bu kurumların gelirlerine Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. maddesi kapsamında tevkifat yapılacağı belirtilmektedir.[1]
- Yapılan diğer bir düzenleme ile banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla gerçekleştirilen kaldıraçlı alım satım (foreks) işlemlerinden elde edilen gelirlerin Geçici 67. madde kapsamında kaynakta kesinti suretiyle vergilendirilmesi öngörülmektedir.
11. At Yarışlarına İlişkin Düzenleme Hakkında
Kanun Teklifi’nin 15. maddesi ile; At Yarışları Hakkında Kanun’a göre lisans sahibi olan veya lisans sahibince yetkilendirilen kişi tarafından organize edilen yarışmalara katılan atların jokeyleri, jokey yamakları ve antrenörlerine ücret olarak yapılan ödemeler üzerinden %20 gelir vergisi tevkifatı yapılmasını düzenleyen hükmün 31 Aralık 2025’e kadar uzatılması öngörülmektedir.
12. Kısmi Zamanlı Çalışmanın Teşvik Edilmesi ve Yeni İstihdam Artışı Sağlanması Amacıyla Kısmi Zamanlı Çalışmayı Kabul Eden Hizmet Erbabına Gelir Vergisi ve Damga Vergisi İstisnası Getirilmesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 16. maddesi ile; kısmi zamanlı çalışmanın teşvik edilmesi ve yeni istihdam artışı sağlanması amacıyla kısmi zamanlı çalışmayı kabul eden hizmet erbabına gelir vergisi ve damga vergisi istisnası getirilmesi öngörülmektedir.
Söz konusu istisnadan yararlanılabilmesi için kısmi süreli çalışmayı kabul eden mevcut çalışanın çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi zamanlı yeni bir çalışan istihdam edilmesi ve bu çalışanın en az altı ay süreyle çalışmaya devam etmesi gerekmektedir. Bu kapsamdaki istisna uygulaması nedeniyle vazgeçilecek gelir vergisi her bir çalışan için aylık brüt asgari ücretin %10 unu aşamayacak olup, kısmi süreli çalışmaya geçen çalışanların belirlenen vergi tutarına isabet eden ücretleri gelir vergisinden istisna edilecektir. Bu istisna, 12 ayı geçmemek üzere, kısmi süreli olarak yeni istihdam edilen çalışanın çalışmaya devam ettiği sürece uygulanır. Buna ek olarak, gelir vergisinden istisna edilen ücretler damga vergisinden de istisna edilmektedir. Böylece, mevcut çalışanlardan kısmi zamanlı olarak çalışmayı isteyenlere destek sağlanmakta ve çalışılmayan süreler için de yeni istihdam sağlanması amaçlanmaktadır. Ayrıca, Cumhurbaşkanına maddede belirtilen süreleri ve oranı artırma ve Hazine ve Maliye Bakanlığına maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleme hususunda yetki verilmektedir.
13. Varlık Barışı Düzenlemesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 17. maddesi ile; yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye’ye getirilmek suretiyle milli ekonomiye kazandırılmasına ve gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak işletmelerin kayıtları arasında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların kanuni defterlere kaydedilmesine imkan verilmesi öngörülmektedir.
14. Cumhurbaşkanlığı Raportörlüğü ve Cumhurbaşkanlığı Raportör Yardımcılığı İhdas Edilmesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 19. ve 20. maddeleri ile; Cumhurbaşkanlığı Raportörü ve Cumhurbaşkanlığı Raportör Yardımcısı Kadrolarının, istisnai memuriyet kapsamından çıkartılması öngörülmektedir.
Cumhurbaşkanlığı raportör kadrosuna atanabilmek için; Cumhurbaşkanlığı raportör yardımcısı kadrosuna atanmak, yetişme ve tez süreci sonunda yapılacak yeterlik sınavında başarılı olmak ve dil şartını yerine getirmek gerekecektir. Cumhurbaşkanlığı raportörlerine ve Cumhurbaşkanlığı raportör yardımcılarına, TBMM yasama uzmanı ve yasama uzman yardımcılarına mali ve sosyal hak ve yardımlar ile diğer özlük hakları kapsamında yapılması öngörülen ödemeler, aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenecektir. Emeklilik hakları bakımından da TBMM yasama uzmanı ve yasama uzman yardımcılarına denk kabul edilecektir.
Cumhurbaşkanlığı raportörü kadrolarında bulunanlardan hizmetine ihtiyaç kalmayanlar, Cumhurbaşkanlığı bağlı kuruluşlarında veya bakanlıkların merkez teşkilatlarında özel yarışma sınavıyla girilen ve belirli bir yetişme programı sonrası yeterlik sınavına tabi tutulan mesleklere ilişkin durumlarına uygun uzman kadrolarına atanabilecektir.
Raportör ve raportör yardımcılarının atama teklifleri, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığınca yapılacaktır. Atama teklifi yapılan kurum veya kuruluşça personelin atama işlemleri 15 gün içinde sonuçlandırılacaktır. Bunlar, atama işlemi tamamlanıncaya kadar, mevcut kadrolarına ait her türlü aylık, ek gösterge, zam, tazminat, ikramiye, sözleşme ücretleri ile diğer mali haklarını Cumhurbaşkanlığı bütçesinden almaya devam edecektir.
30 Eylül 2020 tarihi itibarıyla Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığının birimlerinde raportör unvanıyla görev yapanlardan; hakimler ve savcılar, yasama uzmanları, kamu kurum ve kuruluşlarının merkez teşkilatlarında uzman, müfettiş, kontrolör gibi kariyer meslek kadrolarında veya pozisyonlarında bulunanların Cumhurbaşkanlığı raportörlüğü kadrolarına atanabilmesi öngörülmektedir.
15. Katma Değer Vergisinde süre uzatımları Hakkında
Kanun Teklifi’nin;
- maddesi ile, 3065 sayılı Kanunun geçici 17. maddesinde yer alan uygulamanın süresi 31.12.2025 tarihine kadar uzatılmaktadır. Böylece, dahilde işleme rejimi kapsamında ithal ürünlerin vergisiz temini nedeniyle, bu alanda yerli üreticiler aleyhine rekabet eşitsizliği oluşmasını önlemek üzere, dahilde işleme izin belgesine sahip mükelleflerin yurt içinden temin edecekleri maddelerde 3065 sayılı Kanunun 11/1-c maddesinde düzenlenen tecil- terkin uygulaması kapsamında işlem yapılabilmesine devam edilmesi sağlanmaktadır.
- maddesi ile, 3065 sayılı Kanunun geçici 23. maddesinde yer alan uygulama süresi 31.12.2023 tarihine kadar uzatılmaktadır. Böylece, Milli Eğitim Bakanlığı’na bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimleri, bunlara ilişkin yazılım teslimi ve hizmetleri ile bu mal ve hizmetlerin bağışı yapacak olanlara teslim ve ifasına sağlanan KDV istisnasına devam edilmesi sağlanmaktadır.
- maddesi ile, 3065 sayılı Kanunun geçici 40. maddesinde yer alan 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi finali için sağlanan istisnanın, yeni takvime göre 2021 finali için geçerli olması öngörülmektedir.
16. Elektronik Haberleşme Altyapılarında Yapı Ruhsatı Alınmasına İlişkin Düzenleme Hakkında
Kanun Teklifi’nin 24. ve 25. maddeleri ile; İmar Kanunu’nda yapılan değişikle elektronik haberleşme altyapılarında yapı ruhsatı alınmasına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Buna göre; ülke genelinde geniş bant internet altyapısının geliştirilmesi amacıyla; umumi hizmet alanları, yol, otopark, yaya bölgesi gibi yerler ile kamu ve özel mülkiyete tabi arsa ve arazilerde (yapı ve binalar hariç) yapılacak elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna mahsus 15 metreden yüksek kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurları için 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarına işlenmesi ve ruhsatlanması şartı aranacaktır.
Ruhsat başvurularında, yatay ve dikey görünüşü ihtiva eden kroki ile statik ve elektrik projeleri dışında herhangi bir proje veya belge istenmeyecektir. Ruhsat başvurusuna, malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belge eklenecektir.
Kamu ve özel mülkiyete tabi arsa ve arazilerde, 15 metreden yüksek olmayan kule ve direkler ile yapı ve binalardaki kule ve direkler için ruhsat yerine izin belgesi kavramı getirilmektedir. Ayrıca, binalarda kurulacak kule ve direklere izin verilirken 10 metreden yüksek olmama şartı getirilmektedir.
Ruhsat ve yapı kullanma izin belgesi başvurularında, ruhsat harcı ve yapı kullanma izin harcı alınacaktır. Yapılan izin başvurularında ise ruhsat harcı ve yapı kullanma izin harcı tutarı toplamı kadar izin belgesi bedeli alınacaktır.
Elektronik haberleşme istasyonları için kamu kurum veya kuruluşları tarafından yer kullandırılması halinde; sözleşme uyarınca tahsil edilecek yıllık yer kullanım bedeli, büyükşehir belediyelerinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yer seçim belgesi için belirlediği ücretin 5 (beş) katını, diğer yerlerde 3 (üç) katını geçemeyecektir. Bu hükme aykırı yapılan sözleşmeler geçersiz sayılacaktır.
Ek 9 uncu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulmuş olup aynı maddenin birinci fıkrası kapsamına giren kule ve direkler bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işletmecilerin 1 (bir) yıl içinde başvurusu üzerine üç yıl içinde 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarına, alan fonksiyonu tahdidi olmaksızın ve herhangi bir bedel, ücret ve harç alınmaksızın işleneceği öngörülmektedir.
17. Turizm Sektörü ile İlgili Öngörülen Düzenlemeler Hakkında
Kanun Teklifi’nin 27. maddesi ile; Covid-19 salgınının turizm sektörüne olumsuz etkilerinin azaltılması için ilgili bakanlıklar tarafından üzerinde turizm tesisleri yapılmak üzere adlarına kamu arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden; 1 Nisan 2020 tarihi ile 30 Haziran 2020 tarihi arasındaki dönemde tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli turizm tesislerinin yatırımcıları ve işletmecilerinden aynı dönemde tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme sürelerinin 6 ay ertelenmesi öngörülmektedir.
Ayrıca 1 Temmuz- 31 Aralık 2020 tarihleri arasındaki dönemde tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile ecrimisillerin ödeme süreleri de başvuru şartı aranmaksızın 1 (bir) yıl ertelenmesi öngörülmektedir. Bu alacaklar, ertelenen süre sonuna kadar herhangi bir zam veya faiz uygulanmadan tahsil edilecektir. Bu döneme ilişkin tahsil edilen bedeller iade edilmeyecektir.
18. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinin Sürelerine İlişkin Öngörülen Düzenlemeler Hakkında
Kanun Teklifi’nin 28. maddesi ile; belirli süreli iş sözleşmesi, işçinin 25 yaşını doldurmamış veya 50 ve daha yukarı yaşta olma koşulunu sağlaması kaydıyla, mevcut koşullar aranmadan yazılı yapılabilecektir. 25 yaşını doldurmamış işçiler ile yapılacak belirli süreli iş sözleşmelerinin süresi, işçinin 25 yaşını doldurduğu tarihi geçemeyecektir. Bu hüküm uyarınca bir defada veya yenilenerek yapılan belirli süreli iş sözleşmelerinin toplam süresi 2 yılı aşamayacaktır.
19. 25 Yaş Altı Çalışanlara Teşvike İlişkin Öngörülen Düzenlemeler Hakkında
Kanun Teklifi’nin 32. maddesi ile; işe girdiği tarih itibarıyla 25 yaşından küçük olup, hizmet akdine tabi olarak bir veya birden fazla işverence çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için, çalıştırıldıkları süreyle orantılı olarak işverenlerce, prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ile yüzde 7,5’i işveren; yüzde 5’i sigortalıya ait olmak üzere yüzde 12,5 oranında genel sağlık sigortası primi ödeneceği öngörülmektedir. Bu madde kapsamında çalışanların genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunlu olacaktır.
Bu fıkra kapsamına girenler, adlarına ödenen priminin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar aynı kazancın otuz katının %20’si oranında malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeyebilecek. Ödenen primlere ilişkin süreler sigortalılık süresi sayılacaktır.
İşe girdiği tarihten önceki son 1 (bir) yıl içerisinde prim ödeme gün sayısı 120 günden fazla olanlar ile 25 yaşını dolduran sigortalılar hakkında bu madde hükümleri uygulanmayacaktır.
20. Kurumlar Vergisi Oranını İndirmeye İlişkin Cumhurbaşkanı’na Yetki Verilmesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 33. maddesi ile; Cumhurbaşkanına, kanuni %20 olan kurumlar vergisi oranını 5 puana kadar (%15) indirme ve tekrar kanuni seviyesine getirme yetkisi verilmektedir.
Diğer taraftan, halka açıklığı, kaydiliği ve kurumsallaşmayı teşvik etmek amacıyla, bankalar, fînansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri hariç olmak üzere payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem görmek üzere en az %20 oranında ilk defa halka arz edilen kuramların paylarının ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere beş hesap dönemine ait kazançlarına kurumlar vergisi oranının 2 puan indirimli olarak uygulanmasına ilişkin düzenleme yapılmaktadır.
21. Olağanüstü Hal Kapsamında Kabul Edilen Kanunlarda Yer Alan İlave Tedbirlere Karşı Düzenlemeler Hakkında
Kanun Teklifi’nin 38. maddesi ile; olağanüstü hal kapsamında kabul edilen kanunlarda yer alan ilave tedbirlere karşı hakkında önlem uygulanan kişi, kanuni temsilcisi ya da mirasçıları tarafından, tedbiri uygulayan veya bununla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 (üç) ay içinde başvuracaktır. Kamu kurum ve kuruluşları, başvuru üzerine yapacağı inceleme sonucuna göre en geç 6 (altı) ay içinde başvurunun reddine veya tedbirin kaldırılmasına karar verecektir. Başvuruların incelenmesi ve sonuçlandırılması için kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde komisyon kurulabilecektir.
Kamu kurum ve kuruluşları bu madde kapsamında yapılacak başvuruların sonuçlandırılması için her türlü bilgi ve belgeyi ilgililerden talep edebilecektir.
Soruşturmanın gizliliğine ve Devlet sırlarına ilişkin ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla kurum ve kuruluşlar ile yargı mercileri, başvuru kapsamında ihtiyaç duyulan her türlü bilgi ve belgeyi gecikmeksizin başvuru yapılan kamu kurum ve kuruluşlarına göndermek veya yerinde incelenmesine imkan sağlamak zorunda olacaktır.
Bu madde kapsamındaki çalışmalarda kamu kurum ve kuruluşlarınca görevlendirilenler, görevlerini yerine getirdikleri sırada edindikleri kamuya, ilgililere ve üçüncü kişilere ait gizlilik taşıyan bilgileri, kişisel verileri, ticari sırları ve bunlara ait belgeleri, bu konuda kanunen yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamayacak, kendilerinin veya üçüncü kişilerin yararına kullanamayacak. Bu yükümlülük görevden ayrılmalarından sonra da devam edecektir.
Kamu kurum ve kuruluşlarının kararlarına karşı Hakimler ve Savcılar Kurulunca belirlenecek Ankara idare mahkemelerinde iptal davası açılabilecektir.
22. Konaklama Vergisinin 1 Ocak 2022 Tarihine Ertelenmesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 39. maddesi ile; konaklama vergisinin yürürlük tarihinin 01.01.2021 tarihinden 01.01.2022 tarihine ertelenmesi öngörülmektedir.
23. Dernek Genel Kurullarının Ertelenmesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 41. maddesi ile; 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 2. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde yer alan süre uzatımı, toplantı erteleme ve uzaktan çalışmaya ilişkin 5253 sayılı Dernekler Kanunu ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre dernekler tarafından verilecek bildirim ve beyannameler ile dernek genel kurul toplantıları 31.07.2020 tarihine kadar ertelenir. Bu süre, üçer aylık sürelerle üç defaya kadar uzatılabilecektir.
Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam edeceği öngörülmektedir.
24. Yürürlük Maddesi Hakkında
Kanun Teklifi’nin 42. maddesi ile; işbu Kanun Teklifi’nin,
- , 9.ve 32.maddeleri yayımı tarihini takip eden ayın başında,
- , 11.maddeleri ile 14. maddesinin 193 sayılı Kanunun geçici 67. maddesinin 13. fıkrasının 2. paragrafına ibare eklenmesine ilişkin hükmü 01.01.2021 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde,
- maddesi 01.01.2021 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde 2021 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde,
- Diğer hükümleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe gireceği öngörülmektedir.
İşbu Bilgi Notu, sizlere bilgi ve faydalı olması amacı ile güncel Kanun Teklifi çerçevesinde tavsiye ve değerlendirme maksadında hazırlanmış olup, bilgi için antedimizde yer alan irtibat bilgilerimizden bizler ile her zaman iletişime geçebilirsiniz.
Saygılarımızla,
Kılınç Hukuk & Danışmanlık
[1] Örneğin; 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 140. maddesi, 7147 sayılı Kanunun 6. maddesi vb.
